Sprookje & spelling les 7: tips taalverzorging en interpunctie

• Nederlands
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

Creatief schrijven & Spelling

les 7

Nederlands Periode 1 VWO 1 2023-2024

Vorige les ...

... heb je geleerd hoe je verkleinwoorden schrijft.

Aan het einde van deze les...

...weet je weer hoe het zit met de regels voor verkleinwoorden.

...weet je wat andere leerlingen goed/fout kunnen doen tijdens het schrijven van een sprookje.

Gebruik slide 4 om tot het juiste antwoord te komen.

Zin goed of fout?

Sophie heeft in haar sprookje de volgende zin geschreven:

“De kabouters naar het dorp lopen gingen erg snel!”

1 min bedenktijd
Bekijk daarna pas het antwoord op de volgende slide.

Een perfect sprookje schrijven doe je zo. Of toch niet?

Antwoord: de zin heeft geen logische woordvolgorde. De woorden staan op de verkeerde plek in de zin. Sophie had moeten schrijven:

Goed
“De kabouters gingen erg snel naar het dorp lopen!”

Fout
“De kabouters naar het dorp lopen gingen erg snel!”

Zorg ervoor dat je foutloos schrijft, anders gaan er punten vanaf op de eindtoets. De zinnen moeten een logische woordvolgorde hebben.

Wat gaat goed of fout?

Alex schreef in zijn sprookje het volgende stuk:

de draken toen naar het kasteel en probeerde koning jan te vernietigen

Bedenktijd 1 minuut. Bekijk daarna pas het antwoord op de volgende slide.

Wat gaat goed of fout?

“de draken kwamen toen naar het kasteel en probeerden koning jan te vernietigen."

Goed

Veel fantasie gebruikt! Draken, de koning en pratende wolven.
Fout
Alex begint deze zin niet met een hoofdletter en eindigt niet met een punt na ‘vernietigen’.  Ook heeft hij de naam van de koning vergeten met een hoofdletter op te schrijven. Eigennamen schrijf je met een hoofdletter. Hiervoor krijgt Alex dus aftrek op de eindtoets.

Goed of fout?

Bram schreef in zijn sprookje:

“En toen ging de kabouter op pad. De kabouter had erg veel trek. De kabouter besloot om een stukje van zijn paddenstoel af te breken en op te peuzelen. De kabouter pakte zijn mesje en sneed een heerlijk sappig stuk af van het huisje.”

Schrijf dit voor jezelf op. Bekijk daarna pas het antwoord op de volgende slide.

Fout
Er is sprake van een storende woordherhaling.

“En toen ging de kabouter op pad. De kabouter had erg veel trek. De kabouter besloot om een stukje van zijn paddenstoel af te breken en op te peuzelen. De kabouter pakte zijn mesje en sneed een heerlijk sappig stuk af van het huisje.”

Hiervoor krijg je ook puntenaftrek op de toets.

Hoe had Bram dit beter op kunnen schrijven?

FOUT
“En toen ging de kabouter op pad. De kabouter had erg veel trek. De kabouter besloot om een stukje van zijn paddenstoel af te breken en op te peuzelen. De kabouter pakte zijn mesje en sneed een heerlijk sappig stuk af van het huisje.”

GOED
“En toen ging de kabouter op pad. Hij had erg veel trek. Het kleine mannetje besloot om een stukje van zijn paddenstoel af te breken en op te peuzelen. Met zijn mesje sneed het ondeugende knaapje  een heerlijk sappig stuk af van het huisje.”

Hoofdletters

• 1. Aan het begin van een zin.
• 2. De eerste letter van een naam.
• 3. Aardrijkskundige namen.
• 4. Namen van talen/dialecten.
• 5. Namen van specifieke bevolkingsgroepen.
• 6. Heilige personen en objecten.

1. Begin van een zin

De kabouter ging...

Tenzij:

's Ochtends...

4 euro voor...

2. De eerste letter van een naam

Hendrik de Jong

meneer H. de Jong

meneer De Jong

 mevrouw Van der Pol

G.A. de Ridder.

3. Aardrijkskundige namen

België, Europa, de Maas, Zuidpool, de Himalaya, Amsterdammer, Zuid-Afrikaanse wijn, 's- Hertogenbosch

5. Namen van specifieke bevolkingsgroepen

 Nederlands, de Nederlandse taal, Limburgs, Duitstalig, Franse les

6. Heilige personen of objecten

God, Boeddha, de Bijbel, Koran, Mariabeeld, Bijbelstudie

Maar...

een bijbel, christen, moslim

Komma, vraagteken en punt

Komma: in een opsomming of voorafgaand aan een voegwoord.

De tas, de fiets, de mobiel...

Hij ging naar huis, omdat hij zich niet lekker voelde.

Vraagteken:  aan het einde van een vraagzin.

Wat is jouw vraag?

Punt: aan het einde van een zin of in afkortingen.

Interpunctie =

het gebruik van leestekens (punten, komma's enzovoorts) in een tekst.

Je schrijft geen hoofdletter wanneer...

1. je begint met een zin.
2. je een eigennaam spelt.
3. de zin met een getal begint
4. de zin met de afkorting 'des' begint

Wat is fout gespeld?

1. Christen
2. christen
3. God
4. Bijbel

Wat is fout gespeld?

1. moslim
2. de Koran
3. Ramadan
4. ramadan

Welke woorden zijn fout gespeld?

1. Zuid-Holland
2. noord-Holland
3. Noord-Holland
4. zuid-holland

Wat is correct?

1. meneer De Boer
2. meneer de Boer
3. Meneer De Boer
4. meneer De boer

De tas, de fiets, de mobiel...

1. Dit is een overdrijving
2. Dit is een understatement
3. Dit is een opsomming
4. Dit is een gezegde

Wat is goed?

1. mevrouw Van der Pol
2. mevrouw van der Pol

Maak een zin en verwerk:
- 4 hoofdletters,
- 3 komma's,
-1 punt.

Aan de slag! Maak voor jezelf een lijst van vijf dingen waar jij rekening mee gaat houden tijdens het schrijven van het sprookje. Denk aan taalverzorging en interpunctie. Schrijf dit op in een document in Word.

Einde