les spelling di 1 april 2025

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Taalverzorging

Spelling

leerdoelen

• je kunt de de persoonsvorm en het voltooid deelwoord  goed spellen;

• je kunt samenstellingen goed spellen;

• je kunt de bezitsvorm juist spellen;
• Je kunt de apostrof goed gebruiken.

Wat doen we deze les?

• Janne blooket
• Nakijken opdrachten van spelling
• Maken oefentoets
• Bespreken van de oefentoets.
  

• Maak nu de proeftoets
• vrijdag so spelling (2.2, 7.2 en 9.2)
• klaar: werk in stilte aan:

     9.1opdr. 3,4 en 5 (online of boek)

Aan de slag

schrijf (e) n	voorbeelden
Als het eerste deel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord is, dat alleen een meervoud op - n of - en heeft.	viss en kom verdacht en verhoor bloem en vaas
schrijf geen -n:	voorbeelden
Als het eerste deel van de samenstelling geen meervoud heeft.	roggebrood, ereplaats
Als het eerste deel van de samenstelling alleen een meervoud op - s heeft.	aspergebed, etagewoning
Als het eerste deel van de samenstelling een meervoud op - s en - n heeft.	lindebloesem, groentesoep, aktetas
Als het eerste deel van de samenstelling geen zelfstandig naamwoord is.	huilebalk, rodekool
Als het eerste deel van de samenstelling de betekenis van het tweede woord versterkt.	apetrots, reuzeleuk
Als het eerste deel van de samenstelling een uniek persoon of zaak is.	zonnebank, Koninginnedag
Als het woord niet (meer) herkenbaar is als een samenstelling. Soms lijkt het woord een samenstelling, maar is het dat nooit geweest.	schattebout, spillebeen.

Samenstellingen (e, en)

Samenstellingen met een tussen -s

schrijf -s	voorbeelden
Als je die klank hoort.	dorpskern, reddingsboot
Als het tweede deel begint met een sisklank, kun je de klank niet horen. Vervang het tweede woorddeel, zodat je hoort of je een tussen - s moet schrijven.	dorp s kern dus ook: Dorp s straat redding s boot dus ook: reddingsschip

Maak samenstellingen

spin + web               station + chef        maan + schijn           rijst + pap

tarwe + bloem          groep + druk         seconde + wijzer      knarsen + tanden

Bezitsvorm

In plaats van de boormachine van mijn oom kun je ook zeggen 

mijn ooms boormachine. 

De bezitsvorm van een zelfstandig naamwoord maak je meestal door er een -s achter te zetten.

Voorbeeld

de mountainbike van mijn broer →  mijn broers mountainbike

de passer van Farah                  →  Farahs passer

het broodje van Corné               →   Cornés broodje

• Eindigt het zelfstandig naamwoord op een a, i, o, u of y die lang klinkt?

• Schrijf dan een apostrof voor de s: Mila's regels, Amy's roddels.

• Eindigt het zelfstandig naamwoord op een sisklank? Schrijf dan alleen een apostrof: Morris' kaartspel, Patrice' gereedschap.

	regel	voorbeelden
1	- gebruik de apostrof bij het meervoud van zelfstandige naamwoorden op - a, -i, -o, -u of -y (met een medeklinker voor de y). - bij het meervoud van letters en afkortingen .	radio's, taxi's, baby's k's, mp3's
2	Bij het verkleinwoord van letters , cijfers , afkortingen en woorden die eindigen op een - y (met een medeklinker ervoor) gebruik je een apostrof.	party'tje, p'tje, 4'tje, dvd'tje
3	Plaats een apostrof bij de bezitsvorm van zelfstandige naamwoorden om uitspraakproblemen te voorkomen. Als het woord eindigt op een sisklank , schrijf je alleen een apostrof, geen extra -s .	oma's breiwerk, Lars' idee
4	Gebruik een apostrof bij achtervoegsels van afkortingen .	zzp'er, sms'en
5	Als je in een woord letters weglaat , vervang je deze door een apostrof.	's avonds, jus d'orange, 't waait