11.4 Gestorven

• Godsdienst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

11.4 Gestorven

In deze les bestuderen we wat er gebeurt als er iemand overleden is en wat de uitvaartrituelen in verschillende stromingen inhouden.

Uitvaart

lijkschouwer; vaststellen gestorven

opgebaard:rouwcentrum/thuis

Uitvaart regelen:

crematie/begrafenis → bijeenkomst

uitvaartverzorger

Begraven, cremeren

meeste Nederlanders cremeren

tot 1968 verboden

keuze heeft te maken met traditie/geloof

lichaam afstaan aan wetenschap, geen begrafenis

na dood conserveren → balsemen → koninklijke familie

Uitvaartrituelen

Opvattingen over de dood en afscheidsrituelen verschillen per levensbeschouwing en veranderen in de tijd

Christendom

• Afscheid nemen thuis/rouwcentrum
• predikant, geloof geeft troost
• RK: avondwake(avond voor uitvaart)
• Uitvaart: korte dienst in kerk, tegenwoordig eigen invulling
• RK: afsluiten met 'absoute' → kist met wijwater besprenkelen + wierook + gebed
• Bij graf: 'Onze Vader' 

0

Islam

• Tijdens sterven: geloofsbelijdenis
•  Na dood: Iedereen met gezicht naar Mekka + lezen uit Koran = bidden
• Lichaam reinigen + in witte doeken(lijkwade): rein voor Allah verschijnen
• In moskee: overlijdensgebed( Salaat al Janazaa), niet knielen
• meestal geen vrouwen, te emotioneel
• Kist door zoveel mogelijk mannen gedragen → goede werken
• in graf: zonder kist, op rechterzij, gezicht naar Mekka
• rouwperiode van 40 dagen, elke avond bidden voor overledene

Hindoeïsme

• dood = nieuw begin → opnieuw geboren
• lichaam teruggeven aan oerelementen: aarde, water, vuur, lucht, ether(ruimte om ons heen)
• Lichaam verbrand, as verstrooid → aardse bestaan gewist, reïncarneren
• India → brandstapel, Nederland → crematorium
•  Dag van crematie: oudste zoon scheert hoofdhaar af, onrein
• Offers en bloemen leggen + zingen en bidden
• Varanasi

Ietsisten

• minder kerkelijke begrafenissen → meer persoonlijk
• Ietsisten: na dood naar andere werkelijkheid
• iets symbolisch doen; gebed, boeddha beeldje, wierook
• Ritueelbegeleiders; helpen bij nieuwe rituelen: teksten, muziek, symbolen, rituelen. Bijv: kaars aansteken, bloemen strooien, snoep uitdelen(trommeltje van oma) 

Wat weet je......

Bij welke godsdienst hoort de : 'avondwake'?

1. hindoeïsme
2. islam
3. ietsism
4. rooms katholicisme.

Islam: Hoe heet het eenvoudige witte kleed dat een overledene aankrijgt?

1. lijkwade
2. gebedskleed
3. gebedsmantel
4. lijkmantel

Wat is het vijfde oerelement van de hindoes?

1. ether
2. zwaartekracht
3. zesde zintuig
4. koolstofmono-oxide.

Wat is de functie van het verbranden van het lichaam in het hindoeïsme?

1. Zo voorkomen ze ziektes en krijgt de familie de eer die het toekomt
2. De 5 elementen moeten teruggeofferd worden aan de vele goden in het Hindoeïsme
3. Het aardse bestaan uitgewist, zodat de persoon opnieuw kan reïncarneren.
4. Door het laatste offer van de verbranding zal de hindoe eeuwig verder leven in het Nirvana.

Hoe heet het ritueel waarbij de priester wijwater sprenkelt over de kist?

1. opsouten
2. absoute
3. inzouten
4. gasoute

in welk geloof gooien de gasten van de begrafenis aarde over kist?

1. Islam
2. Hindoeïsme
3. Ietsisme
4. Rooms Katholicisme

Het speciale begrafenisgebed van de joden heet:

1. Soera
2. Soenna
3. Kaddisj
4. Onze Vader

Waarom worden joodse begraafplaatsen niet ontruimd?

1. Als zij ontruimd worden komen zij niet in het Koninkrijk van God
2. Zij geloven dat op een dag de doden zullen herleven
3. Op heilige grond mag niets weggenomen worden
4. Bij ontruiming kan Jezus ze niet meer vinden op de dag des oordeel.

Waarom bidden de hindoes 13 dagen voor de overleden als ze geloven in de wet van karma?

1. Dit voorkomt een lagere wedergeboorte naar een dier
2. Dit is goed voor de karma van de nabestaanden
3. Dit klopt niet en staat haaks op de wet van karma
4. slecht karma kan door gebeden omgebogen worden.

Wat is de Salaat al Janazaa?

1. het overlijdensgebed van de hindoes , een dag na het overlijden
2. het overlijdensgebed van de moslims , een dag na het overlijden
3. het overlijdensgebed van de christenen , een dag na het overlijden
4. het overlijdensgebed van de joden , een dag na het overlijden

Waarom zijn vrouwen in de islam niet welkom op de begrafenis

1. Zij zijn voor de catering
2. Zij tonen teveel emoties
3. Vrouwen zijn onrein
4. De mannen zouden worden afgeleid.

Een ritueelbegeleider

1. komt voor bij alle stromingen
2. Komt voor het christendom
3. komt voor bij mensen die geen godsdienstige uitvaart hebben
4. houdt in de gaten dat een begrafenis niet te somber wordt. bijv. met clowns

11.4 Huiswerk

Ga op zoek naar een afscheids-/begrafenisritueel van een geloof dat je mooi of interessant vindt. Je doet onderzoek naar de volgende punten:

- Hoe denkt dit geloof/levensbeschouwing over het leven na de dood.

- Beschrijf het uitvaartritueel

- Voeg afbeeldingen toe van het ritueel.

- 1 A4