H3.2 Aarde: de ecologische kringloop - les 1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Draagkracht

H3.2 Aarde: de ecologische kringloop

Leerdoelen:

1. Je kunt in eigen woorden uitleggen wat een ecosysteem is.

2. Je kunt in eigen woorden uitleggen wat een natuurlijke kringloop is.

3. Je kunt aan de hand van één voorbeeld uitleggen hoe het balans van een ecosysteem werkt.

Wat doen we bij aardrijkskunde?

1

Relatie tussen de natuur en de mens bestuderen:
-Hoeveel mensen kunnen er op de aarde leven?
-Wanneer raken verschillende energiebronnen op?

2

Uitzoeken hoe mensen met de aarde omgaan:
-Hoe zorgen we dat dit zo is, dat de aarde over 25 jaar nog steeds functioneert zoals die nu doet?

Ruimteschip aarde

-Biosphere (Arizona, VS)

-Recyclen water, verbouwen eigen voedsel etc.

-Doel: testen hoe een ecosysteem werkt.

Ecosysteem=

Alles wat leeft en groeit houdt elkaar in evenwicht.

Natuurlijke kringloop = het rondgaan  van voedsel, water, zuurstof en co2 in de natuur. 

Toename welvaart -> belasting van de natuurlijke kringlopen

Wanneer de welvaart toeneemt, is er ook een verandering in consumptiegedrag. Dit kan er voor zorgen dat de natuurlijke kringlopen verstoord raken. 

We kennen drie voorbeelden:

- milieu aantasting 

- milieu-uitputting 

- milieu vervuiling 

Kringloop

De zon en neerslag voeden de bodem, de bodem voedt de bomen en de dieren. De bomen zorgen voor zuurstof. De mest van de dieren zorgt ook weer voor bodemvoeding etc.

 

Er raakt eigenlijk nooit iets op.

De belangrijkste factor is de ZON.

Met behulp van zonlicht, C02, water en voedingsstoffen wordt plantaardig materiaal aangemaakt. Dit kunnen bossen zijn maar ook voedselgewassen.

1

Er valt dood plantaardig materiaal op de bodem.

2

Er wordt plantaardig materiaal afgebroken. De voedingsstoffen

zijn weer beschikbaar in de bodem voor nieuwe planten.

3

Er komt door de ademhaling van mens en dier en het verrotten

van organisch materiaal C02 terug in de atmosfeer. Dit gebeurt ook als fossiele brandstoffen verstookt worden om energie of warmte op te wekken.

4

Bij houtkap verdwijnt schakel 2 uit dit gebied. Er zitten dan

minder voedingsstoffen in de bodem en daardoor neemt de

draagkracht van dit ecosysteem af.

5!

Fosfaatkringloop

 In de verschillende stadia tussen mijn, boer en bord gaat veel fosfaat verloren (grijze pijlen).

Gesteenten verweren

A

Door erosie komt verweringsmateriaal inclusief fosfaten in rivieren en zeeën terecht; daar bezinkt het samen met resten van planten en dieren die in zee leven.

B

Er ontstaan sedimentgesteenten waaronder sommige met een hoog fosfaatgehalte.

C

Die kunnen door tektonische bewegingen aan de oppervlakte komen en als fosfaaterts gewonnen worden.

D

1

Dankzij kusntmest kunnen Westerse landen de bevolking voorzien van genoeg voedsel. Fosfaat is een van de belangrijkste grondstoffen voor kunstmest.

2

De vraag naar kunstmest door niet-westerse landen neemt toe. Met name door hogere inkomens in China, India en Brazilië stijgt de vraag naar kip en rundvlees, waardoor de vraag naar graan stijgt, waardoor de vraag naar kunstmest stijgt.

3

Dankzij kunstmest kon de landbouwproductie de groei van de wereldbevolking bijhouden. Het belangrijkste bestanddeel daarvan, fosfaat, dreigt echter op te raken. Hergebruik van fosfaat is mogelijk, maar ook moeilijk en ontoereikend.

4

Voorbeeld: Rheinland Paltz (Duitsland)

1

2

3

4

5

6

7

Zet onderstaande zaken in de juiste volgorde van oorzaak en gevolg.                                                              

       1

       3

       2     

      4  

A.Beschadiging ecosysteem

B. overvragen natuurlijke kringlopen

C. welvaarts- en bevolkingsgroei

D. afname draagkracht aarde

Huiswerk:

Opdrachten 2 + 3 van H3.2