VMBO FILMACADEMIE - SPECIAL EFFECTS

• Media, Vormgeving en ICT
• Culturele en kunstzinnige vorming
• +3
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1-4

Introduction

De Filmacademie is een project van filmhuis LUX en het Montessori College Nijmegen. Binnen dit project zijn meerdere filmlessen ontwikkeld die direct in te zetten zijn voor het vmbo. Ons advies is om eerst de lessen in het lesplan “Basislessen film” te volgen, hierna kun je één of meerdere themalessen uitvoeren. Binnen alle lessen doorloop je verschillende lesfases: - Algemene uitleg, te herkennen aan de groene “play”-knop - Het maken van een plan, te herkennen aan de gele “pauze”-knop - Filmen, te herkennen aan de rode “record”-knop - Terugkijken en reflectie, te herkennen aan de blauwe “eject”-knop In de notities staan tips en extra informatie om de les te kunnen geven.

SPECIAL EFFECTS

SPECIAL EFFECTS

Dit is een interactief element. De leerlingen voegen via hun telefoon woorden toe aan het woordweb. 

Vraag de leerlingen om op te schrijven waar ze aan denken bij special effects. Kennen ze voorbeelden? Of verschillende vormen van special effects?

Bespreek de antwoorden. 

     Special effects

• Green screen
• CGI
• Geluid 

Bespreek dat er verschillende manieren zijn om special effects toe te voegen. In de begintijden van film werden schmink en lampen ingezet, tegenwoordig helpen computers mee of van alles mogelijk te maken. Vertel dat jullie in deze les drie manieren van special effects toevoegen bespreken. 

     Wat is een green screen?

Vraag de leerlingen of ze weten wat een green screen is. Met een green screen wordt een effen groene achtergrond bedoeld, wanneer een personage voor dit scherm staat, kan de maker de achtergrond veranderen in van alles. Zo kan een personage in de ruimte staan, onderwater of op een druk kruispunt. Alles wat groen is, wordt veranderd in de gekozen achtergrond. Groen is een kleur die heel goed te onderscheiden is, onder andere omdat hij niet in huid voorkomt, met een rode achtergrond zou dit bijvoorbeeld al veel ingewikkelder worden. In het volgende filmpje zijn voorbeelden te zien van het gebruik van een green screen. 

     Green screen

• Kunnen jullie nog voorbeelden opnoemen waarbij een green screen gebruikt is?
• Waar moet je op letten als je een green screen gebruikt?

Bespreek met leerlingen of ze nog andere films kennen waarbij green screens zijn gebruikt. 

Belangrijk om mee te geven is dat een green screen het beste werkt als het 1 egale kleur is. De leerlingen moeten dus goed letten op schaduwen en vouwen in het doek. Ook is het belangrijk dat ze zelf niks groens aan hebben, dat wordt namelijk ook doorzichtig. 

De leerlingen kunnen met iMovie op een iPad of iPhone vrij eenvoudig zelf een filmpje maken voor een green screen. Leg dit uit met behulp van dit screen shot en het stappenplan op de volgende slide. 

De leerlingen filmen eerst de achtergrond filmen of zoeken een filmpje op wat als achtergrond kan dienen. Dit filmpje wordt ingeladen in iMovie. Daarna voegen ze het filmpje voor het green screen in door bij media het bestand aan te klikken en dan op de drie puntjes te klikken. Hier kiezen ze voor "Groen/Blauw scherm". iMovie zet dan zelf de beelden over elkaar. 

     Green screen

1. Film een achtergrondfilmpje of zoek iets op 

2. Laad het achtergrondfilmpje in iMovie in

3. Film een filmpje voor een groen scherm

4. Voeg het filmpje voor het groene scherm in door bij media op de drie puntjes te klikken en daar op "Groen/Blauw scherm". iMovie zet dan zelf de beelden over elkaar. 

Geef de leerlingen de opdracht om dit uit te proberen. Lukt het ze om zelf twee beelden te combineren? Het is goed om even te oefenen met de techniek, hierdoor weten de leerlingen straks ook beter hoe ze dit in kunnen zetten. 

     Wat is een CGI?

Vraag de leerlingen of ze weten wat CGI is. 

     CGI

Computer

Generated

Images

De term CGI staat voor Computer Generated Images. Bespreek met de leerlingen dat dit effecten zijn die later zijn toegevoegd in de montage. CGI wordt vaak gebruikt wanneer er ongebruikelijke scenario's voorkomen, die moeilijk zijn na te maken in het echt. Denk bijvoorbeeld aan explosies, overstromingen of aardbevingen. 

In dit fragment kunnen de leerlingen zien hoe CGI gebruikt wordt in (veelal) rampenfilms. 

     CGI

Special effects app: FX GURU

Leerlingen kunnen zelf vrij makkelijk special effects  met CGI uitproberen met behulp van de app FX GURU. Vertel dat ze deze zelf kunnen downloaden. Hierin zijn een aantal voorgemaakte effecten die ze tijdens montage kunnen toevoegen aan hun filmpje. Laat ze hier even mee oefenen zodat de leerlingen een idee hebben wat ze met deze techniek kunnen. 

     Geluid

Hoe kan geluid bijdragen aan special effects?

Ook geluid is erg belangrijk bij het bereiken van goede special effects. Door het toevoegen van passend of juist afwijkende geluidseffecten kun je de kijker heel erg sturen. Bespreek met de leerlingen de invloed van geluid. Vaak is het geluid dat op de set wordt opgenomen niet voldoende om goed over te komen in de film. Hiervoor zijn foley artiesten belangrijk. Die zie je in het volgende filmpje aan het werk. 

     Geluid

In iMovie kun je - nadat je de scène hebt opgenomen - naderhand geluid toevoegen

Vertel de leerlingen dat je in montageprogramma's zoals iMovie, de optie hebt om extra geluid toe te voegen aan je beeld. Dit kunnen vooraf opgenomen geluiden zijn uit de geluidenbibliotheek, of geluiden die live worden nagebootst en dan worden opgenomen. Laat ze hier ook even mee oefenen. 

     Aan de slag

Vorm een drietal

1

Kies één van de special effects.

Bedenk hiermee een verhaal.

Teken een storyboard.

2

Monteren

4

Filmen! 

Gebruik je storyboard.

3

Wanneer de leerlingen de verschillende manieren om special effects toe te voegen hebben uitgeprobeerd is het tijd om een grotere opdracht te geven:

1 - Vorm groepjes van 3 leerlingen. 

2 - Geef de opdracht om een filmscène te maken waarin ze één van de besproken special effects gebruiken.  Gebruik het storyboard in de bijlage om het filmidee vorm te geven. 

3 - Stuur de leerlingen op pad om te filmen. Zorg dat ze gebruik maken van het storyboard.

4 - Spreek een tijd af met de leerlingen dat ze terug zijn in de klas om te monteren. Neem ook de tijd voor het gezamenlijk terugkijken en reflecteren op de filmpjes.

Kies voor één van de besproken special effects. 

Zorg dat dit ook duidelijk naar voren komt in je storyboard.

     Opnemen

Geef de leerlingen een storyboard en laat ze eerst goed nadenken over een filmplan. Voor welke techniek kiezen ze? En waarom past dat binnen hun verhaal?  Laat ze hier in het storyboard al goed over nadenken!

     Tijdschema

Storyboard maken

Filmen

Monteren

Terugkijken & reflectie

10 minuten

20 minuten

15 minuten

15 minuten

Dit tijdschema kan aangepast worden aan de hand van de beschikbare tijd.

Tips:

- Stuur de leerlingen pas op pad als ze een goed storyboard hebben of heel goed hun filmplan kunnen uitleggen. 

- Geef duidelijk aan wanneer ze weer terug moeten zijn in de klas om te beginnen met monteren. 

- Neem ruim de tijd voor het monteren. Dit duurt altijd langer dan je denkt. 

Reflectie 

FILMPJES TERUGKIJKEN

Tips & Tops

Kijk aan het einde of tijdens de volgende les alle filmpjes terug. Maak er een reflectiemoment van met behulp van de volgende vragen: 

- Was het spannend? 

- Vielen de special effects op?

- Wat was de bedoeling van de makers? 

- Wat zou je de volgende keer anders doen bij dezelfde opdracht?

- Wat ging er goed? Wat kon beter?   

- Was het moeilijk om tijdens het filmen na te denken over welke shots je ging maken?

- Hoe ging de samenwerking?

     Reflectie

Omschrijf in je eigen woorden:

• Green screen
• CGI
• Foley

Bespreek als terugblik op deze les, aan het einde nog kort met de leerlingen wat ze hebben geleerd.