Puberbrein

• Mentorles
• MBO
• Studiejaar 1

Het Puberbrein

"Pubers hebben meer behoefte aan vrijheid dan aan regels."

Lessen recap 

• 10-15 jaar
• Begin stadium van 'volwassenheid' (adolescentie)
• Brein is nog in ontwikkeling 
• Slaap- waakritme is verstoord 

Wat is de functie van de prefrontale cortex (hersenen)?

Wat is de functie van de pre frontale cortex (controlerende deel)?

• Beoordelingsvermogen (rem op de emoties)
• Probleemoplossing
• Planning
• Zakelijk sociaal gedrag (professioneel)
• Geheugen
• Impulscontrole (reageren na reflectie)

Het verstandige deel (Prefrontale cortex) van de hersenen, ontwikkelt pas ná het emotionele deel (Limbische brein) 

Puberteit lastig of juist goed?

• Belangrijke tijd in de ontwikkeling 
• Veranderingen in de leermogelijkheden (breinontwikkeling),
• Emotionele betrokkenheid (denk aan peers),
• Vorming van mening (peers en personen in de naaste omgeving) 
• Creatieve denkers en leren snel
• Talenten komen tot bloei 

Tips

• Lange termijn is lastig voor pubers
• Sluit aan bij hun interesses en omgeving
• Stimuleer zelfstandigheid, maar verwacht ook weer niet te veel
• Fouten maken mag! Daar leren ze van
• Sociale argumentatie werkt beter dan inhoudelijke argumentatie
• Geef individuele complimenten
• Steun met structuur en wees consequent(bijv. wekelijks een voortgangsgesprek) - goede begeleiding (zoek balans tussen uitdaging - en wat iemand aan kan)

Tips

• Toon begrip  en belangstelling met de kennis van nu (ze kunnen nog niet altijd verantwoordelijk gedrag vertonen/soc. vaardigheden nog aanleren)
• Gesprek aangaan (waarom we bepaalde regels hebben en praat over gevolgen van acties) reflecteren/ terugkijken op acties
• Spreek verwachtingen vooraf uit
• Beter belonen dan te straffen (positieve feedback, beter dan negatieve)
• Wees duidelijk!

• Stille generatie: 1928-1945, oorlogen, loyaal, discipline, plichtsbesef, spaarzaam, respect voor autoriteit, hiërarchie, face 2 face communicatie, formeel, beleefd, formele aanspreekvormen.
  
  
• Boomers: 1946-1964, ná de oorlog, welvaart, competitief, hoge verwachten van zichzelf én anderen, ambitieus, nozems, hippies, assertief en direct en  persoonlijke interactie, formele interactie. 
  
• Gen X (nix): 1965-1980, kinderen van de 'stille generatie', economische crisis, werkeloosheid, hippies, punkers, skinheads, nuchter, realistisch (pragmatisch), zelfredzaam, directe en efficiënte communicatie, to-the-point, snel en directe antwoorden, formeel in werk, informeel sociaal. 

• Gen Y (millennials):  1981-1996, economisch prima, 9/11 aanslagen, social-media revolutie, technologisch onderlegd, teamgericht, diversiteit, flexibel, feedback, gothics, skaters, hip hop, gabbers, voorkeur naar digitale communicatie, informele open communicatiestijl, directe snelle communicatie en zijn flexibel in de communicatie.
• Gen Z (iGeneration): 1997-2012, opgegroeid met de mogelijkheid tot internet en telefoons, social media centraal, covid-19, sociaal bewust, divers, maatschappelijk betrokken (alles is bekend), ondernemend en op zoek naar eigen vormgeving carrière, korte directe berichten, sneller relaties, altijd online, sterke voorkeur naar visuele beelden, zeer informeel en de angst om te bellen komt vaker voor.

• Gen alpha: 2013-heden, ouders gen Y, technologie op jonge leeftijd, snel van begrip, visueel ingesteld, sociaal bewust, gewend aan snelle veranderingen, volop in ontwikkeling, kennen géén wereld zonder technologie, voorkeur voor visuele en korte inhoud, snelle communicatie, voornamelijk digitaal, verwachten snelle reacties en oplossingen.

1500

Uitdagingen van puberteit per generatie 

- Middeleeuwen: roekeloze gevechten

- Tijd van Romeo en Julia: verboden ontmoetingen 

- Jaren 60/70/80/90 van de twintigste eeuw: alcohol- en drugsgebruik 

- Heden: social media, persoonlijke info delen, sexting, klarna/afterpay

Wat gaan jullie doen? 

- Wat is jouw grootste puberale ervaring? 
- Probeer een half A4'tje te vullen

- Zet je favoriete liedje van je puberteit erbij (welke heb je plat gedraaid)

- Lever deze, vóór de les van volgende week in via Teams (opdrachten)

Waar denk jij aan als je het woord 'puber' hoort?

Wat is een puber?

- 10 - 15 jaar 

- Persoonlijke zoektocht naar  volwassenheid (de eerste fase van adolescentie)

- Verwarring (communicatie van hersengebieden verloopt nog niet optimaal)

- Hersenen zijn in de groei, hierdoor nóg erg plastisch 

- Verschil tussen jongens, meiden en gewicht 

- Verstoorde slaap-waakritme (melatonine dosering verandert, Limbische brein) - avondmensen (risico)

Het verstoorde slaap-waakritme zorgt ervoor dat iemand vervroegd in slaap valt of juist verlaat. Of iemand krijgt een heel onregelmatig slaappatroon

- De puberteit start met de veranderende melatonine (slaaphormoon) in de pijnappelklier (Limbische brein).

- Pubers hebben meer slaap nodig dan volwassenen (slaap-waakritme) .

Waarom begint de puberteit tegenwoordig zo vroeg?

Opdracht

- Is de pubertijd lastig, of juist goed? 

- Welke generaties zijn er en waar herken je ze aan?

- Wat is de functie van het pre frontale cortex?

Een generatie die niet alleen maar aan zichzelf denkt maar ook aan anderen!

Maart 2018 Florida 

youngworks.nl

'Schoolprestaties zijn genetisch bepaald'

Nee niet alleen, want:

• Zelfs bij identieke tweelingen bestaat er verschil in hersenrijping

• Het is de omgeving (ouder, docent etc.) die een belangrijke rol speelt bij de uitrijping van het brein (ontwikkelingsmogelijkheden)

• Op breinniveau ontwikkelen jongens zich minder snel dan meiden

• Er zijn individuele verschillen in rijping, niet alleen lichamelijk maar ook op breinniveau

• Onderwijs en opvoeding dient rekening te houden met het feit dat er individuen zijn

Het brein van een puber

- Primaire emoties: directe reactie op iets uit de omgeving, angst, blijdschap, boosheid en verdriet (hierdoor leren jonge kinderen wat wel en niet mag). 

- Secundaire emoties: aangeleerd, voor iedereen anders, gerelateerd aan een gevoel afhankelijk van de situatie.

Neocortex

Limbische brein 

Hersenstam (de basis)

Wat is de functie van de pre frontale cortex (controlerende deel) in de hersenen?

De cortex orbitofrontale (onderdeel van de prefrontale schors) is betrokken bij: redeneren. plannen. beslissingen nemen op basis van informatie die het krijgt uit andere breinstructuren (geluid-, smaak- geur- tast- en visuele informatie (uit het secundaire visuele gebied slaapkwab of temporale kwab).

Wat weet jij nog van je eigen pubertijd? 

Wat verandert er allemaal?

Een puber krijgt te maken met veel (lichamelijke) veranderingen:

1. Lichamelijke- en seksuele ontwikkeling (slaap-waakritme, hormonen, groeispurt, baardgroei, stemmingswisselingen, vaak moe..)
2. Doorontwikkeling pre frontale cortex: cognitieve vaardigheden, complexe vaardigheden (je bent een puber tot je pre frontale cortex is uitgegroeid)
3. Doorontwikkeling eigen (professionele) identiteit
4. Slaaphormoon melatonine wordt later afgegeven (lastig i.v.m. groeispurt) continue jetlag

Sociaal emotionele ontwikkeling

• Inzicht in jezelf en anderen
• Experimenteren: emotionele en rationele (controle) breinsysteem nog niet in balans
• Korte termijn vs. lange termijn (risico's nemen)/ snelle beloning
• Emoties wisselen elkaar snel af en zijn extremer
• Sociale omgeving belangrijk (vriendengroep), sociaal gedrag wordt 'uitgeprobeerd'
• Leren door vallen en opstaan

Grote verschillen (met ons)

• Een puber heeft ander tijdsbesef, slaapritme is verward
• Een puber wordt primair sociaal gemotiveerd, heeft moeite met inlevingsvermogen
• Een puber vindt het moeilijk om impulsen te controleren
• Een puber reageert goed op beloning, bijna niet op straf
• Een puber vindt het lastig om zichzelf de schuld te geven
• Een puber is superdruk met dingen die niet op de agenda staan (vrienden zijn énorm belangrijk, ouders schuiven naar de achtergrond)

Leervoorkeuren (pubers)

• Waar denken jullie aan bij leervoorkeuren?
• Leervoorkeuren getypeerd in vijf metaforen;
• Kunst afkijken, Participeren, Kennis verwerven, Oefenen en Ontdekken
• Eén voorkeur voor leren bestaat niet

Met welke 'problemen'/ uitdagingen hebben jullie in je werk te maken als het gaat om pubergedrag?