4 HAVO zouten par 4.1

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

H4: ZOUTEN par 1

Leerdoelen:

Je kunt de systematische namen namen en  verhoudingsformules van van zouten geven en benoemen.

Dus:  - Je kunt een verhoudingsformule opstellen
         - Je kunt de juiste naam van een zout opschrijven

Geleiden altijd stroom

Bevatten alleen metaal atomen

Geleiden nooit stroom

Bevatten alleen niet-metaal atomen

Geleiden stroom in vloeibare fase

Bevatten metaal en niet-metaal atomen

Noem 3 eigenschappen van zouten op macroniveau.

Eigenschappen van zouten (macro niveau):

• vormt kristallen (regelmatige vorm)
  
• hoog kook- en smeltpunt
• bros
• geleiden stroom in vloeibare fase of indien opgelost

Ionen

• Zouten bestaan altijd uit ionen (zie ook 2.4)
  
• Ionen zijn atomen (of een groepje atomen) met een lading. 

      Zie tabel 1, blz. 16 van je boek. Deze moet je leren!

Wat is de lading van een magnesium-ion? Gebruik je Binas (40A)

(20 s)

1. +
2. 2+
3. -
4. 2-

Ionbinding

Positieve en negatieve ladingen trekken elkaar aan.

                                       

                                                NaCl (s)

In de formule van een vast zout noteer je geen ladingen

Is een ion-binding sterk? (hint: eigenschap macroniveau).

(10 s)

1. ja
2. nee
3. geen idee

Ionrooster

De ionen in een zout zijn regelmatig gerangschikt.

Dit noemen we een ionrooster.

Samengestelde ionen

Ook groepjes atomen kunnen samen een lading hebben.

Dit noemen we een samengesteld ion.

Deze staan in in Binas 66B en in tabel 1, blz. 111 van je boek.

Geef de formule en lading van een sulfaation
(Binas 66B)
(je hoeft geen sub/superscript te gebruiken)

Meerdere ladingen

Sommige metaalionen kunnen meerdere ladingen hebben.

Wanneer dit het geval is, geef je de in de naam van het ion of zout aan met een Romijns cijfer. Dit zie je in Binas 40A

bijv:  Cu⁺    = koper (I) ion

        Cu ²⁺ = koper (II) ion

       CuCl    = koper (I)chloride !!

Welke ladingen kan een ijzerion hebben? (Binas 40A)

(20 s)

1. 1+, 2+
2. 2+, 3+
3. 1+, 3+
4. 2+, 4+

Verhoudingsformule

Het geheel van een zout is neutraal.

De formule van een zout geeft (de zo klein mogelijke) verhouding weer waarin de zouten voorkomen.

Zie ook binas 40 A en 66B,  leer ook tabel 1 op blz 111 van je boek.

bijv: natriumfluoride bestaat uit Na⁺  en F^-

       bij een neutraal geladen stof is de verhouding Na⁺ : F^- = 1 : 1

                                                                        dus:  NaF (s)

       CuCl    = koper (I)chloride !!

Verhoudingsformule

bijv:  magnesiumfosfaat bestaat uit Mg²⁺  en PO₄^3-

       bij een neutraal geladen stof is de verhouding  Mg²⁺ en PO₄^3-= 3 : 2

                                                                         dus:  Mg₃(PO₄)₂

      Let op de haakjes en geen ladingen in de formule van een vast zout.

 

Geef de verhoudingsformule van ijzer(II)fosfaat
(je hoeft geen sub/superscript te gebruiken)

Geef de verhoudingsformule van calciumchloride
(je hoeft geen sub/superscript te gebruiken)

Naamgeving

Eerst positief ion, dan negatief ion met uitgang -ide

Denk ook aan de eventuele Romijnse cijfers

bijv:

NaCl          natriumchloride

SnO           tin(II)oxide          (waarom Romijns cijfer 2?)

Uitzondering: samengestelde ionen krijgen niet de uitgang -ide:

MgCO₃      magnesiumcarbonaat

                                           Zie blz 17 stappenplan en voorbeeldopgave

Geef de naam van:

Geef de naam van:

Eigenschappen van zouten (macro niveau)
en verklaring op micro niveau:

• vormt kristallen (regelmatige vorm): + en - ionen wisselen elkaar af en daardoor krijg je een regelmatige opbouw
•  hoog kook- en smeltpunt: ionbinding is een sterke binding
  
•  bros: door verschuiving in het kristalrooster komen positieve ionen naast andere positieve ionen en  negatieve ionen naast andere negatieve ionen. Deze stoten af.
  

Eigenschappen van zouten (macro niveau)

en verklaring op micro niveau:

•  geleiden stroom in vloeibare fase of indien opgelost: ionen laten elkaar los dus heb je in de oplossing/vloeistof deeltjes met een lading die kunnen bewegen (4.2)
  

Volgende les(sen)

oplosbaarheid van zouten

bijzondere zouten

rekenen aan zoutoplossingen