Les over dialecten.

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Trots op je taal! 

programma :

Lesdoel

Filmpje 

voorkennis 

theorie

kijkopdracht

Aan de slag

Lesdoel:

Algemeen doel: Studenten leren spreken over taaluitingen en/of taaluitingen leren beoordelen.

Les doel: Studenten kunnen aan het eind van de les vertellen wat een dialect is en welke gevolgen mensen sociaal ondervinden om een dialect te spreken in de Nederlandse maatschappij.

Kijkopdracht:

Schrijf de verschillende talen op die je hoort. 

Welke talen heb je gehoord?

Met welke taal ben jij opgegroeid?

Vind je Drents een taal of een dialect? Waarom?

Theorie

Algemeen Nederlands

Standaard Nederlands

Dialect en accent

Taalvariatie en sociale factoren

Welke taal spreek je waar?

Taalattitude

Algemeen Nederlands en Standaard Nederlands 

Tot de jaren 70 werd de term ABN gebruikt , vanaf toen tot nu Algemeen Nederlands.

Standaard Nederlands is gebaseerd op het Amsterdams uit de 17de eeuw. 

Dialect en accent

• Dialect = Vormen van taalgebruik in bepaalde gebieden/gemeenschappen.

(Klanken-woorden-woordvorming)

Drenthe, Friesland, Limburg.....

• Accent= Je hoort waar iemand vandaan komt.

Haags accent, Dordts accent

Taalvariatie en sociale factoren

Variatie betekent verschillen. Binnen taal heb je verschillen. 

Sociolinguistiek bestudeert de relatie tussen taal en maatschappelijke factoren. 

Waarom zijn er verschillen binnen een taalgemeenschap?

Sociale factoren: 

1. Plaats of regio
2. Sociaal economische klasse 
3. Etnische groep
4. Sekse
5. Leeftijd

Welke taal spreek je waar? 

Sprekers spreken in verschillende situaties verschillende varianten van taal. 

• Onderwerp van gesprek 

( verhaal over je date of over je werk)

• Relatie tussen sprekers 

( gesprek tussen vrienden of tussen jou en een docent)

Taalattitude

Attitude = houding 

Mensen worden  beoordeeld op hun taalgebruik.

De houding die mensen hebben over hoe jij spreekt wordt taalattitude genoemd. 

Voorbeeld: verborgen prestige

Kijkopdracht

Welke gevolgen heeft het voor de mensen in dit filmpje dat ze een dialect hebben of met een accent praten?

Wat vind jij? Mag iemand jou weigeren bij een sollicitatie op basis van je dialect of je accent?

Vind jij het normaal dat mensen dialecten of accenten niet accepteren?

1. Ja, alleen standaard Nederlands mag gesproken worden.
2. Dat ligt aan het accent of dialect.
3. Dit ligt aan de situatie
4. Nee, iedereen mag spreken hoe hij wil.

Opdracht kies 1 (basis)  of 2 (plus) 

1. Je gaat in deze opdracht een songtekst vertalen van het Drents naar het Nederlands. 

Titel Songtekst: Onder de boome 

Artiest: Daniel Lohues

2. Je kijkt in deze opdracht naar een filmpje over 'dealen met je dialect' en je schrijft een tekst over het onderwerp: 'Trots op je taal' ( taol) 

Opdrachten staan in ELO-Magister

Daniel Lohues

Onder de boome

Wekenlang niks as zunneschien

Dagenlang zölfs gien wolk te zien

We zitten hier goed, we eten der zölfs

En de kippen kriegen de ressies

Waor moe'j nou anders weden

Gien stee fijner as hier

Evaluatie 

Algemeen doel: Studenten leren spreken over taaluitingen en/of taaluitingen leren beoordelen.

Les doel: Studenten kunnen aan het eind van de les vertellen wat een dialect is en welke gevolgen mensen sociaal ondervinden om een dialect te spreken in de Nederlandse maatschappij.

Wat is je leukste Drentse woord?