1.3 De zon als motor: luchtdruk en wind

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Par. 2: Water in beweging

1.3 De zon als motor: luchtdruk en wind

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe aan het aardoppervlak verschillen in luchtdruk ontstaan door verschillen in luchttemperatuur en hoe hierdoor wind gaat waaien.
• Je kunt op een weerkaart aan de hand van de isobaren aangeven waar de wind het hardst waait.

In de weersverwachting van de bron 1 worden vier van de vijf weerelementen
gegeven. Welk weerelement ontbreekt?

Wat is een isotherm?

1. Lijnen die plaatsen met een geljke temperatuur met elkaar verbinden
2. een soort luchtstreek
3. de grens voor de tropen
4. de lijn waarboven het te koud is voor de boomgroei

Wat is de juiste omschrijving van breedteligging?

1. Grote gebieden die qua klimaat hetzelfde zijn
2. Hoek die de zonnestralen maken met het aardoppervlak
3. De ligging van een plaats ten opzichte van de evenaar in graden
4. Zone op aarde die ingedeeld is in temperatuur

Hoe hoger de breedteligging, hoe warmer het wordt.

1. Juist
2. Onjuist

In de staat Utah in de Verenigde Staten is in augustus 2021 een wielerwedstrijd gehouden. De wielrenners begonnen op 1.000 meter hoogte bij een temperatuur van 34 graden Celsius. De finish lag op 3.000 meter hoogte.
Wat was de temperatuur bij de finish?

1. 14 graden Celsius
2. 22 graden Celsius
3. 28 graden Celsius
4. 40 graden Celsius

In Spanje is het warmer dan in Nederland doordat de zoninvalshoek in Spanje:

1. Langer is
2. Korter is
3. Groter is
4. Kleiner is

Door welk klimaatfactor is de temperatuur in januari aan de kust lager?

1. Breedteligging
2. Hoogteligging
3. Afstand tot de zee
4. Geen van deze

Door welk klimaatfactor is de temperatuur in januari aan de kust hoger?

1. Breedteligging
2. Hoogteligging
3. Afstand tot de zee
4. Geen van deze

Waarom ligt er in Zwitserland vaker sneeuw dan in Nederland?

Waarom ligt er in Finland vaker sneeuw dan in Nederland?

Waarom ligt er in Polen vaker sneeuw dan in Nederland?

Welke temperatuurfactor speelt een rol?

Hoogteligging

Breedteligging

Afstand tot zee

In de bron is bij P, Q, R en S niet aangegeven welk seizoen het betreft.
Welke beschrijving hoort bij Q te staan?

1. Op het noordelijk halfrond begint de winter, op het zuidelijk halfrond begint de zomer
2. Op het noordelijk halfrond begint de zomer, op het zuidelijk halfrond begint de winter
3. Op het noordelijk halfrond begint de herfst, op het zuidelijk halfrond begint de lente.
4. Op het noordelijk halfrond begint de lente, op het zuidelijk halfrond begint de herfst.

Luchtdruk

Luchtdruk = De kracht die  het gewicht van de lucht in de atmosfeer op  een oppervlak uitoefent.

• Barometer (Hectopascal (hPa))
• hoge luchtdruk > 1013 hPa
• lage luchtdruk < 1013 hPa

Luchtdruk en wind

Isobaren

Isobaar = Lijn die plaatsen met gelijke luchtdruk met elkaar verbindt.

Luchtdrukgebieden

• Je kan op basis van de luchtdruk een onderscheid maken tussen twee gebieden.
• Lagedruk: onder de 1013 hPa
• Hogedruk: boven de 1013 hPa
• Een isobaar is een lijn die plaatsen met gelijke luchtdruk met elkaar verbindt.

Hogedrukgebied en lagedrukgebied

Hogedrukgebied = maximum = +

Lagedrukgebied = minimum = - = depressie

https://schooltv.nl/video/hoe-ontstaat-wind-door-het-luchtdrukverschil-tussen-koude-en-warme-gebieden/

https://www.youtube.com/watch?v=xHPanICJm3A

Lagedrukgebied/ minimum

• Lucht gaat hier altijd omhoog (o.a. omdat het hier vaak warm is)
• Veel neerslag
• Depressie
• Lucht moet altijd aangevuld worden,
  dit komt van gebieden met een hoge luchtdruk (Wind)
• Liggen Isobaren dicht op elkaar dan is er veel wind!!!

Hogedrukgebied/Maximum

• Hier gaat de lucht weer naar beneden, bewolking verdwijnt. (dus weinig neerslag) Ezelsbruggetje hoog rijmt op droog
• In de zomer erg warm, in de winter heel erg koud
  
• Weinig wind, hoge druk vult lage druk namelijk weer aan.

De kaart van de bron gaat over de verschillen in luchtdruk in Europa.
Bij welke letter in de bron was de windsnelheid het
hoogst? Leg uit waarom.

Windkracht en windsnelheid

Windkracht: schaal van Beaufort

Windsnelheid: meter per seconde

Windrichting

Windrichting: waar de wind vandaan komt (zuidenwind komt uit het zuiden)

In Nederland waait de wind meestal uit het zuidwesten.

Windroos wordt gebruikt om de windrichtingen te benoemen.

Windkracht, windsnelheid en windrichting

Aan- en aflandige wind

Aanlandige wind = zeewind = waait van zee naar land.

Aflandige wind = landwind = waait van land naar zee.

Zelfstandig werken 

Maken 1 t/m 6 van 1.3

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe aan het aardoppervlak verschillen in luchtdruk ontstaan door verschillen in luchttemperatuur en hoe hierdoor wind gaat waaien.
• Je kunt op een weerkaart aan de hand van de isobaren aangeven waar de wind het hardst waait.