Workshop Digitale Didactiek ECUV 4-1-2021

• onderwijsontwikkeling
• MBO
• Studiejaar 4

12 bouwstenen voor effectief (online) lesgeven

Introductie

Marieke Schipperijn

Stafdienst O&E

Fysiotherapeut, docent Engels HTVF 

Nu: Curriculumcoach en 

Beleidsmedewerker Onderwijskwaliteit

Inlog via LessonUp.app

Wat is je naam, functie en ervaring met online lesgeven? Welke tools gebruik je het liefst tijdens je les?

Onderzoek Leren & Lesgeven met ICT bij ECUV

Vaardigheid in didactisch gebruik van ICT bij ECUV (n=69, deels vóór COVID19 lockdown)

Doelen workshop

• Kennis nemen van: ''Wijze lessen. Twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek."

• Vertaling kunnen maken naar de eigen digitale onderwijspraktijk.

Take-home-message:

                Eerst de didactiek, dan de techniek!

Plan

1. Verdieping: wat maakt een les effectief?

•       Didactiek
•       12 bouwstenen voor effectieve lessen

2. Digitale didactiek

•        Lesplan maken voor online les 

3. Terugkoppeling en afsluiting

Didactische lesfases

1. Wat maakt een les effectief?

Didactische lesfases

1. Vooraf (voorkennis activeren, interesse opwekken)
2. Instructie (uitleggen, demonstreren, controle vragen stellen)
3. Toepassing (oefenen, groepsopdracht uitvoeren, debatteren)
4. Evaluatie (samenvatten, herhalen, feedback, vooruitblik)
5. Differentiatie (extra uitleg, uitdagen, plusopdrachten)

Effectieve les door:

1. Effectieve les

Wijze lessen

De twaalf principes voor

effectieve lessen die in dit boek worden omschreven, zijn gebaseerd

op bevindingen uit twee wetenschapsvelden: de cognitieve psychologie en

lerareneffectiviteitsstudies. 

Gratis als PDF te downloaden via: https://www.ou.nl/web/wijze-lessen

De 12 bouwstenen:

1. Activeer relevante voorkennis
   
2. Geef duidelijke, gestructureerde en uitdagende instructie
   
3. Gebruik voorbeelden
   
4. Combineer woord en beeld
   
5. Laat leerstof actief verwerken
6. Gebruik manieren om te achterhalen of de hele klas het begrepen heeft

7. Ondersteun bij moeilijke taken

8. Spreid oefening met leerstof in tijd

9. Zorg voor afwisseling in oefentypes

10. Gebruik toetsing als leer- en oefenstrategie

11. Geef feedback die leerlingen aan het denken zet

12. Leer je leerlingen effectief leren 

2. Digitale didactiek

De 12 wijze lessen aangevuld met ict

https://www.te-learning.nl/blog/wijze-lessen-twaalf-bouwstenen-voor-effectieve-didactiek-versterkt-met-behulp-van-leertechnologie/

2. Digitale didactiek

Mogelijkheden binnen MS Teams

Teams: online lessen, communicatie, het delen van bestanden en geven van opdrachten.

Forms: (formatieve) toetsen of zelfevaluaties mee te maken. Deze Forms-quizzen geven direct feedback geven aan de student.

Sway: ‘mini’ websites te maken waarbij je bijvoorbeeld een thema uitdiept met teksten, afbeeldingen, video’s, Forms-quizzen en andere digitale media. Handig om het asynchrone leren vorm te geven.

Stream: ‘intern’ Youtube netwerk op te zetten binnen je school. Voor instructievideo’s bv.

OneNote: notitieblok waarin studenten bijvoorbeeld hun voortgang kunnen bijhouden in de praktijk, zodat je dat tijdens een online of fysiek bespreekmoment erbij kunt pakken.

Planner: kun je gebruiken om mee te scrummen of om bijvoorbeeld projectplanningen bij te houden tijdens de fysieke les. 

PowerPoint:  presentaties, maar je kunt ook PowerPoint presentaties maken als interactieve modules

Word: beschrijvingen, opdrachten en andere documenten 

SharePoint: online opslagplek 

Whiteboard: bordschetsen van de fysieke les mee te nemen naar je online les in Teams. 

2. Digitale Didactiek

Overige tools binnen RIJ

Lesson Up: direct digitale en interactieve lessen, soort combinatie van Power Point & Kahoot. Handige indeling in didactische lesfasering te gebruiken

Drillster: toets- en oefenprogramma voor kennisonderdelen

SBIS: met onderwijscatalogus, portfolio, diverse mogelijkheden voor inleveropdrachten en het inrichten van een volgsysteem op basis van rubrics (peilstok)

Flipgrid: ervaringen die studenten opdoen in de praktijk middels video gemakkelijk te delen met de klas, zodat die ervaringen weer besproken kunnen worden tijdens de fysieke of online les bijvoorbeeld. 

Aan de slag - 1. Leerdoel

Alles begint bij het doel dat je wilt behalen. Bedenk een leerdoel dat je morgen de studenten wilt leren in de online leeromgeving. 

Plaats dit leerdoel in deze Padlet (in chat): 

https://padlet.com/m_schipperijn/3ne0h78axcjeqevf

Wachtwoord: WijzeLessen

2. Vooraf

Wat doe je voordat je iets nieuws introduceert? Welke digitale werkvorm(en) kies je?  Schrijf je keuze in de Padlet. 

Welke bouwstenen gebruik je?

Denk aan:

• Quiz of poll met: Forms, Kahoot
• Drillster 
• Brainstorm met Padlet, Onenote, Mindmeister.com (mindmap)/ mentimeter (woordwolk) 
• 
  In leereenheden en leeractiviteiten: triggers, korte filmpjes. 
• https://www.coplerenenict.nl/instrumenten/didactische-waaier/voorkennis-activeren/

3. Instructie

Hoe organiseer je het geven van duidelijke, gestructureerde en uitdagende instructie? Welke tools zet je in? 

Welke bouwstenen gebruik je?

Denk aan:

• Leereenheden en leeractiviteiten
• Online instructie met Power Point, Sway, Whiteboard
• Kennisclips (Stream)
• Infographics (met Power Point bv)
• Mindmaps
• Voorbeelden laten zien (filmpjes, whiteboard)

4. Toepassing

Hoe zorg je ervoor dat de student actief met de lesstof bezig gaat? (herhalen, relateren, concretiseren, toepassen, analyseren, structureren , selecteren, visualiseren)
Welke werkvorm(en) passen het beste bij jouw doel?  

Welke bouwstenen gebruik je?

Denk aan:

• Individueel opdrachten maken, digitaal inleveren
• Groepsopdrachten in Breakout rooms
• Rollenspellen 
• Drillster (kennis leren door te herhalen en feedback te krijgen)

5. Evaluatie

Hoe weet je dat je studenten het leerdoel bereikt hebben? Welke leertechnologie zet je in? Welke bouwstenen gebruik je?

Denk aan:

• Opdrachten inleveren en van peerfeedback laten voorzien
• Exit Ticket 
• Padlet / whiteboard om antwoorden te verzamelen (ipv. post-its) 
• Selfassessments dmv Forms

Samenvatting

• Didactische principes herhaald 
• Bronnen aangereikt gekregen over de 12 bouwstenen en de 12 bouwstenen aangevuld met ict. 
• Inzicht dat in elke didactische fase aandacht moet hebben voor de bouwstenen. 
• Nagedacht over hoe je in elke lesfase ict in kan zetten

1. Didactische werkvormen passend bij leerdoel
2.  en dan passende technologie!

De didactische principes zijn bij online onderwijs hetzelfde als bij face - to - face onderwijs.

1. Juist
2. Onjuist

De bouwstenen komen in een effectieve les in volgorde aan bod
(van 1 tot 12)

1. juist
2. onjuist

De 12 bouwstenen zijn gebaseerd op:

1. Leertheorieën
2. Onderzoek naar effectieve leraren
3. Leertheorieën en onderzoek naar leraren
4. Ervaringen van de onderzoekers tijdens hun lessen