M4 - Planten bs 1 en 2

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

welkom !

Voorstellen

Corona - practica - lokaal

Programma dit jaar (PTA)

Afspraken maken

Start lessen

PTA

Afspraken om
prettig samen te
kunnen werken

Biologie 

Voor goede cijfers zijn 3 dingen zijn belangrijk:  

1. Leren van begrippen - afbeeldingen 

2. Begrippen aan elkaar koppelen (door te oefenen)

3. Op tijd beginnen met leren

LessonUp en Biologie voor Jou

Aanmelden bij klas M4.bi1 in lessonup. Code:   uodep

Aanmelden bij biologie voor jou Klascode: 249294

Leerdoelen bs 1 en 2

- Ik kan de bouw  en functies van bladeren en het belang hiervan  voor de fotosynthese beschrijven.

- Ik kan het proces van fotosynthese beschrijven.

Ik kan in afbeeldingen vaatbundels, houtvaten en bastvaten benoemen en hun functies beschrijven.

- Ik kan beschrijven hoe planten stevigheid verkrijgen.

- Ik kan aangeven hoe een plant aan zijn energie komt en kan de fotosynthese reactie en de verbrandingsreactie opschrijven. 

- Ik kan uit proefopstellingen met organismen in afgesloten ruimten afleiden hoe het gehalte aan zuurstof en koolstofdioxide in die ruimten verandert.

Fotosynthese

vacuole

Bladgroenkorrel

Celkern

Plantencel

Hoe vervoeren planten stoffen?

• De stoffen gaan via vaten door de plant heen.
• De vaten in een plant lopen vanaf de wortels tot in de nerven van de bladeren.

• Vaten liggen in groepen bij elkaar; de vaatbundels.

• Een vaatbundel bestaat uit 2 soorten vaten:

1. Houtvaten
2. Bastvaten

Vaatbundels 

• Zorgen voor transport in (zaad)planten
  
• Een groepje vaten; lange buisjes die van de wortels tot aan de bladeren lopen
  
• 2 soorten vaten:
  

      Houtvaten       Bastvaten

Vaatbundels in een blad

Houtvaten boven

Bastvaten beneden 

Vaatbundel in een stengel of stam

Houtvaten en bastvaten?

Vervoeren van water en stoffen:
Wat moet er omhoog?
Wat moet er naar beneden?

plant dood?

Wanneer de vacuole helemaal los komt te liggen kan hij geen water meer opnemen. De plant gaat dood.

Turgor test bij mensen (testen op uitdroging)

Huidmondjes

• Regelen verdamping
• Afname turgor sluitcellen door watertekort zorgt voor vormverandering waardoor huidmondje dicht gaat
• Kan ook onder invloed van licht en CO2

oorzaak 1

 zuiging bladeren

verdamping huidmondjes

aanvulling houtvaten in blad --> nerven

aanvulling houtvaten in nerven --> stengels

aanvulling houtvaten in stengels --> wortels

oorzaak 2

worteldruk 

wortels 'persen' water omhoog

 

bij teveel water verschijnen er 

druppels bij de  bladeren

vanwege weinig verdamping

komt minder vaak voor dan oorzaak 1

Hoe komt het water naar boven, tegen de zwaartekracht in?

Door beide oorzaken kan water naar

grote hoogte gebracht worden

groot deel - verdampt

klein deel - fotosynthese

mineralen - bouw van plant

Welke begrip horen bij welke omschrijving

Zuigkracht

Worteldruk

Capillaire werking

Het water "kleeft"aan de wanden van de dunne buisjes omhoog

De wortels nemen water en mineralen op en drukken dit omhoog in de houtvaten

De bladeren "zuigen" ,door verdamping uit de huidmondjes, de vloeistof omhoog 

houtvaten 

Bastvaten 

Wetenschappers in Australië zoeken naar nieuwe manieren om uit te vinden of er ergens goud in de bodem zit. Ze hebben ontdekt dat
eucalyptusbomen goud uit de bodem kunnen opnemen. Dit goud is terug te vinden in de bladeren van die bomen.
Hoe komen deze gouddeeltjes vanuit de wortels in de bladeren terecht?

Houtvaten transporteren omHoog. (onder andere water en mineralen)

Bastvaten transporteren naar Beneden (onder andere glucose)

Omdat het goud uit de grond naar de bladeren wordt vervoerd, moet het door houtvaten gebeuren

1. alleen via bastvaten
2. alleen via houtvaten
3. zowel via bastvaten als via houtvaten

Ontstaan vaatbundels

Vaatbundels en Fotosynthese

Een blad waar geen bladmoes meer in zit.

Stevigheid door water

Stevigheid door water

krijgt een plant te weinig water,

dan gaan de bladeren hangen.

De druk op de cellen wordt kleiner. 

Plant dood?

Wanneer de vacuole helemaal los komt te liggen kan hij geen water meer opnemen. De plant gaat dood.

Mensen, dieren, schimmels en bacterien

Wij moeten eten om ons lichaam levend te houden.

Wij eten (glucose, vetten, eiwitten enz.)

Planten maken hun eigen voeding en  eten geen (organische) stoffen. 

Fotosynthese

proces waarbij van anorganische stoffen organische stoffen worden gemaakt.

Zonder fotosynthese is leven op aarde niet mogelijk.

stevigheid door water ( vacuole)

stevigheid door houtvaten (dikke celwanden en cellulose)

stevigheid door vezels ( rondom vaatbundels)

Hoe krijgt een plant stevigheid? 

Houtvaten

vervoer water en mineralen

vanaf de wortel naar boven

binnenkant van de stengels

bovenkant van de bladeren

dode houtcellen

celwand --> cellulose en houtstof

Bastvaten

vervoer water en energierijke stoffen. vanaf de bladeren terug

buitenkant van de stengels

onderkant van de bladeren

levende cellen

dwarswanden opening voor afgeven stoffen aan bastvaten

Stevigheid door houtcellen en vezels

vezels --> lange dode cellen

dikke celwand

steviger dan houtcellen 

stevigheid niet afhankelijk van water

vezels productie touw

Bladeren /  stengels  krijgen stevigheid door water

krijgt een plant te weinig water, 

dan gaan de bladeren hangen.

De druk op de cellen wordt kleiner. 

Turgor

Stevigheid door houtcellen en vezels

Vacuole --> fietsband

Houtcellen en vezels zijn belangrijk voor de stevigheid dankzij celwanden die uit cellulose en houtstof bestaan

stevigheid door turgor

Huidmondjes

• Functie: fotosynthese
• Vaatbundel:
  - houtvat
  - bastvat

Huidmondjes

Maak nu de opdracht H1.1 en 1.2

Werk eerst in stilte voor 10 min. 

Overleg daarna (fluisterend) met je buurman/vrouw voor 5 min. 

Niet af is Huiswerk! 

Noteer dit NU in je agenda!

+ leren blz 45 doelstelling 1 tm 3

Hier maakt een plant zijn eigen voedingsstoffen, zoals glucose.

1. Bladeren
2. Bloemen
3. Stengel
4. Wortel

Wat is c? Waar vervoert het stoffen naartoe?

1. houtvat, omhoog
2. bastvat, omhoog
3. houtvat, omlaag
4. bastvat, omlaag

Houtvat zorgt voor transport van?

1. water en glucose
2. assimilatieproducten
3. water en voedingszouten
4. water en zuurstof

Een plant neemt stoffen op uit de omgeving. Welke drie stoffen neemt een plant uit de omgeving op?

1. koolstofdioxide, lucht, mineralen
2. water, mineralen, koolstofdioxide
3. glucose, koolstofdioxide, water
4. mineralen, water, zuurstof

Bladluizen

 Bladluizen leven van suikerrijk plantensap. Zij zuigen dit sap onder andere uit de nerven van de bladeren van een plant. De bladluizen zitten vooral op groeipunten zoals jonge bladeren en de punten van stengels.

1 Uit welke vaten halen bladluizen vooral hun voedsel?

2 Waarom zuigen bladluizen het sap vooral uit groeipunten zoals jonge bladeren en de punten van stengels?