2.1: Wereldrijken rondom de Middellandse Zee (2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

2.1: Wereldrijken rondom de Middellandse Zee

Deze les:

• Herhaling vorige les
• oefenvragen
• uitleg 2.1: achteruitgang van de handel
• uitleg 2.1: slavernij
• aan de slag met opdrachten + uitwerken leerdoelen

Aan het einde van deze les:

... heb je laten zien welke Wereldrijken rondom de Middellandse zee een rol spelen.

... heb je laten zien dat je weet hoe deze rijken omgingen met verschillen in godsdienst.

... heb je geoefend met toetsvragen

... heb je geleerd over handel en slavernij in deze periode

Welke twee rijken hebben we gezien in de vorige les + wat weet je er nog over?

Verschillen in godsdienst

Dit is een geuzenpenning. Leg uit dat deze uitspraak populair zou zijn geweest in de Nederlanden.

Gebruik bron 2.
De bron gaat over ontwikkelingen.
Noteer uit de bron een voorbeeld van verandering en een voorbeeld van continuïteit.

Paragraaf 2.1: Leerdoelen:

1. hoe twee machtige wereldrijken in het Middellandse Zeegebied tegenover elkaar kwamen te staan.
2.  hoe de twee rijken omgingen met godsdiensten.
3. hoe de handel achteruitging
4. welke slavernij er was

Achteruitgang in de handel:

Tijd van Grieken en Romeinen:

• Middellandse - en Zwarte Zee gebruikt voor handel

Tijd van Steden en Staten:

• Handelaren uit Genua en Venetië stichtten handelsposten
• bloeiende handel tussen Europa en Azië

Achteruitgang van de handel:

Na 1400 achteruitgang in de handel tussen europa en Azie:

• Ottomanen veroverden veel steden met Italiaanse handelsposten.
• In Ottomaanse handelssteden moesten Italianen veel meer betalen voor de Oosterse koopwaar.
• Piraten maakten de Middellandse Zee steeds onveiliger.

Slavernij:

• Islamitische piraten uit Barbarije ( Marokko, Algerije, Tunesië), mensen tegen losgeld vrijlaten of verkopen als slaaf in het Ottomaanse rijk. 

Slavernij:

Slavenmarkt in Constantinopel:  

• Iedereen kan ongehinderd slaven kopen in allerlei soorten en maten.
• gebruikt om zieken te verzorgen, in het huishouden te werken of.... de lusten van hun meesters te bevredigen. 

Slavernij:

• In de Arabische wereld en in het Ottomaanse rijk heel gewoon:
  Al eeuwen witte slaven uit Oost-Europa en zwarte slaven uit Afrika
• In het Spaanse rijk:
  -  Islamitische Moren en hun nakomelingen die bij de reconquista gevangen waren genomen, moesten als slaven dienen. 
  - Vanaf de 16e eeuw brachten de Spanjaarden zwarte slaven uit Afrika naar de kolonies in Amerika

Ottaviano Bon (1552-1623) was een ervaren diplomaat uit Venetië. In 1604 stuurde zijn regering hem naar Istanbul (de Turkse naam voor Constantinopel) om bij de troonbestijging van de nieuwe sultan Ahmed I te zijn. Bon schreef een boek over zijn ervaringen in Istanbul. Daarin beschrijft hij ook de slavenmarkt: De Turken mogen slaven kopen van elke religie en van elk volk. Ze mogen met hen doen wat ze willen (behalve hen doden). De christenen en joden daar mogen dat niet. Zij mogen alleen christenen en joden kopen.

Aan de slag:

• Lees de theorie en maak de opdrachten bij paragraaf 2.1
• Lees de samenvatting (sla deze eventueel op bij je aantekeningen)
• Werk de leerdoelen uit in je eigen woorden (dia 8)