Thema 4: Voortplanting en Seksualiteit

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vandaag

- Bespreken huiswerk 4.1

- 4.2: een vrouw

(- 4.3: Een man)

- Bespreken PW

Bespreken huiswerk 4.1

Opgaven 5 t/m 7 (blz. 13-14)

4.2 Een vrouw

- Je kunt de delen van het voortplantingsstelsel van een vrouw noemen met hun functies en kenmerken

- Je kunt de menstruatiecyclus beschrijven 

Baarmoeder en eierstokken

- Elke eierstok bevat 

honderdduizenden onrijpe eicellen

- Al vanaf de geboorte aanwezig

- 1x per maand wordt zo'n eicel rijp:

de ovulatie of eisprong

- De eileider vervoert de eicel naar

de baarmoeder

De ovulatie

- Jonge follikel: een eicel omringd door een laag andere cellen

- Vanaf de puberteit rijpen de follikels: er ontstaat een holte met vocht

- Follikel barst open en de eicel komt vrij

- De cellen van het gele lichaam produceren hormonen

De eicel blijft 12-24h leven

Twee opties:

1) De eicel wordt niet bevrucht, sterft af en de restanten worden in de eileider opgenomen in het bloed 

2) De eicel wordt wel bevrucht en kan in leven blijven. Het nestelt zich in de baarmoeder en kan zich dan ontwikkelen tot een kind (de vrouw is zwanger) 

Fun fact

De eicel is de grootste menselijke cel

Het bevat namelijk uit heel veel
reservevoedsel voor de eerste
ontwikkeling na bevruchting

Maatschappelijke misverstanden

- De clitoris

- Vagina vs vulva

De clitoris

- Bestaat niet alleen maar uit het kleine "knopje" wat van buiten zichtbaar is

Vagina vs vulva

- Iedereen gebruikt altijd de term vagina ook als ze eigenlijk de vulva bedoelen

- Vulva = alles wat je aan de buitenkant kan zien van het vrouwelijk geslachtsorgaan

- Vagina = "de binnenkant"; dus de buis die de vulva verbindt met de baarmoeder

Wassen met zeep? Doe maar niet

De reden die in je boek staat: als je met zeep wast, raken de slijmvliezen geïrriteerd

Maar dit is niet de enige reden:

- pH-waarde

4.2 part 2: de menstruatiecyclus

- Je kunt de menstruatiecyclus beschrijven

Maar eerst: het maagdenvlies

- De fabel van het maagdenvlies

- Maagdenvlies is bij elk meisje anders qua vorm
en hoeveel het de vagina afsluit; sommige meisjes
hebben er überhaupt geen

Menstruatie

- De baarmoeder bestaat uit een dikke laag spieren bedekt met slijmvlies

- Het slijmvlies bevat veel bloedvaten

- Ongeveer 1x per maand laat het baarmoederslijmvlies gedeeltelijk los

- Hierdoor komt ook bloed vrij; door
samentrekking van de spierlaag wordt
het slijmvlies met bloed afgevoerd

= de menstruatie of ongesteld zijn

De menstruatie

- Het samentrekken van de spieren in de baarmoederwand kan voelen als pijnlijke buikkrampen

- Meisjes kunnen zich vlak voor of tijdens de menstruatie ellendig of verdrietig voelen

- Chagrijnig, hoofdpijn, buikpijn, rugpijn en spierpijn

- Bij de een erger dan bij de ander; sommigen hebben nergens last van

De menstruatiecyclus

- Het opbouwen en afstoten van het baarmoederslijmvlies

- In het begin onregelmatige cyclus; na een paar jaar steeds regelmatiger

Wat kan je doen om het slijmvlies en bloed op te vangen?

Er zijn 3 opties

Hormonen

- Hormonen zijn stoffen die de werking van organen regelen

- Hormonen zijn alleen werkzaam in de organen die gevoelig zijn voor dat hormoon 

- Hormonklieren geven hormonen af aan het bloed

- Belangrijke hormoonklier voor de voortplantingsorganen: de hypofyse

De hypofyse

- Begint in de pubertijd hormonen te produceren: eicellen en eierstokken beginnen zich daardoor te ontwikkelen

--> cellen in de wand van follikels produceren 

oestrogeen --> ontwikkeling secundaire

geslachtskenmerken

- Als een vrouw 50 is steeds minder hormonen 

--> de overgang 

- Na de overgang kan rijpen er geen eicellen meer 

--> vrouw kan niet meer zwanger/ongesteld worden

Maken opgaven 1 t/m 5, 7 t/m 9
(blz. 23-27) 

Vandaag

- Terugblik vorige week + bespreken HW opgaven

- 4.3: Een man

Terugblik vorige week

4.3: een man

- Je kunt de delen van het voortplantingsstelsel van een man noemen met hun functies en kenmerken

- Je kunt de kenmerken van zaadcellen en eicellen noemen

- De teelballen maken elke dag miljoenen zaadcellen/spermacellen

- De teelballen zitten in de balzak

- De spermacellen worden opgeslagen in de bijbal

De mannelijke voortplantingsorganen part two

- De zaadleiders vervoeren het sperma vanuit de bijbal naar de penis

- De zaadblaasjes en de prostaat voegen vocht toe aan de spermacellen

- Het vocht uit de zaadblaasjes en prostaat samen met de spermacellen wordt sperma genoemd

- De zaadleiders komen uit in de urinebuis

- Sperma gaat dus via de urinebuis naar buiten

- De eikel, voorhuid

-Besnijden

Fun fact

De temperatuur in de balzak is ongeveer 2 ^oC lager dan je lichaamstemperatuur. Dit is gunstig voor de ontwikkeling van de zaadcellen

Invloed omgevingstemperatuur

Een erectie

- Zwellichamen: 1 aan de onderkant om de
urinebuis heen, 1 links en 1 rechts

- Ze kunnen zich met bloed vullen en groter

worden

-Erecties kunnen op zeer onhandige/vervelende

momenten komen

- Niet alleen door opwinding, maar ook als je 

ontspannen bent (bijv. als je wakker wordt)

De bevruchting

- Geslachtsgemeenschap --> zaadlozing --> sperma van de man in de vagina van de vrouw

- Spermacellen hebben een 

zweepstaart waarmee ze bewegen

- Ze "zwemmen" via de eileider

naar de eicel

- De eicel kan zelf niet bewegen

- Zaadcel de kleinste menselijke cel

Hormonen bij een man

Net als bij vrouwen: 
- Aan het begin van de puberteit gaat de hypofyse hormonen maken waardoor bij mannen zaadcellen worden geproduceerd

Verschil tov vrouwen:

- Bij mannen worden deze hormonen tot op hoge leeftijd aangemaakt

- Mannen komen dus niet in de overgang

- Het hormoon is testosteron (ipv oestrogeen) --> ontwikkeling van secundaire geslachtskenmerken bij jongens

Huiswerk

4.2 Een vrouw: maken opgaven 1 t/m 5, 7 t/m 9 (blz. 23-27) 

4.3 Een man: maken opgaven 1 t/m 3, 5 t/m 9 (blz 34-37)

Huiswerk

4.3 Een man: maken opgaven 1 t/m 3, 5 t/m 9 (blz 34-37)

Het mannelijk geslachtsdeel is heel anders dan het vrouwelijke

Of lijken ze toch meer op elkaar dan we denken?