3.6

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Thema 3: 

Bloedsomloop

Basisstof 3.5 BK: Nieren

Basisstof 3.6 KGT: Gezond leven

Planning

1. Magister

2. Terugblik

3. Leerdoelen van vandaag

4. Uitleg

5. Filmpje

6. (Zelfstandig) werken

7. Afsluiten

leerdoelen

•  Je kunt de werking van de nieren benoemen. BK
• Je kunt aangeven hoe je je hart en bloedvaten gezond kunt houden. KGT

Uitscheiding

Je bloed wordt continu vervuild: Door verbranding  komen afvalstoffen vrij. 

In wat je eet zitten schadelijke stoffen. Deze afvalstoffen moeten uit het bloed en het lichaam worden gehaald. Dat noem je uitscheiding.

Nieren, lever en longen zorgen hiervoor

Via de longen verlaat CO2 het lichaam.

Uitscheiding wordt gedaan door verschillende organen.

Bijvoorbeeld koolstofdioxide wordt uitgescheiden door de longen. Je zweet door je huid en in zweet zitten ook afvalstoffen. 

Nieren

Je hebt twee nieren. Ze liggen in de buikholte: één links en één rechts. 

Bloed met veel afvalstoffen stroomt naar de nieren door de nierslagaders. De nieren halen de afvalstoffen uit het bloed. Het schone bloed stroomt terug naar het hart door de nieraders.

Urine

De nieren maken urine. Urine is water met veel afvalstoffen erin. Via de urineleiders gaat de urine naar de urineblaas. In de urineblaas wordt de urine tijdelijk opgeslagen, zodat je niet voortdurend hoeft te plassen. Van tijd tot tijd wordt de urine uit de urineblaas afgevoerd via de urinebuis.

3.6 Gezond leven

Het hart pompt het bloed met grote kracht in de slagaders.

Daardoor oefent het bloed veel druk uit op de wanden van de slagaders.

Dit is de bloeddruk.

De bloeddruk wordt gemeten met een bloeddrukmeter.

3.6 Gezond leven

Als je je inspant of opwindt, stijgt je bloeddruk tijdelijk.

In rust daalt de bloeddruk weer.

Langdurige hoge bloeddruk beschadigt de wanden van de slagaders.

De oorzaken van een hoge bloeddruk zijn onder andere stress, roken, overgewicht en zout eten.

3.6 Gezond leven

Als de wand van een slagader beschadigt is, kunnen witte bloedcellen en vette stoffen uit het bloed in de wand komen.

Deze stoffen hopen zich op.

Hierdoor ontstaat een verdikking.

Uiteindelijk wordt de verdikking hard door kalk.

Dit noem je slagaderverkalking

3.6 Gezond leven

In de kransslagaders rondom het hart kan ook slagaderverkalking optreden.

Hierdoor kan het zijn dat een slagader wordt afgesloten en een deel van het hart geen zuurstof meer krijgt.

Dit noem je een hartinfarct.

3.6 Gezond leven

Hart- en vaatziekten is een verzamelnaam voor ziekten aan hart en bloedvaten.

Als je gezond leeft, heb je een kleinere kans op hart- en vaatziekten. Sommige mensen hebben door hun erfelijke eigenschappen meer kans op hart- en vaatziekten. Aan deze oorzaak kun je niks doen.

Aan andere oorzaken kun je zelf wel wat doen.

Het belangrijkste is een gezonde leefstijl.

hart- en vaatziekten voorkomen

3.6 Gezond leven

Stress is Engels voor spanning of druk.

Als je stress hebt, voel je je gespannen.

Stress verhoogt de kans op hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten.

Probeer stress daarom te voorkomen.

Maakwerk:

Basisstof 3.5 BK: Nieren

Basisstof 3.6 KGT: Gezond leven