5.6

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

Thema 5: waarneming, gedrag en regeling

Basisstof 6: regeling

Omschrijf hoe een prikkel werkt, gebruik de volgende begrippen: Prikkel, impuls, zintuigcellen, zenuw en hersenen

Erica draagt + lenzen, is zij bijziend of verziend?

1. Bijziend
2. Verziend

Marvin heeft een keelontsteking, waarom bestaat er een kans dat hij nu ook een oorontsteking krijgt?

Uit welke onderdelen bestaat het centrale zenuwstelsel?

Geef een voorbeeld van aangeleerd gedrag

Leerdoelen

Je kunt benoemen wat terugkoppeling is en hiervan voorbeelden geven.

Je kunt de werking van adrenaline, glucagon en insuline benoemen.

Hormonen

Bij het regelen van processen werken je zenuwstelsel en je hormoonstelsel samen, deze bestaat uit een aantal hormoonklieren. Hormonen zijn stoffen die de werking van bepaalde organen regelen.

Hormonen

Hormonen worden via het bloed afgegeven en zijn alleen werkzaam in weefsels en organen die gevoelig zijn voor dat specifieke hormoon. 

Wat was glucose? (Thema 1)

Glucose

Glucose wordt via de wand van de dunne darm opgenomen in je bloed, de hoeveelheid glucose in je bloed noem je bloedsuikerspiegel. Hormonen uit de alvleesklieren regelen de bloedsuikerspiegel.

Regeling van glucosegehalte

In de alvleesklier liggen de eilandjes van Langerhans. Dit zijn groepjes cellen die de hormonen insuline en glucagon maken. Deze twee hormonen regelen de bloedsuikerspiegel. Insuline zet glucose om in glycogeen. Glycogeen wordt opgeslagen in je spieren en lever als reservestof. Doordat de glucose is omgezet in glycogeen daalt je bloedsuikerspiegel. 

Regeling van glucosegehalte

Wanneer je veel inspanning levert (door sporten bijvoorbeeld), hebben je cellen meer brandstof nodig. Je lichaam gebruikt dan glucose uit je bloedsuikerspiegel, hierdoor daalt deze. Wanneer deze te laag is dan maken de eilandjes van Langerhans glucagon aan. Glucagon maakt van glycogeen in de lever en spieren weer glucose. Deze wordt dan weer opgenomen in het bloed. De bloedsuikerspiegel stijgt dan.

Inge haar bloedsuikerspiegel is te hoog. Welke stof maken de eilandjes van Langerhans aan?

1. Glucose
2. Insuline
3. Glucagon
4. Glycogeen

Terugkoppeling

Adrenaline

De bijnieren maken adrenaline aan, deze stof wordt aangemaakt als je bang of boos bent, maar ook als je schrikt. 

Adrenaline

Onder invloed van adrenaline wordt glycogeen in de lever omgezet in glucose. Hierdoor stijgt het glucosegehalte van het bloed. Adrenaline zorgt er ook voor dat het hart sneller gaat kloppen en dat je sneller gaat ademen. Op die manier zorgt adrenaline ervoor dat je lichaam snel kan handelen in situaties van grote spanning. Adrenaline wordt als enige hormoon voor een korte periode. 

Werktijd

- Afmaken van de opdrachten van thema 5

- Vragen stellen

- Samenvatten

- Biologie met Joost kijken

- Elkaar overhoren

Kahoot aan het einde?