Taalvariatie

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Taalvariatie

Taalvormen

*Standaardtaal: Algemeen Nederlands/Standaard Nederlands

*Varianten op de standaardtaal: dialecten (gekenmerkt door accenten)

Sociolinguïstiek: wetenschap die de taalvariatie bestudeert/onderzoekt

Bepalende factoren:

*Sociale factoren

*Situationele factoren

*Linguïstische factoren

Sociale factoren

*regio

*sociaal-economische klasse

*etnische groep

*leeftijd

*sekse

Situationele factoren

Gesprekssituatie:

*informeel - formeel: de situatie bepaalt het taalgebruik van de spreker: stijl

*taalgebruik dat bij een specifieke situatie en groep sprekers hoort: register

Linguïstische factoren

De linguïstische context heeft invloed op bijvoorbeeld het wel/niet weglaten van slotletters, meestal na een l/n:

speel - speelt, verwen - verwent

Linguïstische niveaus:

1.Fonologische variatie (bv.: proaten - praten)

2.Syntactische variatie (bv.: Zij zullen het geven moeten - Zij zullen het moeten geven)

3.Morfologische variatie (bv.: Zij heeft het boek gelezen - Zij heb het boek gelezen)

4.Lexicale variatie (bv.: verschillende woorden voor spuwen: spugen, kwatten, tuffen)

5.Semantische variatie (bv.: betekenis kreuken in het Fries: kreuken EN netjes opvouwen)

6.Pragmatische variatie (bv.:  telefoon opnemen met : "Ja?"of met: "U spreekt met Carmen Wegereef." )

Sociale betekenis

De variëteiten van een taal hebben een bepaalde sociale betekenis doordat ze verbonden worden met bepaalde groepen.

*hypercorrectie kan ontstaan

*taalattitudes zijn verschillend:

- niet-standaardvormen hebben (veel) minder status

- niet standaard vormen hebben vaak wel een verborgen prestige

www.tubantia.nl

Verwerkingsopdracht (1): 

Welke linguïstische niveaus herken je in de video: 

https://www.tubantia.nl/video/productie/hoe-ver-kom-je-in-duitsland-met-de-twentse-taal-67820?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F

Verwerkingsopdracht (2):

Welke dialecten ken je in je eigen taal (moedertaal)?

Afsluiting
Welke linguïstische niveaus ken je:

Hoe is het gegaan?

😒🙁😐🙂😃