Ondersteuning bij mobiliteitsproblemen

• Zorg en Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Persoonlijke verzorging

Thema 5 Ondersteuning bij mobiliteitsproblemen

Ondersteuning bij mobiliteitsproblemen

Lesdoelen

- De student heeft kennis van mobiliteit en mobiliteitsbeperkingen.

- De student heeft kennis van de bouw en functie van het bewegingsapparaat.

- De student kan de hoofdpunten van gezond bewegen benoemen.

- De student kan verklaren waarom bewegen voor de MZ doelgroepen zo belangrijk is.

Mobiliteit en mobiliteitsproblemen

- Mobiliteit: is beweeglijkheid en het gemak waarmee iemand zich kan verplaatsen

- Mobiliteitsbeperking: iemand is minder beweeglijk en kan zich minder goed verplaatsen

- Motorische beperking: zijn stoornissen in of aan de ledematen, waardoor iemand gehinderd wordt in handelen, houding en/of bewegen.

* Mobiliteitsbeperking is een ander woord voor motorische beperking

Waar bestaat het bewegingsapparaat uit?

1. Botten, gewrichten en spieren
2. Botten, gewrichten en bloedvaten
3. Botten, gewrichten en zenuwen
4. Botten, gewrichten, spieren, bloedvaten en zenuwen

Botten

Weefsel

Het skelet  bestaat uit been of botweefsel

Been of botweefsel = erg hard, stevig sterk en niet buigzaam.

Het lichaam bevat ook kraakbeenweefsel
= kan worden vervormd en worden samengedrukt.

Bouw van het bot

Het skelet is opgebouwd uit de volgende onderdelen: 

1.  Het beenvlies
* Beschermlaag
* Rijk aan bloedvaten om de botcellen te voeden 

Het bot is opgebouwd uit de volgende onderdelen:

1. Het beenvlies

* Beschermlaag

* Rijk aan bloedvaten om de botcellen te voeden

2. Het beenschors
*  Dit vormt een harde (buiten)laag

3. Het beenmerg
* Hier liggen de botcellen ver van elkaar waardoor holtes ontstaan, deze holtes worden gevuld met vet (geel) of bloedvaten (rood).
* Dit vormt een zachte binnenlaag. 

Bouw van het bot

Functie van het skelet 

1. Inwendige organen beschermen

• Hart en longen
• Hersenen

Functies van het skelet 

2. Steun geven aan het lichaam

• Skelet dient als aanhechtingsplaats voor spieren
• Het skelet houdt het lichaam in vorm

Functies van het skelet 

3. Zorgen voor beweeglijkheid

• De vezels in het botweefsel zorgen voor veerkracht
• Botuiteinden zijn met elkaar verbonden d.m.v. gewrichten

Functies van het skelet 

4. Bloedcellen vormen in het rode beenmerg

• Er zitten stamcellen van het bloed in het
  rode beenmerg.
• Uit deze stamcellen komen alle
  bloedcellen voort:

 * Rode bloedcellen
 * Witte bloedcellen
 * Bloedplaatjes

- Rode bloedcellen bevatten heel veel hemoglobine, het eiwit dat zuurstof en koolstofdioxide kan binden. Hierdoor zijn erytrocyten in staat zuurstof van de longen naar de weefsel te brengen en koolstofdioxide af te voeren.

- Leukocyten beschermen je lichaam tegen lichaamsvreemde, schadelijke stoffen zoals virussen, bacteriën, schimmels, parasieten en gisten.
- Trombocyten zijn de kleinste cellen in het bloed. Zij hebben geen celkern. Bloedplaatjes zijn belangrijk voor de bloedstolling na verwonding (hemostase).

Functies van het skelet 

5. Kalk opslaan en afgeven

• Het opslaan en afgeven van kalk wordt beïnvloedt

door hormonen en vitamine D

Het skelet van de mens bestaat uit tweehonderd botten en botjes.
Welke uitspraken over het skelet zijn juist?

1. Het skelet beschermt een aantal kwetsbare organen, zoals hersenen, hart, longen, oog en oor.
2. Het skelet geeft stevigheid en vorm aan het lichaam.
3. Het skelet is een voorraadplaats voor kalk.
4. Het skelet dient als aanhechtingsplaats voor spieren, waardoor deze het lichaam kunnen laten bewegen.

Alle botten zijn met elkaar verbonden door gewrichten

1. Juist
2. Onjuist

Naadverbinding schedel
Kraakbeen tussen ribben en borstbeen
Bindweefselverbinding darmbeen met heiligbeen

Beenderen kunnen op verschillende manieren met elkaar verbonden zijn:

• Naadverbinding
  
• Vergroeid
  
• Kraakbeenverbinding
  
• Gewricht

Het skelet van een baby bestaat uit ongeveer ...?

1. 100 botten
2. 350 botten
3. 206 botten
4. 150 botten

Het skelet van een volwassen mens bestaat uit ongeveer ...?

1. 100 botten
2. 350 botten
3. 206 botten
4. 150 botten

Hoe komt het dat we bij het skelet van een baby meer botten tellen?

Hoe komt het dat oudere mensen krimpen?

Osteoporose

• Ziekte van het bot, levend weefsel.
• Aanmaak bot is onvoldoende, hoeveelheid kalk neemt af.
• Botten zijn poreus, sneller breuken
• Komt vooral bij ouderen voor, meerderheid vrouwen
  

Oestrogeen bij vrouwen neemt na de overgang af

Mevrouw Spaanjer is 67 jaar. Er is bij haar osteoporose vastgesteld.

Wat is osteoporose en welk effect zal dit hebben op de functies van haar skelet? Licht je antwoord toe.

Bouw van een gewricht

Kop en kom

Bedekt met kraakbeen

Gewrichtsholte met gewrichtsmeer

Stroperige vloeistof om het kraakbeensoepel te houden

Gewrichtskapsel= een vlies

Bedekt en beschermd

Gewrichtsbanden

Versterking

Elleboog

Pols

Heup

Ellepijp -
Spaakbeen

Duim - Handwortelbeentje

• Kraakbeen verandert
• Pijn, stijfheid bij opstaan
• Ontstaat meestal in heup, knie of duim
• Bewegen helpt tegen de pijn
• Komt vooral voor bij overgewicht, eerdere botbreuk, bij vrouwen vanaf 45 jaar

Artrose

Spieren

• Het maakt bewegingen mogelijk
  * Skeletspieren
  * Inwendige spieren
• Handhaaft de tonus (spierspanning)
  * Hierdoor blijf je staan
• Produceert warmte
  * Belangrijkste warmtebron
• Beschermt bepaalde kwetsbare delen
  * Buikorganen

- Inwendige spieren: hart, luchtpijp, kringspier etc.

Hoeveel moet je minimaal per dag bewegen volgens de beweegrichtlijnen?

1. 30 minuten
2. 90 minuten
3. 50 minuten
4. 60 minuten

Wat valt onder matig intensief bewegen?

Welke voordelen van bewegen heb je in het filmpje gehoord?

Als beroepskracht MZ kun je gevraagd worden om een cliënt te stimuleren om meer te gaan bewegen.

Waarom? Licht je antwoord toe.

Opdracht in 2-3 tallen

Kies één doelgroep en bedenk wat voor bewegingsactiviteiten je met deze groep kunt doen. Beschrijf de volgende vragen:

1. Wat wil je bereiken met deze bewegingsactiviteit? Waarom is bewegen gezond?

2. Welke problemen kun je tegenkomen als je met deze groep een bewegingsactiviteit gaat doen?

3. Waar moet je bij deze cliënten op letten tijdens de activiteit?

Jullie bedenken één korte activiteit die we in de les kunnen doen.

Wat heb je geleerd in deze les?