Les 4 - H4.2 Ontledingsreacties + Verbrandingen (basis)

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

H4

§4.2

Planning

• Korte herhaling 

• Uitleg soorten chemische reacties (§4.2)
• -> Ontledingen
• -> Vormingsreacties
• -> Verbrandingen

• Aan het werk

Wat is een chemische reactie?

Wat is de juiste schematische weergave van een reactievergelijking?

1. reactie + product --> stof(fen)
2. reactiestof(fen) --> beginstof(fen)
3. product(en) --> stof(fen)
4. beginstof(fen) --> reactieproduct(en)

Stel het reactieschema op:
magnesium reageert met zuurstof tot magnesiumoxide in de vorm van wit poeder

Bij een endotherme reactie...

1. komt er energie vrij
2. is er alleen heel even energie nodig
3. is er continu energie nodig
4. Is er geen energie nodig

Een exotherme reactie is:

1. de reactie als je je ex na lange tijd weer ontmoet
2. een exotische reactie
3. een reactie waar energie voor nodig is
4. een reactie waarbij energie vrij komt

Een ontledingsreactie kun je herkennen aan:

1. er staan 2 of meerdere beginstoffen
2. er is maar één beginstof
3. er is maar één reactieproduct

Sleep de juiste begrippen naar de ontledingstypes

Fotolyse

Elektrolyse

Thermolyse

Warmte

Licht

Elektriciteit

Chemische reacties

=> Proces waarbij beginstoffen verdwijnen en er nieuw stoffen ontstaan (reactieproducten)

Verschillende chemische reacties:

• Ontledingsreacties
  
• Vormingsreacties
• -> Verbrandingreacties

Chemische reacties

Ontledingsreactie

• Een stof (molecuul) wordt uit elkaar gehaald 
• Uit 1 stof ontstaan er 2 of meer nieuwe

• 1 beginstof -> 2 (of meer) reactieproducten

Chemische reacties

Ontledingsreactie 

• Kosten energie 

Type ontledingreacties:

• Fotolyse 
• Thermolyse 
• Elektrolyse

-> Licht

-> Warmte

-> Elektriciteit

Chemische reacties

Vormingsreacties

• Er worden nieuwe stoffen gevormd

• Bijv: maken van salmiak, uit ammoniak en waterstofchloride
• NH₃ + HCl -> NH₄Cl

• Ookwel synthese genoemd

Chemische reacties

Verbrandingsreacties

• Er worden stoffen 'verbrand'

Welke (3) 'dingen' heb je nodig voor een verbranding?

Chemische reacties

Verbrandingsreacties

• Brandstof + zuurstof nodig
• Temperatuur moet hoog genoeg zijn

• -> Stoppen door  1 v/d 3 weghalen

• Blusmiddelen

Chemische reacties

Verbrandingsreacties

• Reactie tussen brandstof en zuurstof
• Altijd zuurstof als beginstof

• Brandstof + zuurstof -> ... oxide (+ ...oxide) 

• Bij verbranding ontstaan de oxides van de aanwezige atoom(soort)en in de brandstof

Chemische reacties

• Bijv.: Verbranding van magnesium:

• 2 Mg (s) + O₂ (g) -> 2 MgO (s)

• Bijv.: (volledige) verbranding van methaan:
• CH4 (g) + 3 O₂ (g) -> CO2 (g) + 2 H2O (g)

Chemische reacties

Verbrandingsreacties

• Altijd vuurverschijnselen

Roesten van een fiets is ook een reactie met zuurstof.

Is dit dan ook een verbrandingsreactie?

1. Ja
2. Nee

Chemische reacties

Verbrandingsreacties

• Altijd vuurverschijnselen

• Roesten is geen verbranding, maar oxidatie
• => Reactie met zuurstof, zonder vuurverschijnselen.

Welke onderstaande reactie(s) is/zijn een ontledingsreactie?

1. Mg+O​2​​⟶2MgO
2. 2P​2​​O​5​​⟶P​4​​+5O​2​​
3. CH​4​​⟶C+2H​2​​
4. H​2​​+Cl​2​​⟶2HCl

In het reactieschema van een verbranding staat:

1. altijd zuurstof voor de pijl
2. altijd zuurstof na de pijl
3. nooit zuurstof
4. maar één beginstof

Welke reactie(s) is/zijn een verbrandingsreactie?

1. kwikoxide(s) -> kwik (l)+ zuurstof (g)
2. water (l) -> waterstof (g) + zuurstof (g)
3. magnesium (s) + zuurstof (g) -> magnesiumoxide (s)
4. ammoniumdichromaat (s) -> chroomoxide(s) + stikstof (g) + water (l)

Welke onderstaande reactie(s) is/zijn een verbrandingsreactie?

1. Mg+O​2​​⟶2MgO
2. 2P​2​​O​5​​⟶P​4​​+5O​2​​
3. CH​4​​⟶C+2H​2​​
4. H​2​​+Cl​2​​⟶2HCl

Je verhit de vaste stof 'kopercarbonaat' in een reageerbuis. Na de reactie zijn koperoxide en koolstofdioxide ontstaan.

Om welk type ontledingsreactie gaat het?

Je verhit de vaste stof 'kopercarbonaat' in een reageerbuis. Na de reactie zijn koperoxide en koolstofdioxide ontstaan.

Stel het reactieschema op van de reactie

Aan de slag 

• Doorlezen §4.2 
• Maken opdrachten:
  

 * §4.2 -> 14, 15, 17, 18, 19, 20, 21, 

• Klaar? 
• -> Maak de volgende (af)

* §3.1 -> 3, 4, 8, 9, 12, 13

• Eerste 5 minuten in stilte
• Daarna fluisterend overleggen met buur of werken met muziek

• Vraag? Steek je hand op
• Af? => Geen huiswerk

Filmpje 1

Reactievergelijkingen opstellen

Filmpje 2

Soorten chemische reacties