Verlichting en ancien regime havo 4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom!

Vandaag:

- de verlichting (7.1)

- ancien regime en verlicht absolutisme (7.2)

Doel van de les: je kan de bovenstaande drie zaken uitleggen in eigen woorden. 

Hoe zat het ook alweer?

• De verlichting kwam voort uit de wetenschappelijke revolutie (tijdvak 6).
• Tijdens de verlichting probeerde men aan donkere / onwetende tijden een einde te maken.
• Men ging rationeel denken over de gehele maatschappij. Dus ook op het vlak van de sociale verhoudingen, politiek en economie. 

Wat was ook alweer een belangrijk kenmerk van de wetenschappelijke revolutie?

Wat vonden verlichte denkers op het vlak van de sociale verhoudingen belangrijk?

Noem een idee op politiek vlak uit de tijd van de verlichting die we nog steeds in onze huidige maatschappij zien.

Wat was het doel van de Trias Politica?

Van wie is de theorie over de Trias Politica afkomstig?

1. Montesqieue
2. Montesqieu
3. Montesquieu
4. Montesguieu

Noem een economische gedachte uit de tijd van de verlichting.

Welke verlichte denker is het meest bekend om zijn economische gedachten?

1. Voltaire
2. Rousseau
3. Montesquieu
4. Smith

Conclusie

rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen 

De wetenschappelijke revolutie in westerse landen leidde in de 18e eeuw tot groot optimisme over de mogelijkheid om met behulp van het verstand alles te begrijpen en te verbeteren. Verlichte denkers ontwikkelden nieuwe, vaak revolutionaire ideeën op het terrein van godsdienst, politiek, economie en samenleving.

Dan nu... Verder!

• Zoals je misschien doorhad waren veel verlichte denkers van Franse afkomst.
• Met hun ideeën gingen ze in tegen de staatsvorm van de achttiende eeuw: het absolutisme. Deze staatsvorm noemen we ook wel het ancien régime. 
• We zien dan ook uiteindelijk een revolutie ontstaan: de Franse Revolutie!

Het ancien régime

Frankrijk was het land van de verlichting, maar ook van de onvrijheid.

• censuur
• standenmaatschappij (adel en geestelijkheid voorrechten)
• soevereiniteit bij de koning (Lodewijk XV en XVI) - absolutisme

Verlicht absolutisme 

Andere absolute vorsten probeerden verlichte hervormingen door te voeren.

Frederik de Grote (Pruisen) en Catharina de Grote (Rusland)

"niets door het volk, alles voor het volk"

De Nederlandse Republiek?

Na de Gouden Eeuw enigszins in verval geraakt.

De stadhouder begon steeds meer op een absolute vorst te lijken (Willem IV en Willem V)

Ook in Nederland zien we een revolutie ontstaan tegen de stadhouder en de macht van de adel. 

Conclusie

voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)

De uit de middeleeuwen stammende standenmaatschappij bleef in Europese landen bestaan tot het einde van de 18e eeuw. In een aantal landen hielden koningen vast aan het absoluut koningschap. Onder invloed van de verlichting voerden vorsten in andere landen hervormingen door.

Huiswerk voor woensdag

Lees hoofdstuk 7.2 goed door.

Maak een samenvatting van de paragrafen als jouw dat helpt!