BS 10.6

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Het hormoonstelsel

Vandaag

1. Vragen over huiswerk?
2. Herhalen BS 4 en 5 (LessonUp)
3. Uitleg BS 6: hormonen
4.  Maken BS 6 opdr. 

Wat beïnvloedt de hersenen?

1. Alcohol
2. Drugs
3. Medicijnen
4. Alle antwoorden zijn goed

Over de hersenen worden twee uitspraken gedaan:
Ties zegt dat de hersenen gevoelig zijn voor prikkels.
Henk zegt dat je in de hersenen bewust wordt van je waarnemingen.

1. Alleen Ties heeft gelijk
2. Alleen Henk heeft gelijk
3. Ties en Henk hebben gelijk
4. Ties en Henk hebben ongelijk

Zijn de hersenen onderdeel van reflexbogen?

1. Ja
2. Nee

De grote hersenen, kleine hersenen, hersenstam en ruggenmerg samen noem je

1. zenuwen
2. centrale zenuwstelsel
3. perifere zenuwstelsel
4. regeling

Als je een geluid waarneemt, komt dat omdat er in een bepaald deel van de hersenen impulsen aankomen.

In welk deel van de hersenen is dat?

1. de hersenstam
2. de grote hersenen
3. het ruggenmerg
4. de kleine hersenen

Welk hersencentrum of hersencentra is verbonden met spieren?

1. centra voor beweging
2. centra voor beweging, schrijfcentrum
3. schrijfcentrum, spraakcentrum, centra voor beweging
4. geen enkele, allemaal verbonden met zintuigen

Reflex of bewuste reactie?

reflex

bewuste reactie

Iemand trapt op een punaise . Tijdens de reflex die daarop volgt, wordt het been omhooggetrokken.

Beschrijf de reflexboog waarlangs de impulsen worden geleid bij deze reflex. 

Beenspieren

Gevoelszenuwcellen

Bewegingszenuwcellen

Zintuigen in de voet

Schakelcellen in het ruggenmerg

Startopdracht

• Van welke twee typen zenuwcellen komen uitlopers voor in je hand? Leg je antwoord uit aan de hand van een voorbeeld.

• In de afbeelding hiernaast zie je een bewegingszenuwcel. Worden impulsen in een bewegingszenuwcel in de richting van P of Q geleid? Leg je antwoord uit.

Vraag 1

1. Van gevoelszenuwcellen. Bijvoorbeeld: uitlopers die impulsen geleiden van zintuigcellen in je huid naar het centrale zenuwstelsel.
2. Van bewegingszenuwcellen. Bijvoorbeeld: uitlopers die impulsen geleiden van het centrale zenuwstelsel naar je handspieren.

Vraag 2

Q, een impuls gaat naar de spieren toe.

Hormonen

Hormonen:

• worden gemaakt door hormoonklieren.
• regelen processen in het lichaam.
• worden vervoerd via het bloed naar organen.

Hypofyse

De hypofyse produceert:

• Groeihormoon: zorgt ervoor dat je groeit.
• Andere hormonen die hormoonklieren aanzetten.

Hypofyse

In welke levensfase maakt de hypofyse het meeste groeihormoon?

Schildklier

De schildklier produceert:

• Schildklierhormoon: zorgt voor verbranding in cellen.

Bijvoorbeeld:

Bij iemand met weinig schildklierhormoon, is er te weinig verbranding in cellen » bijv. sneller moe en koud.

Eilandjes van

Langerhans

Liggen in de alvleesklier (vertering!)

De eilandjes van Langerhans maken:

• Insuline: zorgt ervoor dat glucose wordt omgezet in glycogeen + opgeslagen in spieren en lever.
• Glucagon: zorgt ervoor dat glycogeen weer wordt omgezet in glucose.

Insuline en glucagon

Bijnieren

De bijnieren produceren:

• Adrenaline: versnelt de stofwisseling.
• Adrenaline werkt maar kort.

Bijvoorbeeld:

• Glycogeen wordt meer omgezet in glucose (meer energie)
• Hogere hartslag
• Snellere ademhaling

Aan de slag

Maak BS 10.6 opdr. 1, 2 en 3

• Hiermee check je of je de uitleg begrijpt.
• Je mag samenwerken.
• Je kunt vragen stellen als je iets niet begrijpt.
• Klaar? Begin vast aan het huiswerk.

Huiswerk:

• Maken BS 10.6 opdr. 1 t/m 3 en 5 t/m 7.
• Leren Thema 10.