AFPG-D-3 Ziektebeelden hormoonstelsel

Ziektebeelden
leerteam 1: Diabetes mellitus 
leerteam 2: Hypofysetumor, Diabetes insipidus
leerteam 3: Hyperthyreoïdie, Hypothyreoïdie
leerteam 4: Hyperparathyreoïdie, Hypoparathyreoïdie
leerteam 5: Syndroom/ziekte van Cushing, Ziekte/syndroom van Addison

1 / 41
suivant
Slide 1: Diapositive
Verpleging en verzorgingMBOStudiejaar 1

Cette leçon contient 41 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 2 vidéos.

time-iconLa durée de la leçon est: 60 min

Éléments de cette leçon

Ziektebeelden
leerteam 1: Diabetes mellitus 
leerteam 2: Hypofysetumor, Diabetes insipidus
leerteam 3: Hyperthyreoïdie, Hypothyreoïdie
leerteam 4: Hyperparathyreoïdie, Hypoparathyreoïdie
leerteam 5: Syndroom/ziekte van Cushing, Ziekte/syndroom van Addison

Slide 1 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Ziektebeelden
Hormoonstelsel

Slide 2 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Leerdoelen
  • Je kunt van ziektebeelden benoemen wat de naamsverklaring, oorzaken, symptomen, behandelingen en complicaties zijn
  • Je kunt de definitie van de medische terminologie beschrijven.

Slide 3 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Ken je deze nog?
Glucagon = 
Glucogeen = 
Insuline = 
Hypofyse = 
Pancreas = 
Hormoon = 

Slide 4 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Ken je deze nog?
Glucagon = bloedglucose verhogend hormoon
Glucogeen = stapelingsproduct van glucose
Insuline = bloedglucose verlagend hormoon
Hypofyse = hersenaanhangsel
Pancreas = alvleesklier
Hormoon = chemisch boodschapper

Slide 5 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Hormoonstelsel
Hormoon = een chemische boodschapper

2 regelsystemen in het lichaam:
  • Zenuwstelsel werkt met "stroompjes"
  • Hormoonstelsel werkt met "stofjes"

Slide 6 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Hormonen
  • Hebben alleen effect op cellen die er gevoelig voor zijn
  • Worden direct aan het bloed afgegeven, interne secretie



Slide 7 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Hormoonproducerende klieren:
Pijnappelklier, hypofyse, 
schildklier, bijschildklier, juxtaglomerulaire cellen (nieren), bijnier, 
eilandjes van Langerhans (pancreas), 
eierstok, zaadbal

Slide 8 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Hypofyse
  • Antidiuretisch hormoon: verminderen wateruitscheiding door de nier
  • Groeihormoon: stimuleert de celdeling en de celgroei
  • Diverse hormonen: weeën, melkproductie, zaadcelproductie, eicelrijping
  • Diverse hormonen: stimuleren andere organen om hormonen te maken, bv schildklier



Slide 9 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Eilandjes van Langerhans (pancreas)
Insuline: bloedglucose verlagend hormoon
  • glucose gaat van het bloed in de cel
  • in de cel wordt glucose opgeslagen als glycogeen

Glucagon: bloedglucose verhogend hormoon
  • glycogeen wordt weer glucose
  • glucose gaat van de cel naar het bloed



Slide 10 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Glucose (in bloed) <--> Glycogeen (in de cel)

Slide 11 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 12 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Diabetes Mellitus
Ziekte van de pancreas waarbij er onvoldoende insuline aangemaakt wordt.
2 vormen:
Type 1 en Type 2

Slide 13 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Diabetes Mellitus, kenmerken
Type 1
  • Lichaam maakt geen insuline aan
  • Ontstaat op jonge leeftijd

Type 2
  • Lichaam reageert niet goed op insuline
  • Lichaam maakt te weinig insuline aan
  • Ontstaat op oudere leeftijd

Slide 14 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Diabetes Mellitus, oorzaken
Type 1
  • Auto-immuunziekte

Type 2
  • Erfelijk
  • Ongezonde leefstijl
  • Weinig beweging
  • Overgewicht

Slide 15 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Wat kunnen de oorzaken zijn van diabetes mellitus type 1
A
Erfelijkheid , overbelasting, infectie, auto-immuunziekte
B
Erfelijkheid, geelzucht, overbelasting, infectie
C
Auto-immuunziekte, erfelijkheid, overbelasting, obesitas
D
Geen idee

Slide 16 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

lichtgele urine is normaal maar kan ook duiden op:
A
ontsteking
B
niet behandelde diabetes
C
teveel fosfaten in de urine
D
bloed in de urine

Slide 17 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

Diabetes Mellitus, symptomen
Type 1
  • Veel dorst, veel plassen
  • Afvallen zonder reden
  • Gevoel van ziek zijn
  • Honger
  • Wazig / slecht zien
  • Misselijk en overgeven

Type 2
  • Vermoeidheid
  • Veel dorst, veel plassen
  • Branderige, rode ogen, wazig, dubbelzien, slecht zien
  • Wondjes die slecht genezen
  • Regelmatig blaasontsteking
  • Kortademigheid
  • Pijn in de benen bij lopen

Slide 18 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Diabetes Mellitus, behandeling
Type 1
  • Insuline per injectie

Type 2
  • Gezond eten
  • Afvallen
  • Meer bewegen
  • Medicatie: pancreas stimuleren om meer insuline te maken en/of weefsel gevoeliger maken voor insuline

Slide 19 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 20 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Diabetes Mellitus, complicaties
  • Hypoglykemie (flauwvallen, coma)
    en Hyperglykemie
  • Oogaandoeningen!!, nieraandoeningen!!
  • Zenuwen!! (gevoel in voeten/benen), hersenen
  • Maag en darmproblemen
  • Gewrichtsproblemen
  • Huidproblemen




Slide 21 - Diapositive

Glucose gaat zich binden aan de wanden van de bloedvaten, hierdoor gaan de vaten kapot en kunnen overal problemen onstaan
Bloedsuikerwaarde - nuchter geprikt (acht uur daarvoor niets gegeten of gedronken behalve water):
  • Onder de 6,1 mmol/l - geen diabetes
  • Tussen de 6,1 en 6,9 mmol/l - voorfase van diabetes
  • Boven de 6,9 mmol/l – diabetes

Bloedsuikerwaarde - niet nuchter geprikt (zo'n anderhalf tot twee uur na een maaltijd, op het moment dat er het meeste bloedsuiker in het bloed zit):
  • Onder de 7,8 mmol/l - geen diabetes
  • Tussen de 7,8 en 11 mmol/l - voorfase van diabetes
  • Boven de 11 mmol/l – diabetes

Veel meters hebben een kleine meetafwijking. De getallen achter de komma kunnen in werkelijkheid dus wat lager of hoger zijn.

Slide 22 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 23 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Hyperthyreoïdie
Te veel schildklierhormoon door een te actieve schildklier. 
De “thermostaat” van de kachel staat te hoog. 

Oorzaak: 
  • Ziekte van Graves (auto-immuunziekte)
  • Goedaardige tumor in schildklier
  • Thyreoïditis (ontsteking schildklier)




Slide 24 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Hyperthyreoïdie, symptomen
  • Vermoeidheid
  • Hartkloppingen
  • Kortademigheid
  • Warmte-intolerantie
  • Overmatig transpireren
  • Toegenomen eetlust
  • Gewrichtsverlies

  • Warme, vochtige handen
  • Verminderde menstruatie
  • Gejaagd gevoel
  • Verdikte of vergrote schildklier (struma)
  • Toename van de beweeglijkheid
  • Trillen van de vingers
  • Snelle polsslag

Slide 25 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Hyperthyreoïdie
Behandeling:
  • Schildklierremmende medicijnen
  • Radioactief jodium
  • Operatie (zelden)

Prognose:
Goed behandelbaar

Slide 26 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Hyperthyreoïdie

Slide 27 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Ga nu zelf aan de slag met..
Hypothyreoïdie:
- Wat is het?
- Wat is de meest voorkomende oorzaak?
- Wat zijn de symptomen?

- Wat is 

Slide 28 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 29 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Ziekte van Cushing
  • Overproductie van het hormoon cortisol
  • Cortisol wordt gemaakt in bijnierschors
  • Cortisol belangrijk voor stofwisseling met name bij stress (lichamelijk bv stress, emotionele stress)



Slide 30 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Ziekte van Cushing
Oorzaken:
  • Toedienen van te hoge dosis cortisol (reuma, COPD, transplantatie)
  • Tumor hypofyse of vlakbij hypofyse
  • Tumor in bijnier


Slide 31 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Ziekte van Cushing, symptomen
  • Vermoeidheid
  • Geen menstruatie
  • Gewichtstoename
  • Spier- en gewrichtspijn
  • Labiliteit, depressie
  • Dunne huid

  • Snel blauwe plekken
  • Verhoogde bloeddruk
  • Abnormale verdeling van vet: vollemaansgezicht, striae bovenbenen en buik

Slide 32 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 33 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Ziekte van Cushing
Behandeling:
  • Verwijderen van tumor hypofyse
  • Verwijderen van bijnieren

www.hypofyse.nl


Slide 34 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Diabetes insipidus
Oorzaken:
  • Onvoldoende afgifte van ADH uit hypofyse (tumor, infecties, onbekend)
  • Onvoldoende gevoeligheid van de nieren voor ADH (ontstekingen in nier, tumor, nierstenen, lithiumintoxicatie) lithium vermindert onder meer hevige stemmingswisselingen


Slide 35 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 36 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 37 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Diabetes insipidus
Symptomen:
  • Polyurie = veel urineren (soms 12 – 15 liter per dag)
  • Polydipsie = veel drinken
Behandeling:
  • Medicatie die ADH vervangt
  • Medicatie om de ADH productie te stimuleren



Slide 38 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Vragen?
  • Ziektebeelden uitwerken volgens het format
  • plaats deze in Teams bij bestanden AFPG-D
  • deze doorlezen
  • Woorden opzoeken in Quizlet, deze oefenen met de opties kaarten en schrijven.

Slide 39 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Even oefenen
Acromegalie = groei van de uiteinden van het lichaam
Adenoom = goedaardig gezwel van klierweefsel
Hyperglykemie = te hoge bloedglucose
Hypothyreoïdie = langzaamwerkende schildklier
Myxoedeem = onderhuidse zwelling waar je geen putjes in kunt drukken
Strumectomie = verwijderen van een deel van de schildklier

Slide 40 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Even oefenen
Acromegalie = 
Adenoom = 
Hyperglykemie = 
Hypothyreoïdie = 
Myxoedeem = 
Strumectomie = 

Slide 41 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions