6.4 Komt de overheid rond?

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Leerdoelen:

In deze paragraaf leer je:

- Wat een rijksbegroting is
- Wat een miljoenennota is en waarom die hoort bij de rijksbegroting?

- Wat een begrotingstekort en begrotingsoverschot is.

- Rekenen met grote getallen!

Rijksbegroting en miljoenennota

De rijksbegroting is een overzicht van de verwachte inkomsten en uitgaven vor het komend jaar. 

De miljoenennota is een toelichting op de rijksbegroting door de minister van Financiën. Deze toelichting is op Prinsjesdag op de derde dinsdag van september

Miljarden en miljoenen

Reken alles om naar wat er in het antwoord wordt gevraagd:

Vraag: 1,4 miljard + 600 miljoen = ....... miljard

Stap 1: 600 miljoen = 0,6 miljard

Stap 2: 1,4 miljard + 0,6 miljard = 2 miljard

Kijk bij de uitleg in paragraaf 6.4! Reken uit: 27,3 miljard + 174 miljoen

Vorig jaar mocht de minister € 17,6 miljard uitgeven. Dit jaar € 160 miljoen minder. Hoeveel mag de minister dit jaar uitgeven?

Een land heeft 20 miljoen inwoners. De overheid geeft € 9 miljard uit aan defensie. Hoeveel is dat per inwoner?

Op welke twee manieren komt de overheid aan geld?

Begrotingstekort:

• De overheid heeft te weinig geld en gaat dan geld lenen.
• Een nadeel hiervan is dat ze meer terug moeten betalen door de rente.

Begrotingsoverschot:

• De overheid houdt geld over. 
• Voordeel: aflossen van schuldenen leningen

Noem twee opties om het begrotingstekort te verhelpen.

Wat is het verschil tussen een begrotingstekort en een begrotingsoverschot?

Wat is de volgorde?

Tijdlijn:

• Ministeries leveren begroting in 
• Minister van financiën stelt rijksbegroting samen
  
• Presenteren rijksbegroting en miljoenennota (3e dinsdag in September)
  
• Debatten 1e en 2e kamer
  
• Goedkeuring 1e en 2e kamer
  
• Plannen worden toegepast

Als de overheid meer uitgaven dan inkomsten verwacht, is er een

1. begrotingsoverschot
2. begrotingsevenwicht
3. begrotingsaanbod
4. begrotingstekort

Wat kan de overheid het best doen als ze geld tekort komen?

1. belasting verhogen
2. geld lenen
3. bezuinigen
4. banken privatiseren

Als de overheid meer uitgaven dan inkomsten verwacht, is er een ...

1. begrotingsoverschot.
2. begrotingsevenwicht.
3. begrotingsaanbod.
4. begrotingstekort.

Een land geeft 1,8 miljard uit aan collectieve goederen.
Het jaar daarop is dit 2,3 miljard.
Met hoeveel procent zijn de uitgaven toegenomen?

1. 23,8 %
2. 27,77 %
3. 2,8 %
4. 72 %

Als de overheid meer uitgaven dan inkomsten verwacht, is er een

1. begrotingsoverschot
2. begrotingsevenwicht
3. begrotingsaanbod
4. begrotingstekort