H3.3 B1HV Wind

• Nask / Techniek
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Wat gaan we deze les doen?

1. Herhaling vorige week                    (10 min)
2. H3.3 WIND                                           (30 min)
3. Huiswerk                                             (20 min)

Vorige week

• De lucht boven de aarde heeft een behoorlijk gewicht. Daarom oefent lucht druk uit op ieder voorwerp op aarde. De luchtdruk of atmosferische druk:
  

1. druk je uit in Pascal (Pa);                                                                       In het weerbericht wordt de luchtdruk opgegeven in hectopascal (hPa) of millibar (mbar). 1 hPa = 1 mbar; 1 hPa = 100 Pa;
2. meet je met een barometer. Dat is een doosje met een dunne bovenkant die, met de luchtdruk mee, op en neer beweegt;
   
3. neemt af met de hoogte. Op grote hoogte is de luchtdruk lager dan aan het aardoppervlak.

Wind

Leerdoelen H3.3

1. Je weet wat een hoge- en een lagedrukgebied zijn en of de luchtdruk erbinnen hoger of lager is dan erbuiten.
   
2. Je kunt uitleggen wat de windrichting, windsnelheid en windkracht zijn.
   
3. Je kunt uitleggen hoe wind ontstaat.
   
4. Je kunt uitleggen waarom wind een afkoelend effect heeft.
   
5. Je kunt uitleggen waarom lucht een warmte-isolator is.
   
6. Je kunt beschrijven wat het verschil is tussen de echte temperatuur en de gevoelstemperatuur en uitleggen waarom deze verschillend kunnen zijn. (PLUS)
   

Hoge druk en lage druk

Je weet wat een hoge- en een lagedrukgebied zijn en of de luchtdruk erbinnen hoger of lager is dan erbuiten.

00:33

Met welk instrument wordt luchtdruk gemeten?

00:55

Hoe stroomt de wind?

1. Van een hoge druk naar een lage druk
2. Van een lage druk naar een hoge druk

02:14

Hoe heten de 'lijnen van constante druk' die je op een weerkaart ziet?

02:53

Er is een hogedrukgebied boven Nederland. Wat voor weer kunnen we dan verwachten?

1. Rustig en zonnig
2. Storm en wind
3. Wisselvallig met veel regen
4. Wind en sneeuw

Isobaren

Je weet wat een hoge- en een lagedrukgebied zijn en of de luchtdruk erbinnen hoger of lager is dan erbuiten.

• Weerkundigen verzamelen metingen van een groot aantal weerstations. Daardoor weten ze hoe groot de luchtdruk overal op de wereld is.

• Ze vatten al die gegevens samen door isobaren op een weerkaart te tekenen: lijnen die plaatsen met dezelfde druk met elkaar verbinden.
  

• Op de weerkaart hiernaast is het drukverschil tussen twee opeenvolgende isobaren steeds 5 hPa
  

Hoge druk en lage druk

Je weet wat een hoge- en een lagedrukgebied zijn en of de luchtdruk erbinnen hoger of lager is dan erbuiten.

• Als de luchtdruk in een gebied hoger is dan erbuiten, gaat het om een hogedrukgebied (H).
  
• Meestal rustig en zonnig.

• Als de luchtdruk in zo’n gebied lager is dan erbuiten, heb je te maken met een lagedrukgebied (L).
  
• Vaak wisselvallig weer, met veel wind en neerslag.
  

• Je kunt een barometer gebruiken als hulpmiddel om het weer te voorspellen.
  
•  Als de luchtdruk stijgt, is dat een aanwijzing dat het weer zal verbeteren.
  
• Als de luchtdruk daalt, is de kans groot dat het weer gaat verslechteren.
  

https:

1005

1010

1015

Gasdruk

Je kunt uitleggen wat de windrichting, windsnelheid en windkracht zijn.

Windrichting en snelheid

00:22

Welke stelling is waar?

1. Wind is lucht dat van hoog- naar een laag drukgebied stroomt
2. Wind is lucht dat van laag- naar een hoog drukgebied stroomt

Gasdruk

Je kunt uitleggen wat de windrichting, windsnelheid en windkracht zijn.

• Voor weerkundigen zijn de windrichting, windsnelheid en windkracht belangrijke gegevens.

• De windrichting is de richting waar de wind vandaan komt.
  
• Bepalen met behulp van een windvaan.
  

• De windsnelheid is de snelheid van de bewegende lucht.
  
• Meten met een windsnelheidsmeter 

• De windkracht is de kracht die de wind uitoefent, uitgedrukt in eenheden volgens de schaal van Beaufort.
  
• Dit is een schaal van 0 tot en met 12.

Windrichting en snelheid

Gasdruk

Je kunt uitleggen wat de windrichting, windsnelheid en windkracht zijn.

• Voor weerkundigen zijn de windrichting, windsnelheid en windkracht belangrijke gegevens.

• De windrichting is de richting waar de wind vandaan komt.
  
• Bepalen met behulp van een windvaan.
  

• De windsnelheid is de snelheid van de bewegende lucht.
  
• Meten met een windsnelheidsmeter 

• De windkracht is de kracht die de wind uitoefent, uitgedrukt in eenheden volgens de schaal van Beaufort.
  
• Dit is een schaal van 0 tot en met 12.

Windrichting en snelheid

Gasdruk

Je kunt uitleggen wat de windrichting, windsnelheid en windkracht zijn.

• Voor weerkundigen zijn de windrichting, windsnelheid en windkracht belangrijke gegevens.

• De windrichting is de richting waar de wind vandaan komt.
  
• Bepalen met behulp van een windvaan.
  

• De windsnelheid is de snelheid van de bewegende lucht.
  
• Meten met een windsnelheidsmeter 

• De windkracht is de kracht die de wind uitoefent, uitgedrukt in eenheden volgens de schaal van Beaufort.
  
• Dit is een schaal van 0 tot en met 12.

Windrichting en snelheid

Gasdruk

Je kunt uitleggen hoe wind ontstaat.

Hoe ontstaat wind?

Gasdruk

Je kunt uitleggen hoe wind ontstaat.

• Wind ontstaat door drukverschillen in de atmosfeer.
  

• Als de aarde stilstond, zou de lucht rechtstreeks van de plaats met de hoogste luchtdruk naar de plaats met de laagste luchtdruk bewegen.
  

• Drukverschillen zouden dan maar kort bestaan.
  
• Maar de aarde draait een keer per 24 uur om haar as. Dit heeft tot gevolg dat de wind afbuigt en rond een hoge- of lagedrukgebied gaat draaien.
  

• Hiernaast is getekend hoe de wind waait op het noordelijk halfrond.
  
• Rond een lagedrukgebied draait de wind tegen de wijzers van de klok in.
  
• Hoe dichter de isobaren bij elkaar liggen, des te groter is de windsnelheid.
  
• Rond een hogedrukgebied draait de wind met de wijzers van de klok mee.

Hoe ontstaat wind?

https:

Welke kant draait de wind rond een hoge drukgebied?

1. Met de klok mee
2. Tegen de klok in

Welke kant draait de wind rond een lage drukgebied?

1. Met de klok mee
2. Tegen de klok in

Gasdruk

Je kunt uitleggen waarom wind een afkoelend effect heeft.

• Als het in het voorjaar zonnig en windstil weer is, merk je nauwelijks dat de lucht om je heen nog koud is.
  

• Dat komt doordat het laagje lucht dat direct aan je huid grenst, snel opwarmt. Zo’n laagje warme lucht werkt isolerend: het zorgt ervoor dat je lichaam maar weinig warmte kwijtraakt aan de koude buitenlucht.
  

• Als het op zo’n lentedag begint te waaien, krijg je het opeens koud. Maar de temperatuur op een thermometer is nog steeds hetzelfde!

• Blijkbaar is het alleen de wind die je lichaam af laat koelen....

• Als je bezweet bent, koel je nog sterker af.
• Dat komt doordat de wind het zweet op je huid sneller laat verdampen. Het verdampende zweet onttrekt veel warmte aan je lichaam.
  

Wind brengt afkoeling

Gasdruk

Je kunt uitleggen waarom lucht een warmte-isolator is.

• Lucht is een goede warmte-isolator. De donsvulling van een windjack houdt je warm, doordat hij voor een groot deel uit lucht bestaat.
  

• Die lucht vormt een isolerende laag tussen je warme lichaam en de buitenlucht .
  

• Doordat de lucht in het dons zit ‘opgesloten’, kan hij niet gemakkelijk door de wind weggeblazen worden.

• Als je een windjack aantrekt, heb je het niet meteen lekker warm. Het duurt even voordat de lucht in de donsvulling is opgewarmd.

Isoleren met lucht

Gasdruk

Je kunt beschrijven wat het verschil is tussen de echte temperatuur en de gevoelstemperatuur en uitleggen waarom deze verschillend kunnen zijn. (PLUS)

De gevoelstemperatuur

Wat is de gevoelstemperatuur bij een luchttemperatuur van -1 met 3 Beaufort wind?

1. -1
2. -7
3. -3
4. -9

Wat is de gevoelstemperatuur bij een luchttemperatuur van +5 met 5 Beaufort wind?

1. -1
2. -7
3. -3
4. -9

Op een weerkaart staan isobaren. Dat zijn lijnen die punten met een gelijke luchtdruk met elkaar verbinden.

• In een hogedrukgebied (H) is de luchtdruk hoger dan erbuiten: het weer is meestal rustig en zonnig.
  
• In een lagedrukgebied (L) is de luchtdruk lager dan erbuiten: het weer is meestal wisselvallig, bewolkt en regenachtig

Samenvatting

Rondom een hoge- en lage lagedrukgebied stroomt de lucht volgens vaste patronen.

• Bij het weer zijn windrichting en windsnelheid belangrijke gegevens. Wind ontstaat doordat er in de atmosfeer luchtdrukverschillen zijn.
  

• Stilstaande lucht werkt isolerend: lucht geleidt warmte slecht. Stilstaande lucht is dus een warmte-isolator. De vulling in je jas bevat veel lucht. Daardoor isoleert je jas goed: je lichaam verliest weinig warmte.
  

• Als het waait, neemt de bewegende lucht veel warmte van je lichaam mee. Daardoor koel je af en voelt het koud aan. Als je dan bezweet bent, koel je nog verder af. Het verdampen van het zweet onttrekt warmte aan je lichaam.

Samenvatting

Aan de slag!

Lees:  H3.3 + plus                               (5 a 10 min)

Maak: opdracht 1 t/m 11                 (20 a 30 min)

Oefen: met de flitskaarten              (5 a 10 min)

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.