2.4 Nederland in het interbellum

• geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

EEN VERZUILDE SAMENLEVING

Leerdoelen paragraaf 2.4

* Je weet wat verzuiling is en hoe die is ontstaan

* Je kunt uitleggen of de politiek van Colijn ('aanpassingspolitiek' en

   'vasthouden aan de gouden standaard' succesvol was 

* Je kunt uitleggen dat het Plan van de Arbeid en de New Deal verwantschap

   vertonen. 

* Je kunt uitleggen waarom 'de anderen' niet met de socialisten wilden

   samenwerken

* Je kunt uitleggen waarom extreme partijen (zowel links als rechts) in

   Nederland weinig aanhang kregen

* Je weet hoe Mussert van de NSB een grote beweging probeerde te maken.

Wat zijn emancipatiegroepen?

omroep

KRO

NCRV

VARA

AVRO

Pas in jaren zestig werd het verzuilde medialandschap aangevallen door 'piraatzenders'.

WELVAART EN ARMOEDE

- verband WO I en groeiende welvaart

- Zie SchoolTV voor de Uiver

Op zijn hoogtepunt was 20% van de beroepsbevolking werkeloos.

Minister-president Colijn zei, zich richtend tot het Nederlandse volk op de radio dat

 

‘nu het eene goudland na het andere den gouden standaard heeft moeten prijsgeven, nu van de twee laatst overgebleven de sterkste van de twee de vlag strijkt, waarom zou nu de laatst overgeblevene het wel kunnen houden? Het was hard van de erepositie (het laatste land dat de koers van zijn munt vast hield tegen het goud tegen de oude prijs ervan, op.a.) afstand te moeten doen en het besluit is der Regeering dan ook onnoemelijk zwaar gevallen’.

1936 devaluatie

POLITIEKE ONTWIKKELINGEN

Sociaaldemocraten werden in de jaren dertig gematigder na verkiezings-nederlagen

Afstand van de 5K's:

* Koning

* Kapitaal

* Kazerne

* Kerk

(* Kroeg)

In Nederland bestond minder frustratie over WO I

In 1933 (niet 1931 GWP!) kwam het ambtenarenverbod.

Eerst voor de CPH (communisten), daarna volgde de NSB.

Ook Mussert werd ontslagen

In hetzelfde jaar (1933) kwam er een uniformverbod. 

In 1936 zelfs een wet op de weerkorpsen

De Weerafdeling van de NSB werd tijdens WO II weer nieuw leven ingeblazen 

Ook kerken waarschuwden vanaf 1936 voor het gevaar van de NSB

Nog een andere oorzaak waardoor de NSB stemmen verloor (deze staat niet in het boek): De NSB radicaliseert vanaf 1936 (Rost van Tonningen!). Zo mogen bijvoorbeeld joden geen lid meer worden van de partij .

Citaat uit een brochure van Mussert: 

De ‘Nederlandsche sectie van het internationale Jodendom’ was vergevorderd met het in ‘slavernij brengen van het Nederlandsche volk door de machtige wapens, genaamd kapitalisme, marxisme en democratie’.

SchoolTV

De opkomst van de NSB (9 minuten)

Histoclip

Crisis in de jaren dertig (14 minuten)

www.canonvannederland.nl