Levensloop hoofdstuk 5 deel 1

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Programma

Herhaling

Theorie 5.1 t/m 5.3

Aan de slag/ Huiswerk

Deze les mobiel niet nodig. Doe het in de telefoontas!

Herhaling

- stroomgrootheid vs voorraadgrootheid

- absoluut voordeel vs comparatief voordeel

- onderpand

- transactiekosten

.

5.1 Ruilen over tijd

Wie spaart er? En waarvoor dan? 

Sparen = ruilen over tijd: ipv nu, consumeer je later. 

Ook wel intertemporele ruil genoemd

Biedt wel wat onzekerheden! (prijsverandering of uit de mode)

Lenen

Lenen = ruilen over tijd, ipv later consumeer je nu

Je hebt een hoge tijdsvoorkeur: je wilt het nu al hebben

Hoe hoger de tijdsvoorkeur: hoe meer rente je bereidt bent te betalen!

Ook hier spelen opofferingskosten een rol: Ga ik lenen of sparen?

We doen samen opdracht 5.2. Schrijf de antwoorden in je schrift.

5.2 Kapitaalinkomen

Ga ik lenen of sparen? De rente speelt een grote rol!

Geld in je spaarpot of betaalrekening = direct beschikbaar = geen rente. 

Zet je geld opzij dan krijg je wel rente (is het wel waard nu?)

Beleggen

Je legt geld vast voor korte of lange tijd om rendement te behalen

Kapitaalinkomens: 

- aandelen met als beloning een winstuitkering

- spaargeld of obligaties met als beloning rente

- onroerend goed met als beloning huur of pacht

Leg uit dat spaargeld op een spaarrekening zetten een vorm van beleggen is

Aandelen

- Mede-eigendom van een onderneming

- Je koopt een aandeel, het bedrijf gebruikt jouw geld om te investeren

- Je krijgt een deel van de winst (= dividend)

- Als je jouw aandeel voor meer verkoopt: koerswinst

Obligaties

Obligatie is een schuldbewijs

Je leent geld voor een periode uit. Daarna krijg je het terug. 

Je krijgt elk jaar een vast % rente van de nominale waarde. 

Hoeveel risico wil je nemen (aandelen vs obligaties?)

5.3 Reële waarde van vermogen

Sparen of lenen? Hangt af van de prijzen

Gaan de prijzen stijgen? Lenen!

Gaan de prijzen dalen? Sparen!

Hoe zit het met mijn koopkracht? -> Indexcijfers

Indexcijfers

RIC = NIC / PIC * 100 

NIC = verandering van het inkomen (index)

PIC = verandering van de prijzen (index)

RIC = verandering reële vermogen (index)

RIC = NIC / PIC x 100

Voorbeeld 1

Stel je krijgt € 10 per week om ijsjes van te kopen. Eén ijsje kostte € 1,-. Echter, de prijs van een ijsje stijgt met 25%.  

Hoeveel ijsjes kun je nu kopen?

Nu de prijs € 1,25 is, kun je 10 / 1,25 = 8 ijsjes kopen.

Hoeveel procent ijsjes kun je nu minder kopen?

Je kon 10 ijsjes per week kopen. [(8 – 10)/10] x 100% = -20%

Dit kan je ook sneller uitrekenen, m.b.v. de formule: reëel indexcijfer = nominaal indexcijfer / prijsindexcijfer (CPI) x 100 

ric = nic / pic x 100

In het voorbeeld:

ric = (100/125) x 100 = 80 

80 –100 = -20 %

Dus 20% koopkrachtdaling.

Als je zakgeld ook was gestegen, was de koopkrachtdaling minder geweest.

Stel dat je 10% meer zakgeld had gehad. Hoeveel was je er dan in koopkracht op achteruit gegaan?

ric = (110 /125) x 100 = 88; 88 –100 = -12 

Dus 12% koopkrachtdaling.

En als je 50% meer zakgeld had gekregen? 

ric = (150 /125) x 100 = 120; 120 –100 = 20 

Dus 20% koopkrachtstijging.

Voorbeeld 2

Stel iemand koopt 100 ijsjes per jaar à € 1,- per stuk. 

Dit kost dus € 100.

Als hij dit geld op de bank had gezet, tegen 5% rente, had hij jaar later € 105 gehad. 

Hij zou dan 105 ijsjes kunnen kopen.

Maar, stel dat er inflatie van 5% was geweest en ook de ijsjes met 5% in prijs zijn gestegen. 

Hoeveel is dan de koopkracht van het spaargeld gestegen in een jaar? ................

Het reële rendement is dus ....... %.

ric = ..........................................................................................

De reële stijging is dus ...........

Maar, stel dat er inflatie van 5% was geweest en ook de ijsjes met 5% in prijs zijn gestegen. 

Hoeveel is dan de koopkracht van het spaargeld gestegen in een jaar? Niets.

Het reële rendement is dus 0%.

ric = 105 / 105 x 100 = 100; 100 - 100 = 0% 

De reële stijging is dus 0%

Voorbeeld 3

Gegeven van een land:

nominale rente: 4,5%

inflatie: 2%

Bereken de reële rente.

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Voorbeeld 3

Gegeven van een land:

nominale rente: 4,5%

inflatie: 2%

Bereken de reële rente.

ric = 104,5 / 102 x 100 = 102,45 

Dus, de reële rente = 102,45 - 100 = 2,45%

Consumentenprijsindexcijfer (CPI)

• Goederen die in prijs stijgen, tellen niet allemaal even zwaar mee in het ‘officiële’ inflatiecijfer, de consumentenprijsindex (CPI).                                             
• Het CPI wordt samengesteld uit verschillende prijsstijgingen van verschillen goederen, die ‘gewogen’ worden. 
  

• De weging is gelijk aan het bestedingsaandeel van het goed (groep goederen) in het totale budget.  

• De stijging van de CPI noemen we de inflatie.  
  

• De CPI geeft de prijsstijging ten opzichte van een basisjaar, inflatie is de procentuele prijsstijging ten opzichte van het jaar ervoor. 
• CBS doet hier onderzoek naar

 

Voorbeeld 1

 

CPI = ......................................................................................

................................................................................................

Er is dus in dit voorbeeld een prijsstijging van .......................

Voorbeeld 1

 

CPI = 0,4 x 110 + 0,3 x 90 + 0,2 x 120 + 0,1 x 115 = 106,5

Er is dus in dit voorbeeld een prijsstijging van 6,5% (ten opzichte van het basisjaar).

Voorbeeld 2

Gegeven is van een land een aantal CPI’s:

a) Welke jaar is het basisjaar?

.................

b) Hoeveel bedroeg de inflatie in 2019?

.....................................................................

c) Hoeveel bedroeg de inflatie in 2021?

.....................................................................

Voorbeeld 2

Gegeven is van een land een aantal CPI’s:

a) Welke jaar is het basisjaar?

2019

b) Hoeveel bedroeg de inflatie in 2019?

(100 – 95) / 95 x 100% = 5,3%

c) Hoeveel bedroeg de inflatie in 20121?

(115 – 110) / 110 x 100% = 4,54%

Stel dat in 2022 de inflatie gelijk is aan 4%.

d) Hoe groot is de CPI in 2022?

..................................................................................................

 

Stel dat in 2022 de inflatie gelijk is aan 4%.

d) Hoe groot is de CPI in 2022?

115 x 1,04 = 119,6

 

Aan de slag/huiswerk

Maken opdracht 5.1 t/m 5.13 (behalve 5.2 en 5.5)

Lezen paragraaf 5.4 en 5.5

Leren hoofdstuk 4