Het einde van de opstand + herhaling

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen vandaag?

- Welkom! 

- Planning

- Filmpje

- §4 Het einde van de opstand afmaken 

- Herhaling hst 1

- Afsluiting

Planning

Week	Activiteit
41 (vandaag)	§4 + herhaling hst 1
42	Herfstvakantie
43	Repetitie hst 1

§4 - Het einde van de opstand

Leerdoelen:

• Je kunt uitleggen welke gevolgen de onafhankelijkheidsverklaring van de Noordelijke Nederlanden had voor bestuur en religie. 
  
• Je kunt vier ontwikkelingen noemen die kunnen verklaren dat de opstandelingen steeds sterker werden. 
  
• Je kunt uitleggen hoe de strijd tussen de Republiek en Spanje tot een einde kwam. 

A: Onafhankelijk

1581: Plakkaat van Verlatinghe

• Fillips II is niet langer meer de koning over de gewesten

1584: Willem van Oranje die op dat moment wordt gezien als de nieuwe leider van de gewesten wordt vermoord. 

Bron: Willem van Oranje wordt in Delft vermoord (1584). 

A: Onafhankelijk

1588: Zoektocht naar nieuwe koning mislukt. 

Stichting Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Bron: Onderstaande portretten waren van mogelijke kandidaten voor het koningschap. 

Koning Henri III              Hertog van Anjou          Willem van Oranje          Koningin Elizabeth I        Robert Dudley

(Frankrijk)                           (Frankrijk)                        (Gewesten)                      (Engeland)                          (Engeland)

A: Onafhankelijk

Gevolgen hiervan: 

• Geen centraal bestuur
• Eigen wetten en rechtspraak
• Bestuur pér gewest heet: Gewestelijke Staten
• Buitenlandse politiek werd besloten in Staten-Generaal
• De leider over het leger was de stadhouder.

Bron: Portret van Maurits van Oranje, de nieuwe stadhouder was de Republiek. De zoon van Willem van Oranje. 

Staten - Generaal

- buitenlandse zaken

- oorlog en vrede

Gewestelijke Staten

- rechtspraak

- bestuur (eigen wetten)

Stadhouder

• Opperbevelhebber van leger en vloot
• Geen oorlog = geen werk...

A: Onafhankelijk

In de Republiek:

Géén verplichte godsdienst. 

Binnenshuis: gewetensvrijheid

Géén

Godsdienstvrijheid

Bron: Een katholieke schuilkerk in Amsterdam. Katholieken werden niet meer geaccepteerd en mochten geen openbare kerken hebben, dus schuilkerken zoals deze waren de oplossing. Katholieken mochten wel geloven, maar niet in het openbaar

buitenkant

binnenkant

Hoe tolerant?

Binnenshuis mocht je geloven wat je wilde, maar niet in het openbaar.

= gewetensvrijheid

De strijd na 1588

Oorzaken succes opstandelingen:

• Groei van de handel en nijverheid van 

Holland en Zeeland (huurleger op tijd betalen);

• Filips II voerde veel oorlogen tegelijk 

(weinig aandacht en geld Nederlanden);

• Republiek kreeg sterke bondgenoten 

(Engeland en Frankrijk);

• 1585 Maurits van Oranje volgde Willem op (succesvolle legeraanvoerder).

B: De strijd na 1588

Na 1588 werd de nieuwe Republiek steeds sterker:

1. Het ging beter met handel en nijverheid
2. Spanje voerde meerdere oorlogen
3. Republiek kreeg sterke bondgenoten (Eng. & Fr).
4. Maurits was een goede legeraanvoerder die het leger professioneler maakte. 

Bron: Beleg van s'-Herogenbosch in 1629. Frederick Hendrick kan door het professionele leger van Maurits moeilijk inneembare steden zoals 's-Herogenbosch veroveren. 

Oorzaken en gevolgen NL opstand

Je kunt in tweetallen een oorzaak-gevolg schema invullen over het verloop van de Nederlandse Opstand.

Op het einde staat: Repu. wordt steeds sterker en je moet de juiste gebeurtenissen invullen in de vakjes voor (oorzaken) en de vakjes ná (gevolgen).

Hulpmiddelen:

Causaal schema

&

Geschiedenisboek: Hoofdstuk 1, Paragraaf 3 en 4.

C: Op weg naar vrede

Na 1600:

Oorlogsmoeheid slaat toe.

1609: Wapenstilstand voor 12 jaar.

De handel en welvaart neemt toe

1621: Strijd vervolgd weer, maar nu vooral in het zuiden van Nederland.

1648: Vrede van Münster va https://www.youtube.com/watch?v=c5_1KjqVfwU&t=5sVr

Bron 2: Schuttersmaaltijd na de ondertekening van het Verdrag van Münster op 18 juni 1648. Door Bartholomeus van der Helst Rijksmuseum

Vrede van Munster 1648

1. Vrede met Spanje. Spanje erkende de Republiek als zelfstandig land.

2. Zuidelijke Nederlanden blijven bij Spanje.

Herhaling

Afsluiting

Stiftenopdracht

Je krijgt met je klas 2 minuten de tijd om op het bord zo veel mogelijk op te schrijven over:

Wat heb je geleerd vandaag?

Je mag stiften doorgeven, maar niet gooien. 

Als je klaar bent ga je zitten.

Op het einde bespreken we de opdracht.