les 1: Ontdek het verborgen geheim van zoet water op onze planeet! (3.1)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Ontdek het verborgen geheim van zoet water 

op onze planeet! 🌍💧

Paragraaf 3.1

Plattegrond v2c

Deze les

• Toetsinzage H1 Landschappen (25 min)

• Uitleg H3, paragraaf 1 (20 min)
  Video met kijkvragen

• Werken aan weektaak (15 min)

Toetsinzage

• Alles van tafel (boek, laptop, etui, schrijfgerei).

• Je hebt 15 minuten om de toets te bekijken.
• Volume blijft laag → Je mag zachtjes overleggen.
• Steek je vinger op als je een vraag hebt over de toegekende punten.

Klaar?

• Inleveren toets en vragenboekje bij bureau.
• Vul voor jezelf het reflectie en evaluatieformulier in.
  

Klassikaal
Doorlopen van enkele lastige vragen

Ontdek het verborgen geheim van zoet water 

op onze planeet! 🌍💧

Paragraaf 3.1

Bak met water neerzetten

Je leert...

- Waarom veel water ongeschikt of onbereikbaar is voor de mens

- Hoe water over de aardbol beweegt

Water

Waar denk je aan bij water?

- Vingers opsteken

[Op het bord schrijven waar de leerlingen mee komen]

1.400.000.000.000.000.000.000 liter water totaal op aarde

miljoen kubieke km water is zoet

???

1,4 miljard kubieke km

1,4 triljard liter water op aarde

In kubieke kilometer staat gelijk aan 1 miljard liter (1000x1000x1000)

1.400.000.000.000.000.000.000 liter water totaal op aarde

35.000 miljoen kubieke km water is zoet

1,4 miljard kubieke km

(2,5%=) 35.000 miljoen kubieke km zoet water

350 miljoen kubieke km zoet water is toegankelijk

???

(2,5%=) 35.000 miljoen kubieke km zoet water

350 miljoen kubieke km zoet water is toegankelijk

die 350 miljoen kubieke km is weer verdeeld in...

182 miljoen kubieke kilometer (km3) 

133 miljoen kubieke kilometer (km3) 

28 miljoen kubieke kilometer (km3) 

• Meren: 182 miljoen kubieke km liter
• Grondwater: 133 miljoen kubieke km liter
• Lucht: 28 miljoen kubieke km liter
• Planten en rivieren: beide 3,5 miljoen kubieke km liter

Korte kringloop

verdampen

De zon schijnt op het zeewater, het water wordt warmer en gaat verdampen. 

Dat betekent dat vloeibaar water verandert in waterdamp (gasvorm, niet zichtbaar).

Ook op het land kan verdamping plaatsvinden. Planten en bomen zorgen ook dat vloeibaar water verandert in waterdamp.

condensatie en neerslag

Waterdamp worden weer waterdruppels (te zien als wolken).

Als de wolken dik en grijs zijn regenen ze uit. Het water valt weer in de zee.

1. Verdamping

• De zon schijnt op het zeewater, het water wordt warmer en gaat verdampen. 
• Dat betekent dat vloeibaar water verandert in waterdamp (gasvorm, niet zichtbaar).
• Ook op het land kan verdamping plaatsvinden. Planten en bomen zorgen ook dat vloeibaar water verandert in waterdamp.

2. Condensatie en neerslag

• Waterdamp worden weer waterdruppels (te zien als wolken).
• Als de wolken vol met water zitten en dik en grijs zijn regenen ze uit. Het water valt weer in de zee.

Lange kringloop

verdampen

De zon schijnt op het zeewater, het water wordt warmer en gaat verdampen. 

Dat betekent dat vloeibaar water verandert in waterdamp (gasvorm, niet zichtbaar).

Ook op het land kan verdamping plaatsvinden. Planten en bomen zorgen ook dat vloeibaar water verandert in waterdamp.

condensatie en neerslag

Waterdamp worden weer waterdruppels (te zien als wolken).

Als de wolken dik en grijs zijn regenen ze uit. Het water valt weer in de zee.

condensatie en neerslag

Waterdamp worden weer waterdruppels (te zien als wolken).

In de bergen is het koud. Het water valt als sneeuw in de bergen. Hier kan het lang blijven liggen.

Grondwaterstromingen

Water dat bijvoorbeeld als regen gevallen is zakt in de bodem. Daar ligt het niet stil op zijn plek, het stroomt naar lager gelegen gebieden. Ook richting zee.

afstroming door rivieren

Water dat bijvoorbeeld als regen gevallen is in de rivier terechtgekomen. Via de rivieren stroomt het weer richting zee.

1. Verdamping

2. Condensatie en neerslag

• Waterdamp worden weer waterdruppels (te zien als wolken).
• In de bergen is het koud. Het water valt als sneeuw in de bergen. Hier kan het lang blijven liggen.

3. Grondwaterstromingen

• Water dat bijvoorbeeld als regen gevallen is zakt in de bodem.
• Daar ligt het niet stil op zijn plek, het stroomt naar lager gelegen gebieden. Ook richting zee.

4. Afstroming door rivieren

• Regenwater of smeltwater komt in de rivier terecht.
• Via de rivieren stroomt het weer richting zee.

Als het water in zee is beland, wat soms miljoenen jaren kan duren, begint het proces opnieuw.

Werken aan de weektaak

Lees 3.1

 

Maak opgave 1 t/m 6 van 3.1

Veel van het water op aarde kunnen
we niet gebruiken. Waarom niet?

• Grootste deel van het water is zout.
• 69% van het zoetwater is opgeslagen in ijskappen en gletsjers.
• 30% is diep grondwater en moeilijk op te pompen.

Waar of niet waar?

De totale hoeveelheid water op aarde blijft gelijk

1. waar
2. niet waar

De hoeveelheid water blijft altijd gelijk.

Het water verandert namelijk van vorm

Bijvoorbeeld: 

• vast naar vloeibaar
• vloeibaar naar gas
• gas naar vloeibaar
• vloeibaar naar vast

Geef de 3 belangrijkste onderdelen van de korte waterkringloop.

1. verdamping van zeewater

2. condensatie (=wolkvorming)

3. neerslag in zee

Geef 2 voorbeelden uit de lange waterkringloop
die niet voorkomen in de korte waterkringloop.

1. Water dat vast zit in ijskappen op een berg.

2. Water dat via grondwaterstromingen naar laaggelegen gebied stromen.

3. Water dat via de rivieren weer richting zee stromen.

Je leert...

- Waarom veel water ongeschikt of onbereikbaar is voor de mens

...te zout            ...te diep          ...in de ijskappen

- Hoe water over de aardbol beweegt

Verdamping -> condensatie -> neerslag als sneeuw -> ligt op de berg als ijskap -> rivieren/grondwater richting zee