Taalverzorging les 10

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

WELKOM 3Vb

Wat gaan we vandaag doen?

Spreekwoorden, zegswijzen en gezegden

Verwerkingsopdrachten

Afsluiting

Spreekwoorden

Vaste uitdrukking

Bevat een algemene waarheid of wijsheid

Advies geven, situaties beschrijven of gedrag aanmoedigen

Voorbeeld: "De appel valt niet ver van de boom."

Spreekwoorden

Voor de wind is het gunstig zeilen

-

Spreekwoorden

Voor de wind is het gunstig zeilen

-

Onder de juiste omstandigheden gaan dingen makkelijk

Spreekwoorden

Als het kalf verdronken is, dempt men de put

-

Spreekwoorden

Als het kalf verdronken is, dempt men de put

-

Men treft pas maatregelen ná het ongeluk

Spreekwoorden

Wie een kuil graaft voor een ander, valt er zelf in

-

Spreekwoorden

Wie een kuil graaft voor een ander, valt er zelf in

-

Als iemand een ander iets wil aandoen, ondervindt hij er zelf last van

Zegswijzen

Figuurlijk taalgebruik zonder wijsheid of raad. Gebruikt om een punt verduidelijken of een situatie beschrijven.

Vrije vorm. Kan worden veranderd in een zin.

Voorbeeld: "Met de deur in huis vallen."

Zegswijzen

Figuurlijk taalgebruik zonder wijsheid of raad. Gebruikt om een punt verduidelijken of een situatie beschrijven.

Vrije vorm. Kan worden veranderd in een zin.

Voorbeeld: "Met de deur in huis vallen."

Of: "Ik ben met de deur in huis gevallen."

Zegswijzen

te veel hooi op de vork nemen

-

Zegswijzen

te veel hooi op de vork nemen

-

te veel tegelijk doen

Zegswijzen

met de gebakken peren zitten

-

Zegswijzen

met de gebakken peren zitten

-

met onaangename gevolgen blijven zitten

Zegswijzen

iemand een koekje van eigen deeg geven

-

Zegswijzen

iemand een koekje van eigen deeg geven

-

iemand iets op dezelfde manier betaald zetten

Gezegden

Variant op de zegswijze

Vaste vorm (kan in een zin worden toegevoegd)

Bevat géén werkwoord

Voorbeeld: "De baby is zo lelijk als de nacht."

Gezegden

zo dood als een pier

-

Gezegden

zo dood als een pier

-

zonder twijfel dood

Gezegden

met hart en ziel

-

Gezegden

met hart en ziel

-

met volledige inzet

Aan de slag

Opdracht 5, 6 óf 7 maken

Of

Verder werken aan opdracht spreekwoorden

Of

Leer de soorten uitdrukkingen uit elkaar te houden door zelf een overzicht of tabel te creëren met overeenkomsten, verschillen of kenmerken

Spreekwoord: korte en vaste (onveranderbaar) uitspraak, drukt een bepaalde wijsheid uit. Raad of advies: Voor de wind is het gunstig zeilen. 

Zegswijze: figuurlijk taalgebruik. Situatie wordt beeldend beschreven, geen raad of advies. Een koekje van eigen deeg geven. 

Gezegde: vaste vorm. zegswijze zonder werkwoord. Met volledige inzet. 

Maak- en huiswerk

Opdracht 1, 2 & 4

Leg kort uit wat een anafoor is. Geef niet alleen een voorbeeld.

Leg kort uit wat een anafoor is. Geef niet alleen een voorbeeld.

Herhaling van hetzelfde woord(groep) aan het begin van opeenvolgende zinnen. 

"Niemand zag, niemand wist, niemand deed."

Noteer en benoem de stijlfiguur uit de zin.

Ik heb het nu al 100 keer tegen je gezegd.

Noteer en benoem de stijlfiguur uit de zin.

Ik heb het nu al 100 keer tegen je gezegd.

Hyperbool.

Noteer uit de zin de uitdrukking. Geef aan of het een spreekwoord, gezegde of zegswijze is.

Als het kalf verdronken is, dempt men de put.

Noteer uit de zin de uitdrukking. Geef aan of het een spreekwoord, gezegde of zegswijze is.

Als het kalf verdronken is, dempt men de put.

Spreekwoord