les 2: les 2: Overgevoeligheid; Histamine-afgifte remmende stoffen; Antihistaminica

• farmacotherapie
• MBO
• Studiejaar 1

Hooikoorts en overgevoeligheid

Lesdoelen 

•  Wat allergie is
  
• Hoe allergische klachten ontstaan
  
• Wat de meest voorkomende symptomen van hooikoorts zijn
  
• Wat veel gebruikte middelen bij allergische klachten zijn
  
• De bijzonderheden ten aanzien van gebruik van medicijnen bij allergie
  
• Welke middelen je kunt adviseren voor zelfzorg bij hooikoortsklachten

Lichaamsvreemde stoffen worden ook wel                         genoemd

Een lichaamsvreemde stof die een heftige reactie veroorzaakt worden ook wel                    genoemd

Antilichamen presenteren zich op een bepaald type cel:                  

Een allergische reactie ontstaat pas na herhaaldelijk contact met een allergeen                           

Belangrijke mediatoren die betrokken zijn bij allergische reacties zijn leukitriën en                                 

Overgevoeligheid voor een allergeen is erfelijk                

Bij hooikoorts moet je iemand altijd doorverwijzen naar de huisarts         

niet waar

antigenen

mestcellen

niet waar

allergenen

histamine

waar

Allergsche rhinitis

ontsteking van de neusslijmvliezen door allergische reactie

geeft verschijnselen die lijken op gewone verkoudheid

verschil: verschijnselen houden langer aan en zijn terugkerend

• seizoensgebonden: hooikoorts
• niet-seizoensgebonden: huisstofmijt

Hooikoorts (pollinosis)

Oorzaak: Overgevoelig stuifmeel, Ook van bomen

klachten :

• Geïrriteerde ogen
  
• Jeuk
  
• Niezen
  
• Loopneus
  
• Irritatie keel
  

Voorkomen hooikoorts

• Hooikoortsweerbericht
  
• Vermijd bossen
  
• Zonnebril op
  
• Ramen auto dicht
  
• Meestal klachten na 4-12 jaar minder  geen medicijnen meer nodig
  
• Soms wel pas na 30 jaar klachtenvrij
  
•  eventueel hooikoorts gaat over in astma
  

Huisstofallergie

Allergeen = uitwerpselen van huisstofmijt

Klachten lijken op hooikoorts:

Geïrriteerde ogen, jeuk, niezen, loopneus, irritatie keel, benauwdheid

zelden last van ogen of keel

Hooikoorts

huisstofallergie

seizoen gebonden

boom- en graspollen

hele jaar

uitwerpselen

loopneus

niezen

jeuk

Medicamenteuze behandeling allerigische rhinitis

• incidentele klachten: (‘zo nodig’) lokaal of oraal antihistaminicum.
  
• intermitterende en milde klachten: corticosteroïdneusspray of antihistaminicum (oraal of neusspray). 
• zwangerschap of lactatie: neusspray met fluticason, beclometason of budesonide of oraal cetirizine of loratadine.

Geneesmiddelen allergie

• Histamineafgifteremmende stoffen
  
• Antihistaminica
  
• Corticosteroïden
  
• Hyposensibilisatievloeistoffen
  

Histamineafgifte remmende middelen

Preventief

Remmen uiteenvallen van de mestcel --> afgifte histamine geremd

Cromoglicinezuur

Oraal --> voedselallergie

tracheaal -->astma

Nasaal -->allergische rhinitis

Lokaal oculair --> allergische conjunctivitis

4-6x daags !!  voordat klachten beginnen

Niet plotseling staken, afbouwen

Antihistaminica

• Blokkeren receptoren van histamine
  
• Bij allergische rhinitis en allergische conjunctivitis (jeuk aan neus, niezen, loopneus, minder bij verstopte neus)
• Bij allergische bultjes (netelroos of urticaria)
  
• Niet bij astma
  

Antihistaminica

Oogdruppels en neusspray:

• Azelastine, Levocobastine
  

Oraal:

• (Levo)cetirizin  , (Des)loratadine, Fexofenadine, Ebastine, Mizolastine
  

Injectie:

• Clemastine
  

Lokaal:

• tripelenamine
  

Antihistaminica

• 1ste en 2de generatie

verschil in bijwerkingen 

1ste generatie: sederend, 2de generatie: niet sederend

1ste: cinnarizine, clemastine, ketotifen

2de; (des)loratidine, (levo)cetrizine, azelastine

Antihistaminica

• 1ste keus: cetrizine of loratidine (otc) 
• kan dagelijks gebruikt worden of alleen op dagen dat er veel pollen verwacht worden. 
• 1-2 u voor blootstelling aan allergeen. 
• Na blootstelling minder goed werkzaam

Bijwerkingen 

• sufheid, slaperigheid, duizelig, sufheid (1ste generatie) 
• let op rijvaardigheid

Corticosteroiden

welke toedieningsvorm van corticosteroïden wordt bij allergische rhinitis gebruikt?

1. oraal
2. nasaal
3. inhalatie
4. injectie

Corticosteroiden

• Remming ontstekingsreactie
  
• Onderdrukken heftigheid allergische reactie
  
• Bij astma --> inhaleren (ICS)
  
• Allergische rhinitis -->nasaal gebruik
  
• 1-2 dd 1 pf in beide neusgaten
  
• Beclomethason, budesonide, fluticason, mometason
  
• Eventueel oraal prednis(ol)on
  

Corticosteroiden

• bij allergie kortdurend (stootkuur) 
• nasaal: langdurig 
• na sprayen neus dichtknijpen --> goed sprayen
• contra-indicatie bij groot aantal aandoeningen, interactie
• verschillende toedieningsvormen; oraal, inhalatie via mond, nasaal (bij allergie)

Welke corticosteroiden worden bij zeer ernstige allergische aandoeningen oraal gebruikt

1. prednison
2. prednisolon
3. dexamethason
4. fluticason

Corticosteroiden

Bijwerkingen:

• bloedingen
• irritatie/brandend gevoel in de neus
• ontsteking neusslijmvlies
• ontsteking bovenste luchtwegen
• effect enkele dagen bij allergische rhinitis
• maand bij niet allergische rhinitis

Corticosteroïden preparaten nasaal

• budesonide
•  fluticasonproprionaat (flixonase) -->nasules
• mometason (nasonex)
• fluticasonfuoraat (avamys) 

www.apotheek.nl

 Hyposensibilisatievloeistoffen

• Behandelen overgevoeligheid
• Hyposensibilisatie (minder gevoelig worden)
  
• Desensibilisatie (ongevoelig worden)
  
• Lichaam langzaam laten wennen aan een stof
  
• Inspuiten allergenen in oplopende hoeveelheden
  
• Bijvoorbeeld extracten boompollen, graspollen, huisstofmijt, kippenveren, hondenharen

 Hyposensibilisatievloeistoffen

• Tijdens kuur geen aanraking met allergeen
  
• Hyposensibilisatiekuur pollen, daarom buiten seizoen
  
• Beter starten na afloop seizoen
  
• Nadeel : duurt enige maanden
  
• Nadeel: duur
  
• Nadeel: nog niet alles beschikbaar
  
• Nadeel : niet iedereen reageert goed
  

Medicatiebewaking

Allergie/intolerantie invoeren in het systeem (verschil?)

Contra-indicatie bij corticosteroïden (langdurig gebruik)

• diabetes: kan bloedsuiker verhogen
• maagzweer/maagklachten; denk aan PPI
• glaucoom: verhogen oogboldruk 
• hartfalen/hypertensie

corticosteroiden

antihistaminica

histamineafgifte-

remmende middelen

predniso(lo)n

fluticason (nasaal)

mometason (nasaal)

cromoglicinezuur

levocetrinzine

desloratidine

fexofenadine

Lichaamsvreemde stoffen

stoffen die niet in je lichaam thuishoren en waarvan je ziek kunt worden

Zoals: bacteriën, schimmels, virussen en parasieten

Antigenen

eiwitten op de buitenkant van een cel of van een virus

Antistoffen

stoffen die ziekteverwekkers onschadelijk maken

Witte bloedcel

Vorming antistoffen

Allergie

overgevoeligheid voor bepaalde stoffen

allergische reactie

reactie van het afweersysteem op de stof waar je overgevoelig voor bent

anafylactische reactie

ernstige allergische reactie die kan ontstaan wanneer het lichaam vaker in contact komt met de stof waar diegene allergisch voor is

Welk medicijn veroorzaakt vaak kriebelhoest?

1. Lisinopril
2. Morfine
3. Fluticason aerosol
4. Losartan