VTV Medicatie 3

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

3

groepen medicijnen

Medicijnen kunnen worden ingedeeld naar toedieningswijze...

• enterale medicijnen komen het lichaam in via het maag-darmkanaal
  
• parenterale medicijnen komen op een andere manier het lichaam in

groepen medicijnen

Medicijnen kunnen worden ingedeeld naar toedieningswijze...

• oraal (via de mond)
• rectaal (via de anus)
• sublinguaal (onder de tong)
• subcutaan (onder de huid)
• intramusculair (in de spier)
• intraveneus (in een ader)

groepen medicijnen

Medicijnen kunnen worden ingedeeld naar doel...

• curatief (genezend)
• symptomatisch (klachten verminderend)
• palliatief (lijden verlichtend)
• preventief (voorkómend)
• suggestie wekken dat het werkt (placebo)

groepen medicijnen

Medicijnen kunnen worden ingedeeld naar therapeutisch effect...

• pijnstillers (analgetica)
• angstdempers (anxiolytica)
• bloeddrukverlagers
• plastabletten (diuretica)
• laxeermiddelen (laxantia) enz.

groepen medicijnen

Medicijnen kunnen worden ingedeeld naar de match met de celmembraan...

• beta-blokkers
• ACE-remmers
• SSRI's
• TNF-alfa-blokkers
• protonpompremmers enz.

groepen medicijnen

Medicijnen kunnen worden ingedeeld naar bestrijding van ziekten of symptomen...

• antidepressiva
• anti-epileptica
• antipsychotica
• antibiotica
• antihistaminica enz.

groepen medicijnen

Medicijnen kunnen worden ingedeeld naar chemische structuur...

• benzodiazepinen
• corticosteroïden
• NSAID's
• aceetaniliden enz.

groepen medicijnen

Medicijnen die onder de opiumwet vallen. Deze hebben...

• een verhoogd risico op misbruik
• een verhoogd risico op verslaving

groepen medicijnen

Medicijnen die onder de opiumwet vallen. Ze horen tot de groep van de opioïden (of opiaten)...

• fentanyl
• morfine
• oxycodon
• tramadol enz.

morfine

groepen medicijnen

Opiaten...

• moeten apart van andere medicijnen bewaard worden, achter slot en grendel
• uitgifte moet dubbel gecontroleerd worden
• naam zorgvrager en paraaf verstrekker moeten genoteerd

groepen medicijnen

In homeopathische medicijnen...

• is de werkzame stof heel erg verdund, zodat deze niet schadelijk is voor de mens
• de werkzame stof hoeft geen natuurlijke basis te hebben
• sommigen zijn vrij verkrijgbaar, anderen via een homeopathisch arts

medicatie en fouten...

Medicatiefouten komen voor in alle sectoren. In 2022 vielen ongeveer 1000 doden door medicatiefouten. Daarnaast wordt geschat dat er jaarlijks 25.000 ziekenhuisopnames zijn vanwege medicatiefouten.

medicatie en fouten...

Bij het verstrekken van medicijnen gaat het om...

• veilige zorg voor de cliënt
• veilig werken voor de zorgverlener
• daarbij is het doel...

de juiste cliënt

Je moet zeker weten dat de medicatie die je verstrekt aan de juiste cliënt gegeven wordt

krijgt het juiste medicijn

Je moet zeker weten dat je de juiste medicijnen geeft aan de cliënt

op de juiste tijd

Je moet zeker weten dat de cliënt de medicijnen op het juiste tijdstip krijgt

in de juiste hoeveelheid

Je moet zeker weten dat je de juiste hoeveelheid geeft...

• dosis (hoeveelheid per keer, bijv. 6 mg per keer, of 2 tabletten per keer)
• dosering (hoeveelheid per dag, bijv. 18 mg/dag, of 3x2 tabl./dag)

en op de juiste wijze

Je moet zeker weten dat je de medicatie op de juiste wijze toedient...

• klopt de toedieningswijze?
• is het een voorbehouden handeling? volg ik het juiste protocol?

veilig toedienen van medicatie

Als je de verantwoordelijkheid hebt voor het toedienen van de medicatie aan de cliënt, is belangrijk...

• medicijnen klaarmaken
• klaarzetten en toedienen
• controleren en registreren

1

medicijnen klaarmaken

• zorg dat je niet afgeleid wordt
• maak de medicatie klaar volgens protocol
• tabletten mag je malen bij toestemming arts
• capsules mag je openhalen bij toestemming arts

1

medicijnen klaarmaken

• werk zoveel mogelijk met voorverpakte medicijnen (in een baxterrol, dit heet geneesmiddel distributiesysteem of GDS)
• er is één controle moment nodig (apotheek deed de eerste)
• opiaten mogen gezamenlijk in een gesloten baxterzakje

2

klaarzetten en toedienen

• spreek duidelijk af met de cliënt hoe medicatie klaargezet wordt
• kan ik ervan uitgaan dat de cliënt zijn medicatie inneemt zonder dat ik erbij ben??
• opvallend innamegedrag noteren in het zorgdossier

3

controle en registreren

• bij losse medicatie: klopt de regel van 5?
• in baxterrol: klopt het aantal tabletten, is  de tekst van het etiket hetzelfde als die van de toedienlijst.
  
• bij twijfel: overleg met collega of arts

3

controle en registreren

• na toedienen teken je af dat medicijnen zijn gegeven
• noteer als de medicatie niet ingenomen is
• noteer de werking of bijwerking van de medicijnen

'zo nodig' medicatie

• pijnstillers, rustgevers of slaapmedicatie staan soms als 'zo nodig' op het recept
• de arts moet in het zorgdossier aangeven in welke situatie deze medicatie gegeven mag worden