Quiz

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Inhalator

Een bepaald geneesmiddel tegen astma wordt door middel van een inhalator ingeademd, zie de afbeelding. 

Op de volgende slide beginnen we met vraag 1, goed voor 2 punten (2p).

2. (2p) Noteer de namen van vier delen van de luchtwegen waar het geneesmiddel uit de inhalator doorheen gaat voordat het de longblaasjes bereikt.

Sportfysiotherapeut

Isabeau en Sterre willen sportfysiotherapeut worden. Ze onderzoeken voor hun profielwerkstuk veranderingen in de bloedsomloop en de ademhaling die optreden tijdens het sporten. De hoeveelheid lucht die per ademhaling ververst wordt, is bij inspanning groter dan in rust. Aan de hoeveelheid lucht die in één keer kan worden ververst, zit bij elke persoon een maximum, hierover gaat vraag 3.

3. (1p) Hoe wordt deze maximale hoeveelheid genoemd?

Isabeau en Sterre hebben de gegevens van de gemiddelde proefpersoon in rust verwerkt in een respirogram, zie de afbeelding. In het respirogram is een periode Q tussen twee lijnen aangegeven hierover gaat vraag 4.

4. (2p)
Worden tijdens deze periode Q de ademhalingsspieren samengetrokken?
Zo ja, welke ademhalingsspieren?

1. Nee
2. Ja, buikspieren en tussenribspieren
3. Ja, buikspieren en migddenrifspieren
4. Ja, middenrifspieren en tussenribspieren

Zwemmer

Een zwemmer ontdekte dat, als hij diep in- en uitademde in één minuut, hij langer onder water kon blijven. 

Op de volgende slide gaat vraag 5 hierover.

5. (2p)
Wat is de meest voor de hand liggende reden daarvoor?

1. Alle onzuiverheden werden uit zijn longen verwijderd
2. De hoeveelheid CO2 in zijn bloed werd kleiner
3. De inhoud van zijn longen nam toe
4. Zijn dode ruimte nam af

Een nieuwe astmatherapie (1)

Mensen met astma kunnen soms moeilijk ademhalen: zij worden kortademig, ademen piepend of moeten hoesten. Dit komt doordat hun luchtwegen snel geprikkeld raden door allerlei stoffen. De één krijgt bijvoorbeeld problemen door huisstofmijt, de ander kan niet tegen huisdieren of pollen. 

Een nieuwe astmatherapie (2)

Bij een bepaalde persoon is de luchtpijp ten gevolgde van overmatige slijmvorming vernauwd. De gaswisseling in de longblaasjes is daardoor slecht. Ook in rust krijgt hij het hierdoor benauwd en gaat hij hijgen. Men heeft de keus uit drie gasmengsels die deze persoon kan inademen om zijn gaswisseling te verbeteren. 

Een nieuwe astmatherapie (3)

De mengsels hebben de volgende samenstelling: 

De vochtigheidsgraad van alle drie de mengsels is laag en de temperatuur ervan bedraagt 20 graden Celsius. Met behulp van deze informatie kun je vraag 6 beantwoorden

6. (2p)
Door inademing van welk van de drie gas- mengsels zal de gaswisseling in de longblaasjes van de persoon het meest verbeteren?

1. Mengsel 1
2. Mengsel 2
3. Mengsel 3
4. Geen van de mengsels

Grote schoonmaak (1)

De lever is een belangrijk orgaan in het menselijk lichaam. Eén van de taken van de lever is het verwijderen van schadelijke en giftige stoffen uit het bloed; schoonmaken dus! Zonder lever zouden we binnen 24 uur sterven aan een totale vergiftiging door ammoniak. De lever zet ammoniak om in ureum. Een ander schoonmaakproces van de lever gebeurt in samenwerking met de milt. 

Grote schoonmaak (2)

In de milt worden rode bloedcellen afgebroken, waarvan afvalproducten oor de lever naar de twaalfvingerige darm worden uitgescheiden. Verder kan de lever bepaalde stoffen opslaan tot het lichaam de stof nodig heeft. Medicijnen worden door de lever gezien als giftige stoffen en zo mogelijk afgebroken. Een onderzoeker bekijkt een preparaat van een stukje lever, met een kleuringstechniek kan hij glycogeen aantonen, zie volgende slide.

Afbeelding Leverpreparaat

8. (2p) In welk van de genummerde delen zal hij glycogeen hebben aangetoond?

1. Deel 1
2. Deel 3
3. Deel 2
4. Deel 4

Een survivaltocht (1)

Op 14 april 1994 verdwaalde de Italiaanse hardloper Mauro Prosperi tijdens een meerdaagse toch door de Sahara. Pas na negen dagen werd hij door de bedoeïenen gevonden. Medich-biologen waren er verbaasd over dat hij zonder water en voedsel zo lang had kunnen overleven. Ze ondervroegen hem over zijn gedrag. Hij bleek zeer verstandig te zijn omgegaan met zijn water- en energiehuishouding.

Een survivaltocht (2)

Zo was hij alleen 's nachts actief bezig zijn weg te zoeken. Overdag deed hij zo weinig mogelijk. Hij gebruikte zijn eigen, kleine hoeveelheden urine als de voornaamste bron van vocht en was gedurende de hele periode niet in paniek geraakt. 

9. (2p) In welk gedeelte van een neuron (niereenheid) werd ervoor gezorgd dat Prosperi zo veel mogelijk water uit de voorurine terugresorbeerde, zodat hij slechts kleine hoeveelheden urine produceerde?

1. In de Lis van Henle
2. In het kapsel van Bowman
3. In het nierbuisje
4. In de glomerulus

Hoe groot is haar vitale capaciteit?

1. Nieraders
2. Nierslagaders
3. Nierbekken
4. Urineleiders