7.2 Zuren en zure oplossingen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

7.2 Zuren en zure oplossingen

Leerdoelen

• Je leert wat de chemische eigenschappen zijn van zuren.
  
  
• Je leert een aantal bekende zuren kennen.
  
  
• Je leert het verschil kennen tussen sterke en zwakke zuren.

Deze les / deze week

• Herhalen koolstofchemie -> zuurgroep
• Uitleg zuren
• (eventueel) Lezen 7.2
• Maken opdrachten 7.1 (1 t/m 7) en 7.2 (8 t/m 21)

Pak je Binas er vast eventjes bij want die heb je nodig.

Herhaling koolstofchemie

Ethaan

Eth = 2 C

-aan = enkele bindingen tussen C's

Binas 66CD

Ethaanzuur

zuur = COOH-groep

Molecuulformule ethaanzuur = CH3COOH

Geef de naam van het molecuul.

Zuren en zure oplossingen

Alle zure oplossingen:

• hebben een zure smaak;
• beïnvloeden de kleur van zuur‑base‑indicatoren;
• geleiden elektrische stroom;
• hebben een pH‑waarde die kleiner is dan 7.

Zuren en zure oplossingen

• Een zuur is een deeltje wat één of meerdere H+-ionen kan afstaan aan een base.
• Ook wel een H+ donor genoemd.
• Als een zuur oplost in water dan splitst het zuur zich op in lossen ionen. De H+ en het zuurrest-ion.
• Hoe meer H+ -ionen in een oplossing, hoe zuurder de oplossing (dus hoe lager de pH).
• Bij een alkaanzuur, wordt de H+ van de zuurgroep afgestaan.

Oplosvergelijkingen van zuren

• Zoutzuur = oplossing van waterstofchloride in water (Binas 66A):

HCl (g) ->  H+ (aq) + Cl- (aq)

• Oplossen van zwavelzuur in water (Binas 66B):

H2SO4 (l) ->  2 H+ + SO42- (aq)

• Oplossen van azijnzuur (ethaanzuur, Binas 66A) in water: 

CH3COOH (l) ->  H+ (aq) + CH3COO- (aq) 

CH₃COOH (l) ->  CH₃COOH (aq)

Geef de vergelijking waarbij mierenzuur wordt opgelost met toestandsaanduidingen.
Gebruik Binas 66A/D (en evt. 49).

uitleg quizvraag

Mierenzuur is de triviale naam van methaanzuur. 

Molecuulformule methaanzuur is HCOOH. 

HCOOH (l) -> H⁺ (aq) + HCOO^- (aq)

of

HCOOH (l) -> HCOOH (aq)

Sterke en zwakke zuren

• Oplossingen van sterke zuren bevatten geen opgeloste zuurmoleculen. Er zijn alleen H⁺‑ionen en zuurrestionen aanwezig. 
• In oplossingen van zwakke zuren zitten opgeloste zuurmoleculen, H⁺‑ionen en zuurrestionen. De opgeloste zuurmoleculen zijn in de meerderheid en je noteert de volledige formule van het zuur voor de oplossing. 

Sterke en zwakke zuren

• Binas 49 geeft een overzicht van bekende zuren en basen.
• Onder te verdelen in: sterk, zwak en zeer zwak, zie volgende slide.
• Hoe sterker een zuur, hoe makkelijker het H⁺-ion kan worden afgesplitst.
• Bij gelijke molariteit (hoeveelheid mol per L), heeft een sterk zuur;

• een lagere pH dan een zwak zuur,
• veel beter stroom geleiden dan een zwak zuur,
• zal hij sterker reageren dan een zwak zuur (meer H+ in oplossing).

Binas 49

Is salpeterzuur een sterk/zwak zuur of base? Gebruik Binas 49 en 66B.

1. Sterk zuur
2. Zwak zuur
3. Sterke base
4. Zwakke base

Is het sulfide-ion een sterk/zwak zuur of base? Gebruik Binas 49.

1. Sterk zuur
2. Zwak zuur
3. Sterke base
4. Zwakke base

Is het ammonium-ion een sterk/zwak zuur of base? Gebruik Binas 66B en 49.

1. Sterk zuur
2. Zwak zuur
3. Sterke base
4. Zwakke base

Binas 49

NH₄⁺

S2-

HNO3

In rood de antwoorden op de quizvragen

Applet - sterke en zwakke zuren/basen 

• Op de volgende slide staat een link naar een applet over sterke en zwakke zuren en basen.
• Je kunt de pH meten met een pH-meter en universeel indicatorpapier bij verschillende oplossingen.
• Bekijk ook de verhouding tussen de deeltjes.

https:

Deze les

• Herhalen koolstofchemie -> zuurgroep
• Uitleg zuren in water

• (eventueel) Lezen 7.1 en 7.2
• Maken opdrachten 7.1 (1 t/m 7) en 7.2 (8 t/m 21)