7.1 Organismes & 7.2 Populaties

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

Ga rustig zitten

Voor deze les:

Boek en schrift  

 op tafel       

Hoe zit het ook alweer:

In je locker:

•  Telefoon
• jas (of op de kapstok)

In het lokaal:

• Opgeladen Ipad mee
• Gevuld etui
• Boeken en schrift mee
• Steek vinger op bij vraag

Lesplan

• uitleg deel 1 van hoofdstuk 7.1
• maken opdrachten
• uitleg deel 2 van hoofdstuk 7.1
• Maken opdrachten
• afsluitende quiz vragen

7.1 Organismen 

7.1 Organismen

Ecologie= onderzoek naar relaties tussen organismen en hun omgeving

Een individu en alle anderen om hem heen 

Als individuen van 2 verschillende populaties lange tijd niet met elkaar voortplanten

Bijvoorbeeld door geografische isolatie zoals een rivier of bergketen

Aantekening

• Levensgemeenschap = alle populaties in een bepaald gebied samen
• Biotoop = alle abiotische factoren in een bepaald gebied samen
• Ecosysteem = alle biotische en abiotische factoren in een bepaald gebied samen
• Biosfeer = alle ecosystemen op aarde samen

Definities 

Als individuen van 2 verschillende populaties lange tijd niet met elkaar voortplanten

Bijvoorbeeld door geografische isolatie zoals een rivier of bergketen

Aantekening

Habitat = leefgebied van een organisme binnen een ecosysteem zoals het wateroppervlak of de bosbodem

Definities 

Invloeden van het milieu

Biotische en abiotische factoren

Alle omstandigheden die op een organisme invloed hebben = factoren

Biotische factoren 

= levende (en dode) factoren, zoals voedsel, soortgenoten en planten. 

Abiotische factoren 

= niet levende factoren, zoals het weer, 

de zon en aanwezigheid van water.

Definities

Soortensamenstelling:

De verschillende soorten planten en dieren in een gebied

Op bovenstaande hebben de abiotische factoren invloed

Aantekening

Maken

Opdracht 1 en 2

Daarna gaan ik verder met de theorie

Tolerantie (pg 164)

Tolerantie: 

Het vermogen van organismen om schommelingen in een abiotische factor te verdragen.

Optimum: 

De waarde van een abiotische factor die het gunstigste is.

Aantekening

Tolerantie (pg 164)

Beperkende factor = de ultieme abiotische factor die bepaald of een soort / organisme ergens kan leven / groeien

Aantekening

Maken

Opdracht 5, 6 en 7

huiswerk

Maken opdrachten 1,2, 5, 6 en 7

Lezen 7.2

Welkom

Ga rustig zitten

Voor deze les:

Boek en schrift  

 op tafel  

IPAD dicht op tafel     

Hoe zit het ook alweer:

In je locker:

•  Telefoon
• jas (of op de kapstok)

In het lokaal:

• Opgeladen Ipad mee
• Gevuld etui
• Boeken en schrift mee
• Steek vinger op bij vraag

Lesplan

• Herhalen 7.1
• uitleg deel 1 van hoofdstuk 7.2
• maken opdrachten
• uitleg deel 2 van hoofdstuk 7.2
• Maken opdrachten
• afsluitende quiz vragen

1: Wat is een levensgemeenschap?

1. alle organismen die samen in een bepaald gebied leven
2. de plek waar bijv. een familie konijnen woont
3. De plek in bijv. een boom waar een specht leeft
4. een plek waar mensen bij elkaar komen

2: Wat is een biotische factor

1. wind
2. voedsel
3. zonlicht
4. bodemsoort

3: Wat is een ecosysteem?

1. Biotische factoren in een bepaald gebied
2. Abiotische factoren in een bepaald gebied
3. Biotische en abiotische factoren in een bepaald gebied
4. Geen factoren in een bepaald gebied

4: Het habitat van een konijn is ...

1. De dieren die een konijn eet en wordt gegeten.
2. Alle dieren in het voedselweb van bos.
3. Het ecosysteem van een konijn.
4. Een grasland, heide met kruiden.

5: Welke soort heeft het grootste tolerantie?

1. Soort a
2. Soort b
3. Soort a en b, want er is overlap

6: Wat is de optimum temperatuur van enzym Y?

1. 10 °C
2. 30 °C
3. 35 °C
4. 43 °C

nu je IPAD opbergen

boek 7.2 voor je pakken + schrift voor aantekeningen

7.2 Populaties 

Relaties tussen populaties

Relaties tussen individuen, deze kan gericht zijn op: 

-- competitie

• leidt tot specialisatie door natuurlijke selectie

-- coöperatie

• soms hebben verschillende soorten een langdurige relatie

 met elkaar = symbiose 

Aantekening

vormen van symbiose

Aantekening

Beide soorten hebben voordeel

één van beide soorten heeft voordeel

een organisme leeft in een ander organisme, deze laatste gaat is nu in het nadeel

voorbeelden mutualisme 

Nijlkrokodil

–Eet normaal beesten

–Staat vogel toe in zijn mond rond te lopen

Krokodilvogel

–Verwijdert parasieten en voedselresten uit mond krokodil

–Eet parasieten (o.a. bloedzuigers)

Korstmossen, bestaan uit:

1) Algen --> Maken organische stoffen (suikers) m.b.v. fotosynthese

2) Schimmel --> Zorgt voor water en mineralen

                            --> Komt via alg aan organische stoffen

voorbeelden mutualisme 

Clownfish

–Schuilplek tussen zeeanemoon

–Heeft slijmlaag tegen netelcellen anemoon

Zeeanemoon

–Voordeel: de vis helpt de zeeanemoon door 

parasieten op te peuzelen en kleine predatoren te verjagen.

- geen nadeel

voorbeelden 

commensalisme 

Zuigvis

-Reist mee met haai

Haai

- Geen voordeel of nadeel

voorbeelden parasitisme

Vogellijm of maretak onttrekt water en voedingsstoffen aan de gastheer

Maken

Opdracht 9 en 10

Controle vragen vorige hoofdstuk(H6) 

Populatiedichtheid

=het gemiddelde aantal individuen per oppervlakte (land) of volume (water) eenheid.

Aantekening

de populatiegrootte schommelt meestal rondom een biologisch evenwicht 

Factoren van invloed op populatiedichtheid: 

• dichtheidsafhankelijke factoren: prooi, parasitisme, ziekte, voedselconcurrentie. → werkt via negatieve terugkoppeling wat zorgt voor biologisch evenwicht. 
• dichtheidsonafhankelijke factoren: klimaat , ramp, activiteit mens→ toeval en heeft dus geen terugkoppeling.
• vreemde soorten

Deze factoren beïnvloeden het geboortecijfer, sterftecijfer en emigratie of immigratie.  

Aantekening

Bekijk het diagram

In dit ecosysteem lijkt er sprake te zijn van een dynamisch evenwicht tussen een predator en zijn prooi

uitheemse soorten

= soorten die van oorsprong niet in het gebied voorkomen. Sommige kunnen zich vestigen en verspreiden.

Exoot = Als de mens voor introductie heeft gezorgd

Aantekening

Exoten

Draagkracht

= de maximale populatiegrootte die over langere tijd kan worden gehandhaafd.

Aantekening

Overschrijden van draagkracht

Als de draagkracht wordt overschreden, zal de populatie een periode van sterfte doormaken

Uiteindelijk kan:
1) de populatie zich herstellen tot de oorspronkelijke draagkracht

2) Een nieuw evenwicht ontstaan bij een lagere draagkracht

3) De populatie verdwijnen uit het gebied

Maken

Opdracht 11 en 13

HUISWERK

Opgaves paragraaf  7.2 :

opdracht 9, 10, 11 en 13

nu je IPAD pakken

inloggen op de volgende dia met je eigen naam!

Er komen 7 quiz vragen

1: Concurrentie vindt plaats ...

1. binnen een populatie
2. tussen soorten
3. beide antwoorden zijn juist

2: Wat is geen reden voor concurrentie tussen individuen van verschillende soorten?

1. Ruimte
2. Licht
3. Partner
4. Voedsel

3: Deze vorm van
symbiose /coöperatie is...

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme

4: Deze vorm van
symbiose/coöperatie
is....

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme

5: Deze vorm van symbiose /coöperatie is...

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme
4. Geen symbiose maar predatie

6: Wat is een biologisch evenwicht?

1. De populatiegrootte schommelt om een evenwichtswaarde heen.
2. Geboorte, sterfte en migratie zorgen voor een biologisch evenwicht.
3. antwoord A en B zijn goed
4. Antwoord A en B zijn beiden fout.

7: De populatiedichtheid is onderheving aan terugkoppeling.

Sleep de invloeden naar de juiste plek in het terugkoppelings-schema

afname van predatie

afname van voedselbeschikbaarheid

toename van concurrentie

toename van draagkracht van het ecosysteem