5.2 Planten groeien (1V)

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Nectar H5 Planten

Deze les: 

• §5.2 Planten groeien
• Bespreken Repetitie H3
• PO Bruine boon

Huiswerk: 

Opdracht 3 t/m 18 van §5.2 

Organen van de plant

Even oefenen!

a. Benoem organen 1 t/m 6

b. In welk orgaan worden zaden gemaakt? 

c. In welk(e) orgaan/organen vindt fotosynthese plaats?

Bloem

1

Vrucht

2

Zaad

3

Blad

4

Stengel

5

Wortel

6

Hiernaast staat een plantencel, benoem onderdelen 1 t/m 7

Hiernaast zie je een doorsnede van een blad. Bij 10 wordt een vaatbundel weergegeven. Uit welke twee vaten bestaat deze? Wat is het verschil?

Vervoeren van stoffen

• Wortelharen => water en mineralen opnemen.
  
• Houtvaten vervoeren water en mineralen van de wortels naar de bladeren (omHoog).
  
  
• Bastvaten vervoeren water en voedingsstoffen naar de wortels en de bloemen (Beneden).
  
  
• De waterstroom blijft op gang doordat er water via de huidmondjes verdampt.
  

Leerdoelen §5.2

• Je leert hoe uit een zaadje een plantje komt;
  
• Je leert hoe het plantje verder groeit;
• Je leert hoe een boom groeit.

De levenscyclus van een plant.

De ontwikkeling van een plant: 

• Zaad ontkiemt;
• Plant groeit uit en krijgt bloemen;
• Uit de bloemen ontstaan vruchten en zaden;
• De zaden worden verspreid en de cyclus begint opnieuw.  

1

Een bruine boon is een zaad

2

Het zaadje neemt water op via het poortje. Het zaadje zwelt op en de zaadhuid breekt open.

3

Het worteltje komt naar buiten.

4

Het worteltje groeit de bodem in en de zaadlobben komen boven de grond.

5

Het kiemplantje groeit en gebruikt hierbij voedingsstoffen uit de zaadlobben.

6

Het kiemplantje wordt groter en krijgt meer bladeren.

7

Er is een volwassen tomatenplant ontstaan.

8

Aan de bonenplant ontstaan bloemen. Uit de bloemen ontstaan peulvruchten, met zaden. 

9

De bonen uit de peulvrucht zijn de zaden.

Hoe komt een plant uit een zaadje?

• Nadat planten hebben gebloeid, veranderen de bloemen in vruchten. 

• In de vrucht zitten de zaden.

• De zaden bestaan uit 2 zaadlobben. Daartussen zit de kiem. Om de 2 zaadlobben zit een zaadhuid.

Hoe komt een plant uit een zaadje?

• Als er een nieuw plantje uit een zaadje groeit, dan noem je dat ontkiemen. 

• De kiem, is eigenlijk een mini-plantje. 

• In de zaadlobben zit heel veel reservervoedsel waardoor de kiem goed kan groeien na de ontkieming.

Hoe groeit een plantje verder?

• Als de kiem plantjes steeds groter en zwaarder worden, dan noem je dat groei. 

• Door lengtegroei vanuit de uiterste topjes, worden de stengels en wortels steeds langer.

• Als een plant nieuwe delen krijgt, dan noem je dat ontwikkeling.

Aan het werk 

1. Lees bladzijde 82 + 84 van §5.2

2. Maak opdracht 3 t/m 10 van §5.2

Klaar?

Lees dan 'Hoe groeien bomen' op bladzijde 85 van §5.2

In de tekening van de binnenzijde van de bruine boon zijn de delen 1, 2 en 3 aangegeven. Bij het ontkiemen van een plantje uit een bruine boon worden bepaalde delen van een zaad groter.
Eén deel wordt dan juist kleiner.
Wat wordt bij de ontkieming groter en wat wordt er kleiner?

1. Groter: 1 en 3 Kleiner: 2
2. Groter: 1 en 2 Kleiner: 3
3. Groter: 2 en 3 Kleiner: 1

In welke fasen van ontkieming vindt fotosynthese plaats?

1. 1, 2, 3 en 4
2. 2, 3 en 4,
3. 3 en 4
4. alleen 4

Hoe groeien bomen?

(lengte groei)

• Uit de eindknoop groeit de tak verder in de lengte, dit noem je uitlopen.

• Uit de zijknopen groeien nieuwe zijtakken. 

• Om de knop zitten knopschubben. Deze schubben beschremen de knop tegen kou en tegen insecten.

Hoe groeien bomen?
(dikte groei)

• Door middel van diktegroei worden de takken en de stam steeds dikker. 

• In de stam zit een groeilaagje, uit deze groeilaag ontstaan nieuwe houtcellen.

• Het laagje houtcellen dat in een jaar wordt gevormt, noem je een jaarring. 

Leerdoelen §5.2

• Je leert hoe uit een zaadje een plantje komt;
  
• Je leert hoe het plantje verder groeit;
• Je leert hoe een boom groeit.

Eindknop

Bladschijf

Bladsteel

Hoofdnerf

Zijnerf

Bladmoes

Okselknop

Een jaarring bestaat uit een

1. Lichte en een donkere ring
2. 2 lichte ringen
3. 1 lichte of een donkere ring
4. 2 donkere ringen

In een boom is één jaarring veel breder dan de andere jaarringen. Wat kan daarvan de oorzaak zijn?

1. Dat kan komen, doordat de boom in dat jaar te lijden had van een rupsenplaag.
2. Dat kan komen, doordat de winter van dat jaar erg koud was.
3. Dat kan komen, doordat de zomer dat jaar erg droog was.
4. Dat kan komen, doordat het voorjaar van dat jaar heel vochtig en warm was.

Quiz §5.1 Fotosynthese

Welke stoffen heeft de plant nodig om fotosynthese uit te kunnen voeren?

niet nodig

Zuurstof

Water

Glucose

Koolstofdioxide

Welke vorm van energie is nodig voor fotosynthese?

1. Geen energie is nodig
2. Windenergie
3. Zonne-energie
4. Dit gaat met kolen

Fotosynthese

Glucose

Koolstofdioxide

Zuurstof

Water

Zonlicht

Welke stoffen hebben planten nodig?

• Water: via de wortels
• Mineralen: via de wortels
• Koolstofdioxide: via de huidmondjes gaat dit de bladeren in

Waarom doen planten aan fotosynthese?

1. Om zich te beschermen tegen de zon
2. Om hun eigen voedsel te produceren (glucose)
3. Om hun energie in kwijt te kunnen
4. Om CO2 en water te produceren

Welke stoffen maakt een plant?

Zuurstof: in de bladgroenkorrels

Glucose: in de bladgroenkorrels

In welk onderdeel van het blad vind fotosynthese plaats?

1. In de bladgroenkorrels
2. Binnenin de huidmondjes
3. Aan de onderkant van het blad
4. Fotosynthese vind niet plaats in het blad

Wat zorgt voor de groene kleur van de bladeren?

1. Caroteen
2. Bladgroenkorrels
3. Xanthophyll
4. Groene verf

In de afbeelding zijn chrysanten getekend.

Kan bij chrysanten in de bladeren fotosynthese plaatsvinden? En in de stengels? En in de wortels? En in de bloemen?

wel fotosynthese

geen fotosynthese

bladeren

stengels

wortels

bloemen

Nectar H5 Planten

Deze les: 

• §5.2 Planten groeien
• Quiz §5.1 Fotosynthese
• PO Bruine boon
• Bespreken Repetitie H3

Huiswerk: 

Opdracht 3 t/m 18 van §5.2 

PO Bruine boon

1. Lees de opdracht in Classroom 
2. Bedenk een onderzoeksvraag
3. Maak per persoon 2 waarnemingstabellen 
4. Plan een moment in de komende twee weken waarin jullie gaan werken aan de theorie en hypothese

Neem de ingevulde waarnemingstabellen, theorie en hypothese neem naar de volgende les!