§ 1.3 Klimaatverandering en de ecologische voetafdruk HML

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

§ 1.3 - Klimaatverandering & de ecologische voetafdruk

Wat gaan we doen?

Nakijken 1.1

Uitleg 1.3

Quiz

Doelen

Je kent de begrippen natuurlijk broeikaseffect en versterkt broeikaseffect.

Je begrijpt wat de ecologische voetafdruk te maken heeft met het versterkt broeikaseffect.

Je kunt op basis van bronnen de ecologische voetafdruk van landen vaststellen.

Klimaatsverandering

Permafrost

Eeuwig ijs

De permafrost is de grond in een toendra die altijd bevroren is, ook in de zomer. Er groeien geen bomen of planten op deze grond. Onder andere in Lapland komt permafrost voor.

In welk soort klimaat komt Permafrost voor?

permafrost zorgt voor problemen

Gevolgen klimaatverandering

Zeewater 

Wat gebeurt er met het zeewater ten gevolge van de klimaatsverandering en waarom?

Gevolgen klimaatverandering

Zeewater warmt op waardoor het water uitzet > gevolg: stijging zeespiegel.

Landijs en gletsjers smelten > snellere zeespiegelstijging.

https:

Oorzaak klimaatsverandering

natuurlijk broeikas effect

• atmosfeer --> soort deken om de aarde
• zorgt voor gemiddelde temperatuur op aarde + 15 C
• zonnestralen door atmosfeer--> verwarmen aardoppervlak
• deel zonnestralen weerkaatst
• deel zonnestralen verwarmen lucht
• broeikasgassen: methaan, waterdamp en kooldioxide

Welke broeikasgassen?

Versterkt broeikaseffect 

https:

Gevolgen versterkt broeikaseffect

• CO2(koolstofdioxide)+ CH4 (methaan)--> meer broeikasgassen in atmosfeer door
  - ontdooien permafrost
  - poep en scheten dieren + gassen uit moerassen
• deken om de aarde wordt "dikker"--> meer warmte vasthouden
• temperatuur stijgt + stijgen zeespiegel

Ecologische voetafdruk

• om te vergelijken wie  de aarde het meest vervuilt en belast
• daarmee kun je alles wat je koopt, eet, gebruikt uitrekenen naar de hoeveelheid RUIMTE die daarvoor nodig is

met alle mensen op aarde maar: 1,7 HA beschikbaar

maar we gebruiken gemiddeld: 2,8 HA

oplossing: duurzaam consumeren: rekening houden met ons koopgedrag, letten op milieu

voetafdruktest.wwf.nl

https:

Stelling waar of niet waar: wij kunnen klimaatsverandering stoppen.

1. waar
2. niet waar

De oorzaken van de klimaatsverandering komt door

1. het broeikaseffect
2. toegenomen CO2 in de atmosfeer
3. afgenomen waterdamp in de atmosfeer
4. gaten in de ozonlaag

Klimaatsverandering en de gevolgen
Wat is juist in Nederland?

1. Winter wordt droger
2. Winter wordt natter
3. Zomer wordt koeler
4. Zomer wordt natter

Door de klimaatsverandering zal de zeespiegel in de toekomst stijgen. Wat betekent dit voor de huidige delta's (https://nl.wikipedia.org/wiki/Rivierdelta)
op aarde?

1. Die zullen groter worden.
2. Die zullen zich verplaatsen.
3. Die zullen verdwijnen.
4. Er zal weinig veranderen.

Waarom neemt met name in Afrika de waterschaarste verder toe?

1. De effecten van klimaatsverandering zijn hier het sterkst.
2. Er is hier sprake van een relatief snelle toename van waterconsumptie per persoon.
3. De bevolkingsgroei is hier het hoogst in vergelijking met de overige continenten.
4. Er wordt in verhouding veel meer water gebruikt voor de landbouw.

Wat is de ecologische voetafdruk?

1. De gemiddelde CO2-uitstoot (in liters) van een persoon in een bepaald land per jaar.
2. De gemiddelde ruimte (in hectaren) die nodig is om het voedsel dat een persoon in een bepaald land nodig heeft te kunnen verbouwen.
3. De gemiddelde ruimte (in hectaren) die nodig is om het welvaartniveau van een persoon in een bepaald land te kunnen behouden.
4. Het gemiddelde waterverbruik (in kubieke meters) van een persoon in een bepaald land per jaar.

Wie heeft er een grotere ecologische voetafdruk?

1. Keniaan
2. Amerikaan
3. Braziliaan
4. Nederlander

Welk werelddeel heeft de grootste ecologische voetafdruk?

1. Afrika
2. Azië
3. Europa
4. Noord-Amerika

Wanneer is je ecologische voetafdruk het kleinst?

1. Als kapotte elektrische apparaten weggooit.
2. Als je kapotte elektrische apparaten repareert.

Nederland heeft een hoge ecologische voetafdruk dit komt voornamelijk door:

1. Kleine oppervlakte van Nederland
2. Hoge koopkracht van Nederland
3. Grote oppervlakte van Nederland
4. Lage koopkracht van Nederland

Wat is de ecologische voetafdruk van een gemiddelde Nederlander?

1. 1,7 hectare per jaar
2. 2,8 hectare per jaar
3. 4,0 hectare per jaar
4. 6,2 hectare per jaar

Aandachtrichter

Lees en maak § 1.3

Gebieden met permafrost