H4 formuleren en gram 2.0

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Formuleren H4

Grammatica (gemRest)

Huiswerk controleren:
Loïs, Quincy, Anya

Opdracht 3: Bedenk een zin met de woorden:
bibliotheek en dansfeest

Herhalen proefwerkstof H4

Lezen

Welke signaalwoorden en
tekstverbanden ken je?

Tekstverbanden 

Chronologisch --> gebeurtenissen worden in de juiste tijdsvolgorde beschreven

• Signaalwoorden: vroeger, later, nu, eerst, daarna, vervolgens, nadat, terwijl, dadelijk, intussen, binnenkort –ook jaartallen en data
  

Opsommend --> dingen worden opgesomd

• Signaalwoorden: ten eerste, ten tweede, om te beginnen, ook, bovendien, verder, ten slotte, en , niet alleen … maar ook – liggend streepje, getallen of dots.
  

Tekstverbanden

Tegenstellend --> tegenovergestelde dingen worden genoemd.

• Signaalwoorden: tegenover, daarentegen, maar, hoewel, echter, toch, ofschoon, ondanks dat, aan de ene kant …. aan de andere kant.
  

Toelichtend --> er wordt extra informatie gegeven bij een onderwerp

• Signaalwoorden: bijvoorbeeld, zo, zoals, denk aan, neem nou.
  

Woordenschat

Maak de uitdrukking af:
Hemel en ... bewegen

Maak de uitdrukking af:
Er zit kop noch ... aan.

Tegenstellingen 

Vaak is het tegenovergestelde van een woord: het woord + een voorvoegsel

handig --> onhandig

rationeel --> irrationeel

typisch --> atypisch

Andere 'negatieve' voorvoegsels: in-, il-, im-

Betekenen allemaal: niet...

Tegenstellingen (2) 

Een tegenstelling kan ook gevormd worden door het voorvoegsel van het woord te veranderen:

• intern <--> extern

• behandelen <--> mishandelen

• invoer <--> uitvoer

Tegenstellingen (3)

Ook kan de tegenstelling een compleet ander woord zijn:

• Bevestigen <--> ontkennen

• Vraag <--> aanbod

• Klassiek <--> modern

Tegenstellingen (4)

In een tekst zie je een tegenstelling ook vaak aan signaalwoorden:

• Maar, anderzijds, daarentegen, hoewel, etc.
  

Roy is tegenwoordig erg recalcitrant, terwijl zijn broer meegaand en gehoorzaam is.

Formuleren

Het eerste elftal behaalde gisteren ... derde overwinning op een rij.

1. hun
2. haar
3. zijn

Dit bedrijf levert producten ... van zeer slechte kwaliteit zijn.

1. die
2. dat
3. deze
4. dit

Verwijswoorden

Vrouwelijke 'de-woorden'

Eindigt een woord op deze letters?

Je schrijft het verwijswoord als 

zij, ze, haar / die, deze

Verwijswoorden

Mannelijke woorden --> concrete dingen (kun je vasthouden) en mannelijke personen/dieren

• Bijv. de stoel, de laptop, de leeuw

Vrouwelijke woorden --> niet concreet, bepaalde uitgangen, vrouwelijke personen/dieren

• Bijv. de liefde, de cultuur, de leeuwin

Onzijdige woorden --> het-woorden 

• Bijv. het bod, het schilderij 

Die, deze, dit en dat 

De-woorden --> die, deze

Het-woorden --> dit en dat 

Spelling

In de serie mocro maffia wordt veel ... (schieten).

Ik heb tijdens het handballen mijn enkel ... (kneuzen).

Voltooid en onvoltooid deelwoord

Niet alle werkwoorden zijn natuurlijk persoonsvormen.

Je kunt ook te maken hebben met een voltooid deelwoord (vd) of een onvoltooid deelwoord (od).

Wat is een voltooid deelwoord

• Het voltooid deelwoord (vd) geeft aan dat iets voltooid (klaar/afgerond) is.
  
• Een voltooid deelwoord begint meestal met ge-, be-, ver- of ont- --> NIET ALTIJD (ik heb onderschat, ik heb ingezet)
• Er staat altijd een vorm van hebben, zijn of worden bij. 

Hoe schrijf je het VD?

• Bij sterke werkwoorden eindigt het VD vaak op -en
  
• Bij zwakke werkwoorden eindigt het VD meestal op -d of -t. De juiste letter bepaal je met 't (e)x-f(o)ksch(aa)p. 
• Je kijkt dan naar de laatste letter die in het hele werkwoord voor de -en staat.

Onvoltooid deelwoord

Dit is een vorm van het werkwoord om aan te geven dat het nog gaande (bezig) is. Het is onvoltooid.

een OD is een infinitief + d(e)

Kijk maar eens naar de volgende voorbeelden:

Wat is het meervoud van 'gameboy'?

1. gameboy's
2. gameboys

Wat is het meervoud van 'loempia'?

1. loempia's
2. loempias
3. loempiaas

Let op

Bij woorden die eindigen op twee of drie samenklinkende klinkers, schrijf je in het meervoud de -s aan het woord vast:

• Neussprays
  
• Bureaus

Huiswerk

NN: woordenlijst in orde maken en leren proefwerkstof