Par. 4.3 Kritiek en idealen: De Verlichting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Begintaak

Leg in je eigen woorden uit: wat was De Verlichting?

3 minuten

In je schrift

Weet je het niet? Kijk op par. 4.3

Eerder klaar? Lees par. 4.3

Vraag 1:
Hoe noemde Lodewijk XIV zichzelf ook wel?

1. De Maankoning
2. De Absolutist
3. De Marskoning
4. De Zonnekoning

Vraag 2:
Maar waarom noemde Lodewijk XIV zichzelf zo?

1. Hij zag zichzelf als het zonnetje in huis.
2. Hij zag zichzelf als het middelpunt van de wereld.
3. Hij noemde zich zo, omdat hij altijd gele kleding droeg.
4. Hij noemde zichzelf zo, omdat hij verliefd was op de zon.

Vraag 3:
Wat van soort macht heeft Lodewijk XIV? En wat houdt dit in?

1. Oligarchische macht. Wat inhoudt dat hij en een aantal van zijn ministers alle macht in handen hebben.
2. Democratische macht. Wat inhoudt dat hij alle macht in het land gekregen heeft van het volk, aan de hand van verkiezingen.
3. De absolute macht. Wat inhoudt dat hij met niemand rekening hoeft te houden bij het maken van beslissingen over het land.

Vraag 4:
Waarom woonden er zoveel edelen in het paleis van Lodewijk XIV?

1. Koning Lodewijk XIV vond zoveel mensen in het paleis gezellig.
2. Koning Lodewijk XIV dacht: “Er is toch ruimte zat op het paleis. Waarom dan ook niet?”
3. Koning Lodewijk XIV kon ze op deze manier in de gaten houden
4. Koning Lodewijk XIV deed dat om aan te tonen hoeveel mensen hij wel kon onderhouden(dus voor status).

Vraag 5:
Hoe ging het die tijd met de “gewone mensen in Frankrijk? Hoe kwam dat?

1. Goed, de “gewone mensen” in Frankrijk konden zelfs op het paleis komen eten als ze in of rond Parijs woonden.
2. Slecht, de “gewone mensen” in Frankrijk kregen wel een uitkering van Lodewijk XIV(14de), maar het was lang niet genoeg om alles te betalen.
3. Goed, de “gewone mensen” in Frankrijk hadden genoeg te eten en hadden een redelijk huis om in te wonen.
4. Slecht, de “gewone mensen” in Frankrijk moesten hoge belastingen betalen en een hoge pacht om het land waarop ze leefden te mogen bewerken.

Vraag 6:
Wat wordt er met de Wetenschappelijke Revolutie bedoeld?

1. Een periode in de geschiedenis waarin er ontzettend veel nieuwe wetenschappelijke uitvindingen worden gedaan aan de hand van rationeel denken.
2. Een periode in de geschiedenis waarin wetenschap wordt omarmd door de kerk en de paus.
3. Een periode in de geschiedenis waarin de mensen een revolutie beginnen om de wetenschap te stoppen.

Vraag 7:
Wat betekent rationalisme? Het rationalisme is…

1. Denkwijze waarin men meer hun ratio(verstand) gingen gebruiken in plaats van het geloof te vertrouwen.
2. Een denkwijze waarin men geloofde wat de kerk hun vertelde en de wetenschap naast hun neer legden.
3. Een denkwijze waarin men uit ging van de ratio(verstand) van de Paus.

De Verlichting

Planning

 26/01: Par. 4.2 Lodewijk XIV, een absoluut heerser

29/01: Par. 4.2 Lodewijk XIV, een absoluut heerser

02/02: Par. 4.3 Kritiek en idealen: De Verlichting + werkstuk inleveren

05/02: Par. 4.3 Kritiek en idealen: De Verlichting

08/02: Par. 4.4 Het Oude Regime

12/02: REPETITIE H3

15/02: Par. 4.4 Het Oude Regime

19/02: Par. 4.5 De Franse Revolutie

22/02: Par. 4.5 De Franse Revolutie

26/02: Par. 4.6 Napoleon

01/03: Par. 4.6 Napoleon

Vandaag

1.Uitleg par. 4.3

2. Doelen benatwoorden

3. Afsluiten

4. Opdrachten maken in teams

Weekdoelen

1. Wat was de Verlichting?
2. Welke kritiek hadden de verlichtingsfilosofen op de absolute heersers?

Begintaak

4 minuten

In je schrift

Weet je het niet? Kijk op blz. 82

Eerder klaar? Lees par. 4.2

De Verlichting

Komt voort uit de wetenschappelijke revolutie.

Gewone mensen probeerde steeds meer aan wetenschap te doen. 

Rationalisme (ratio is bron van kennis, en niet geloof)

• Bestuur (koning?)
• Maatschappij

DE VERLICHTING: stromming uit de 18de eeuw. 

• Eigen verstand gebruiken
• Bestrijden het bijgeloof, misbruik van recht in kerk en staat, intolerantie en opkomen voor grondrechten.

Verlichting: de hoofdthema's

• Denken over God
• Denken over rechtspraak
• Denken over politiek en staat
• Denken over ontwikkeling van de volken
  

Absolutisme 

• Koning geboren
• Volledige macht
• Koning staat boven de wetten. 
• Niet verantwoording verschuldig

vs Verlichting

• Iedereen heeft gelijke rechten
• Beperkt macht: rekening houden met de wensen van het volk. 
• Wetten
• Verantwoording verschuldigd aan het volk (parlement)

John Locke

• Engels
• Vond absolutisme onacceptabel
• Heeft onthoofding van koning Karel I meegemakt. 
• Zocht een nieuwe Engelse vorst = Willem III

John Locke

Volkssoevereiniteit: Volgens Locke zijn alle mensen als gelijke geboren. Dit noemt hij de natuurstaat. Ze hebben allemaal dezelfde grondrechten zoals het recht op vrijheid en het recht op bezit.

Montesquieu: Trias Politica

Bijeenkomsten in de salons

Ideeën van Voltaire en

Rousseau discussieren

Jean Jacques Rousseau

•  Verlichtingsfilosoof. 

• Politiek, pedagogiek en filosofie.

 

• Schreef het boek "Du Contrat Social" = verdrag van vrije individuen die onderling besluiten een gemeenschap te vormen. 

Voltaire

• De aanstichter van de de Franse Revolutie.

• Voor vrijheid van meningsuiting en persvrijheid. 
• "Ik ben het niet eens met wat je zegt, maar ik zal het recht om het te zeggen tot de dood toe verdedigen.

Verlicht absolutisme

Uitvoeren van aantal ideeën uit de Verlichting.

Bijv.: Catharine de Grote (Rusland)

Frederik de Grote (Pruisen)

Lodewijk XVI en Marie Antoinette

Afsluiten

1. Wat was de Verlichting?
2. Welke kritiek hadden de verlichtingsfilosofen op de absolute heersers?