H4 - TH4 evolutie- BS3

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Thema 4

BS3 

De evolutietheorie

Leerdoelen BS3

Begrippen BS3

creationisme

organen

soort 

populatie

reproductieve isolatie

evolutie

neodarwinistische evolutietheorie - neodarwinisme

genexpressie

creationisme

natuurlijke selectie - survival of the fittest 

genetische variatie - mutaties

overlevingskans 

selectiedruk

fitness 

adaptatie 

Nadenkertje voor vandaag:

Er zijn alleen harde noten en zaden:

Welke vink overleefd beter?

Evolutie 

Van Dale woordenboek: 

EVOLUTIE

Veranderingen in genfrequenties / genenpool / erfelijke eigenschappen in de tijd/over generaties

Darwin vs. Lamarck

1744-1829

1809-1882

Darwin

was dus een 'wappie'

alles gebaseerd op 

uiterlijke kenmerken

-> DNA onderzoek bestond nog niet

creationisme 

creatie van de wereld door een grotere macht 

afhankelijk van geloof 

-> soms in een paar dagen

-> soms wel met evolutie

neodarwinisme

gebaseerd op DNA onderzoek

-> dus verwantschap kan anders weergeven worden

-> gebaseerd op:

verschillen door mutaties

verschillen door recombinatie tijdens meiose 

natuurlijke selectie

belangrijkste regel van evolutie

betekend:

best aangepaste heeft meeste kans om zich voort te planten

-> hoeft dus niet de sterkte te zijn

wat is een soort? 

organismen behoren tot dezelfde soort als:

• ze kunnen voortplanten
  
• ze vruchtbare nakomelingen kunnen produceren

behoren deze tot dezelfde soort? 

behoren deze tot dezelfde soort? 

nee... want ze krijgen geen vruchtbare nakomelingen!!

behoren deze tot dezelfde soort? 

behoren deze tot dezelfde soort? 

ja... want genen kunnen via een tussen maat hond worden uitgewisseld

ras

let op... ze behoren wel tot een ander ras!!!

= dus geen ander soort 

fout = "ander soort ras"

Hoe is een giraf ontstaan?

populatie

groep van dezelfde soort die 

in een specifiek gebied

samenwoont en voortplant

hoe veranderen soorten? 

1. genetische variatie

2. natuurlijke selectie

3. voortplantings voordeel

selectie kan door 

reproductive isolatie

-> vb. geografische isolatie of seksuele selectie

selectie kan door 

reproductive isolatie

-> vb. geografische isolatie of seksuele selectie (albatros)

Darwinvraag

hoe pak je dit aan? 

1. benoem genetisch variatie

2. benoem welk selectie voordeel er is

3. zeg dat de individuen met selectievoordeel dus vaker voortplanten

4. hierdoor neemt de genfrequentie toe

Een 'Darwinvraag' beantwoorden

Stap 1

Benoem het uitgangspunt dat er in de muizenpopulatie sprake is van genetische variatie

Door mutaties is er variatie ontstaan in de vachtkleur van de muizen

Stap 2

Benoem: WIE hebben er WELK selectievoordeel? Dit haal je altijd uit de context van de vraag:

De muizen met een donkere vacht hebben een selectievoordeel omdat zij hierdoor minder gezien worden door hun predator.

Stap 3

Benoem dat individuen met selectievoordeel vaker ONDERLING voortplanten (hogere fitness)

De muizen met de donkere vacht zullen dus vaker overleven en als gevolg daarvan vaker onderling voortplanten.

Stap 4

Benoem de genfrequentieverschuiving die dit tot gevolg heeft

Het allel voor donkere vachtkleur zal vaker worden doorgegeven en daardoor zal het aantal donkere muizen in de volgende generaties toenemen. 

Zijn er vragen?? 

Nadenkertje:

Er zijn alleen harde noten en zaden:

Welke vink overleefd?

Zijn er vragen?? 

Nadenkertje:

Er zijn alleen harde noten en zaden:

Welke vink overleefd?

Huiswerk BS3 

opdrachten bij BS 3: 

29 t/m 44

verdieping: 

opdracht 45 t/m 48