Trauma Buik les 2

• Doktersassistent
• MBO
• Studiejaar 3

Trauma Buik

Les planning

1. presentie 5 min
2. Uitleg klinisch redeneren
3. ziektebeelden 15 min
4. Oefenen met triage gesprek 40 min
5. Maak de E-learning trauma Buik en lees ingangsklacht Trauma Nek en Rug 15 min
6.  Evaluatie 5 min
7. afsluiting

Leerdoelen

Na deze les:

Kan je vertellen waar je op moet letten bij  bij trauma buik

En kan je vertellen hoe te handelen bij een trauma buik. qua urgenties en advies. 

klinisch redeneren Le 17

Stap 1: Oriënteren op de situatie. ...

Stap 2: (Klinische) probleemstelling. ...

Stap 3: Aanvullend onderzoek. ...

Stap 4: Beleid. ...

Stap 5: Verloop. ...

Stap 6: Evaluatie.

SBARR

Sit

    Situation: Stel jezelf voor. Wat is je relatie tot de patiënt? Wat is de situatie waarover je belt?
    Bijvoorbeeld: “Hallo, u spreekt met …, verpleegkundige van de afdeling … Ik bel voor een patiënt van mij, mevrouw Jansen, en ik maak mij zorgen omdat zij in korte tijd toenemend benauwd is.”

   

Background: Hier vertel je over de diagnose die de patiënt heeft gekregen, maar ook over de gebruikte medicatie. Tevens vertel je over relevante allergieën of laboratoriumuitslagen. Vitale functies noem je hier op, evenals relevante voorgeschiedenis.

    Bijvoorbeeld: “Mevrouw Jansen is opgenomen met een longontsteking en daarvoor gisteren gestart met antibiotica. Zij voelt zich nu echter erg benauwd en heeft een saturatie van 92%. De overige controles zijn … en ik vind haar enkels en handen nogal oedemateus (vocht vasthouden).”

   

Assessment: Wat denk je zelf van de situatie en wat zou er aan de hand kunnen zijn? Hier kun je zelf al wat meedenken met de arts.

    Bijvoorbeeld: “Ik denk zelf dat het wellicht overvulling zou kunnen zijn, maar ik weet het niet zeker.”

   

Reccommendation: Wat wil je dat er gaat gebeuren? Vertrouw je het niet en wil je dat de arts langskomt? Zeg dat dan ook.

    Bijvoorbeeld: “Ik denk dat je binnen nu en 15 minuten langs moet komen om mevrouw zelf te beoordelen.”

   

Repeat: Herhaal het antwoord, zodat er geen misverstanden ontstaan over het beleid.

    Bijvoorbeeld: “Dus je komt binnen een 15 minuten en wil graag dat ik bij mevrouw alvast 1 liter zuurstof toedien en daarnaast alvast furosemide (plasmiddel/vochtafdrijvende medicatie) klaarmaak.”

Situatie

• heb je de juiste patiënt voor je 
• Controleer de naam en gegevens
• Wat is er aan de hand
• Hoe zijn de vitale functies van de patient

Behandeling

• Nogmaals wat is de reden waar om de patiënt hier is  
• Wat is de medische voorgeschiedenis
• Welke medicatie gebruikt de patiënt 
• Andere situaties die invloed hebben op de huidige situatie van de patiënt 

Analayse

• Hoe is de paitent nu naar aanleiding van zien en vitale functies
• Wat zou er aan de hand kunnen zijn
• Wat zou er kunnen gebeuren bij niet handelen 
• Moet de patiënt nog terug komen voor controle  

Recommendation/Aanbeveling

• Wat adviseer je de patient te gaan doen
• Naar waar wordt de patient doorverwezen 
• Wat kan jij alvast voor de patient doen 

Reproduce/Herhaal

Maak een samenvatting van wat er allemaal is gebeurt en wat je hebt besproken. Tussen jou, arts en patiënt 

Welke organen zitten in de buikholte?

In de buikholte zitten verschillende organen: de alvleesklier, darmen, lever, maag en milt. Deze organen zijn kwetsbaar voor trauma’s omdat ze niet zo goed beschermd worden door de borstkas of de bekkenholte.

 

Nieren liggen meer richting wervelkolom, en behoren officieel niet tot de intra-abdominale organen. Ook de blaas, prostaat, baarmoeder en eierstokken zijn geen buikholte-organen: deze organen zitten in de bekkenholte.

Let op! Als een vrouw zwanger is, neemt de baarmoeder met het ongeboren kind wél ruimte in de buikholte in.

 kan jij mij vertellen waar de letters HET voor staan in de medische wereld? 

HET

Een HET staat voor Hoog-Energetisch Trauma. Het betekent dat het letsel is ontstaan door iets dat met veel kracht op het lichaam is ingewerkt.

Men zegt dan soms “met veel geweld”, maar dat betekent niet dat er écht geweld is gebruikt. Dat kán natuurlijk wel. Een schot is een voorbeeld van een HET. Maar bijvoorbeeld een trap van een paard of een ongelukkige val kunnen ook een HET veroorzaken.

Wist je dat...

stompe buiktrauma’s levensbedreigende interne bloedingen kunnen geven?

Omdat je geen wond ziet, zie je niet aan de buitenkant dat een orgaan in de buik is beschadigd.

Klachten door een sluimerende interne bloeding zijn o.a. algemene zwakte, buikpijn met misselijkheid en braken, bloed in urine of ontlasting, duizeligheid en/of vegetatieve verschijnselen. Ze ontstaan vaak later na het ongeval en worden geleidelijk erger.

Niercontusie

Organen kunnen door een ongeval of incident ook gekneusd raken. Je ziet daarvan niets aan de buitenkant. De huid is dan nog onbeschadigd. Een voorbeeld van zo’n orgaankneuzing is een niercontusie.

Bij een niercontusie kan een bloeding in de nieren ontstaan. Een patiënt kan daardoor rode urine hebben. Dat is een teken dat er bloed bij de urine zit: hematurie noem je dat.

Daarnaast heeft de patiënt een doffe doordringende pijn aan de kant van de gekneusde nier. De pijn straalt uit naar de rug en buik. Dit noem je ook wel flankpijn.

Let op! De pijn hoeft er niet direct na het ongeval te zijn. De pijn kan ook enkele dagen later ontstaan.

Vegetatieve verschijnselen

Vegetatieve verschijnselen zijn alarmsignalen van het lichaam. Ze geven aan dat er echt iets aan de hand is. Een patiënt kan deze verschijnselen niet ‘faken’: het lichaam regelt dit automatisch. 

Vegetatieve verschijnselen zijn misselijkheid (soms ook met braken), zweten, een klamme huid en het gevoel flauw te vallen/duizeligheid. Een patiënt met vegetatieve verschijnselen kan ook erg bleek zien. Koorts en pijn zijn geen vegetatieve verschijnselen.

Een patiënt met een buiktrauma en vegetatieve verschijnselen bevindt zich in een levensbedreigende situatie. Zo snel mogelijk ingrijpen (U1) is noodzakelijk.

Penetrerend letsel

Er is sprake van penetrerend letsel als de buikwand is doorboord of beschadigd. 

Bijvoorbeeld door een stuk glas, een mes of een ander voorwerp zoals een staaf. 

Ook een diepe snijwond waarbij niet meteen duidelijk is waardoor het is veroorzaakt, of een wond waarbij de buikinhoud zichtbaar is, zijn voorbeelden van penetrerend letsel.

 

Bij een schaafwond of een oppervlakkige snijwond is de buikwand niet beschadigd. Daarom is dit geen penetrerend letsel. Dit geldt ook voor een blauwe plek.

Kan jij mij vertellen wat je moet doen als iemand een mes in zijn buik heeft zitten? 

Voorwerp in de buik

 Bijvoorbeeld een mes, gereedschap, een staaf, kogel of een stuk glas. 

Adviseer de beller/patiënt altijd om een voorwerp dat uit de buik steekt te laten zitten. Dit geldt ook voor achtergebleven voorwerpen die niet uitsteken: deze nooit zelf verwijderen!

Als de patiënt (of een omstander) het voorwerp eruit trekt, kan dat namelijk zulke hevige bloedingen tot gevolg hebben dat de patiënt ter plekke overlijdt.

Daarnaast kun je met deze adviezen aan de beller/patiënt zo veel mogelijk schade voorkomen:

Laat de patiënt liefst in dezelfde houding zitten of liggen waarin het is gebeurd.

Laat het voorwerp zo veel mogelijk met rust.

Probeer de wond eromheen zo goed mogelijk te verbinden of af te dekken. Bijvoorbeeld met een schone theedoek.

triagewijzer.nhg.org

Triage gesprekken

De spinner bepaald wie het triage gesprek gaat voeren.

Deze persoon komt vooraan zitten zodat hij of zij niet wordt afgeleid door de rest. En je werkt in Promedico

30 min. 

De andere gaan observeren en vullen het evaluatieformulier in. 

opdracht/huiswerk

Maak de E-learning Trauma Buik, van les tot certificaat

Lees in de triagewijzer de ingangsklacht trauma Nek en Rug zodat je al wat kennis heb voor volgende week. 

Leerdoelen behaald 

Na deze les:

Kan je vertellen welke waar je op moet letten bij trauma buik

En kan je vertellen hoe te handelen bij een trauma buik qua urgenties en advies.  

Hoeveel leerdoelen heb ik behaald?

1 van de 2

2 van de 2

Ik kan alle vragen in deze lesson-up beantwoorden...

Zeker weten!

Oei, ik twijfel een beetje of ik alles weet

50/50

Zeker niet

Ik heb nooit opgelet