Signaleren, observeren en rapporteren module 2

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Hoe gaat het met je?

1. 
2. 
3. 
4. 

Signaleren, observeren en rapporteren

Wat is het verschil tussen signaleren en observeren?

wat is observeren?

Wat is observeren? 

• 🌟 Observeren:
• Bewust en doelgericht kijken.

Je kijkt met een specifiek doel naar bepaald gedrag of situatie.

Je gebruikt vaak een observatieformulier of maakt aantekeningen.

Je bent objectief: je schrijft op wat je ziet, zonder te oordelen.

🔹 Voorbeeld: Je observeert gedurende 20 minuten of een peuter contact zoekt met andere kinderen tijdens het buitenspelen.

Wat is signaleren?

🌟 Signaleren:

Opmerken dat er iets aan de hand is.

Vaak spontaan of intuïtief; je merkt iets op dat ‘anders’ is dan normaal.

Het is een eerste stap: daarna kun je besluiten om gericht te gaan observeren.

Je gebruikt je ervaring, intuïtie en kennis om iets te herkennen dat aandacht nodig heeft.

🔹 Voorbeeld: Je ziet dat een peuter de laatste dagen teruggetrokken is en niet meer mee wil doen met spelletjes. Je signaleert dit gedrag, en besluit het verder te observeren.

Wat is ......?

Objectief - Subjectief

Objectief en subjectief observeren

-> Wanneer je observeert, is het van belang dat je niet interpreteer. Je blijft dus zo objectief mogelijk

-> Bij objectief observeren mag je je niet laten beïnvloeden door je eigen mening, ervaring, betrokkenheid (dit noem je subjectief)

DUS; 

Objectief: op feiten gebaseerd

Subjectief: op eigen mening gebaseerd 

Even oefenen..

Zijn de volgende zinnen objectief of subjectief?

1.  Zij was erg slordig gekleed.
2. Het meisje komt de winkel binnen en loopt naar de winterjas
3. Toen het Joost voor de derde keer niet lukte, gooide hij de puzzel op de grond
4. Die lamp is waanzinnig duur
5. De jongen kijkt op zijn horloge

Wat is objectief?

Wat is subjectief?

Wat heb je nodig voor een goede observatie? 

1.  Geen haast, hoofd leeg
2.  Kijk als een ander denkt dat je niet kijkt
3.  Observeer meerdere keren in verschillende situaties
4.  Bedenk/ bespreek jouw interpretatie

Valkuilen

• Vooroordelen positief en negatief
• Interesse
• Emoties
• Eerder opgedane ervaringen
• Vermoeidheid
• Je checkt je observaties niet

Observatieplan

Een observatieplan stel je op, omdat je niet zomaar kunt observeren.  Dit overleg je vooraf bijvoorbeeld met je begeleider

Observeren is dus doelgericht! 

Om doelgericht te werken, moet je precies weten wat je moet doen. 

Dit beschrijf je in een observatieplan

Stappenplan

Stap 1 Aanleiding/Beginsituatie bepalen

Bepaal de aanleiding van de observatie. Wat is het probleem? 

Stap 2 Achtergrondgegevens verzamelen

Verzamel achtergrondgegevens; wat weet je allemaal van het geobserveerde kind?

Stap 3 Observatiedoel/vraagstelling bepalen

Bepaal het observatiedoel en de vraagstelling. Waar wil je uiteindelijk antwoord op geven?

Stappenplan

Stap 4. Observatiemethode kiezen

Kies de observatiemethode; bepaal op welke manier je wilt gaan observeren.

Stap 5 Observatiehulpmiddelen kiezen

Wat heb je nodig om de observatie uit te voeren?

Stap 6 Observatiesituatie(s)/momenten bepalen

Wanneer (welke datum en hoe laat) en in welke situatie ga je observeren?

Je observeert meerdere malen om er zeker van te zijn dat je voldoende informatie hebt om je vraagstelling te beantwoorden.

Stap 7 Manier van rapporteren bepalen

Op welke manier ga je verslag uitbrengen? Doe je dit mondeling of schriftelijk?

Stap 1: beginsituatie

Aanleiding voor observatie, dus waarom observeren 

Mogelijke onderwerpen: 

klachten, vermoedens?

Voorbeeld: J. gedraagt zich anders dan voorheen. Ze is stiller en heeft minder contact met de andere kinderen 

Stap 2: achtergrondinformatie 

Wat weet je al over het kind of de situatie? 

1. Kind gegevens: leeftijd, geslacht, medicijngebruik?
2. Thuissituatie: opvoeder, broers/zussen
3. Gedrag: ontwikkelt het kind zich naar zijn leeftijd?

Stap 3: Observatiedoel 

• Observatiedoel:
  

Wat wil je te weten komen? Waar wil je uiteindelijk antwoord op geven?. Formuleer kort maar duidelijk wat het doel is van je observatie en op welke vraag je antwoord wilt

observatiedoel beginnen met: 'Ik wil weten..' of ' Ik wil weten hoe het komt dat..'

Bijv: "Ik wil weten of observeren of de peuter zelfstandig kan omgaan met frustraties tijdens het spelen."

Of: "Het doel van de observatie is om te achterhalen of de peuter samen kan spelen met andere kinderen zonder conflicten."

Of iets algemener: "Ik wil weten of observeren hoe de peuter zich gedraagt in sociale situaties, zoals het delen van speelgoed of het reageren op andere kinderen."

Stap 4: observatiemethode kiezen

Kies of bepaal op welke manier je wilt observeren. De keuze van je observatie is afhankelijk van je observatiedoel en/of je vraag stelling

Stap 5: observatiehulpmiddelen

Welke hulpmiddelen ga je inzetten;

- Stopwatch

- Pen en papier

- Laptop/ Ipad

- Camera of mobiel

Stap 6: Observatiesituatie momenten bepalen

Op welk moment?

- Datum, tijdstip, plaats en situatie

Hoe lang. Hou rekening met observatiedoel

DOEN!-> meerdere keren observeren

Voorbeeld: ik ga Kim observeren op 2 april tussen 12:00 uur en 12:15 uur tijdens het buitenspelen

Stap 7: manier van rapporteren

Hoe breng je het verslag uit aan je collega's? 

Mondeling of schriftelijk?