M1: 6,3 De kerkhervorming

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 1

Welkom in de geschiedenisles!

Wat gaan we doen vandaag?

• Lesdoelen
• Herhaling
  
• De hervorming van de kerk
• Opdrachten 
• Afsluiting  
  

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• Kun je benoemen welke kritiek Luther en Calvijn hadden op de kerk en welke gevolgen deze hadden.

• Kun je uitleggen welke gevolgen de uitvinding van de boekdrukkunst had.
  

• Kun je beschrijven hoe de relatie was tussen protestanten en katholieken.
  

Leg in eigen woorden uit wat ''gebonden aan zijn tijd en plaats'' betekent.

Wat is de juiste uitleg van het volgende: ''gebonden aan zijn tijd en plaats''

1. Dat hoe je denkt afhankelijk is door de plaats waar je woont en de tijd waarin jij jezelf bevind.
2. Dat veranderingen afhankelijk zijn van de tijd en plaats.
3. Dat hoe je denkt afhankelijk is van de tijd op verschillende plaatsen op aarde, in Amerika is het een andere tijd dan hier.
4. Dat een gebeurtenis veranderd als je gaat kijken naar tijd en plaats

Welke drie punten van kritiek had Luther op de katholieke kerk?

Welke gevolg van de splitsing van de kerk zie je in de afbeelding?

Kritiek

De wereld veranderd:

• Er wordt een nieuw continent ''ontdekt'' door de Europeanen.

• Daar wonen nieuwe volkeren, deze leven op een andere wijze.

• Zeemonsters worden niet gevonden en je kunt niet van de wereld afvallen.

• Er werden fouten ontdekt in de Bijbel.

• Was alles wat de priesters zeiden dan wel waar?

Humanisten

• Humanisten ontdekken dat er fouten staan in de Bijbel tijdens de Renaissance . Deze zou verkeerd zijn vertaald.
  

• Desiderius Erasmus.
• Lof der zotheid (kritiek op de zelfverzonnen regels van de kerk, 1509).
• Erasmus was een bekende humanist: Iemand die in de tijd van de ontdekkers en hervormers de boeken uit de Grieks-Romeinse tijd bestudeerden. Manier van denken waarbij de mens het middelpunt is.

Leg in je eigen woorden uit wat een humanist is.

Hij is niet alleen..

• Monnik Maarten Luther (Duitsland)

• Johannes Calvijn (Frankrijk)

• Het moet anders! --> hervormers.
  

1. Zelf de Bijbel lezen.
2. Afschaffen van bijgeloof (bv. aflaten en heiligen)
3. Geestelijke niet meer in grote luxe laten leven.

Hoe kon de nieuw geschreven protestantse bijbel snel verspreid worden?

1. Door meer monniken in dienst te nemen
2. Door de introductie van boekdrukkunst
3. Door hele snelle bezorgers
4. Door industriële printers

De gevolgen

• De paus was niet blij met de kritiek van Luther en Calvijn.

• De paus noemde hun en hun volgelingen om deze reden ketters. Luther werd zelfs uit de christelijke kerk gezet.

• Ze begonnen hun eigen kerk; de protestantse kerk, dit was eigenlijk de bedoeling niet. Beide heren wilde alleen de christelijke kerk verbeteren.

• Deze verandering (splitsing) noemen we om deze reden de hervorming.

Vervolging

• Niet alleen de paus maar ook sommige vorsten waren niet blij met deze protestanten.
• Een goed voorbeeld hiervan is Karel V van het Heilig Roomse Rijk (te vergelijken met Duitsland)
• Deze zei dat het katholieke geloof het enige ware geloof was en liet de protestanten vervolgen.
  

Maker onbekend, Slazburg, 1528.

Aan deze kant van de weegschaal liggen gouden kandelaren en andere dure altaarstukken die in een katholieke kerk staan.

Aan deze kant van de weegschaal ligt een protestantse Bijbel.

Schilderij: 'De weegschaal van het ware geloof'

Links op de afbeelding staan de katholieken.

Rechts op de afbeelding staan de protestanten.

Wat wil de schilder van dit schilderij duidelijk maken?

Kijkopdracht

• De film: Luther
• Maak de kijkvragen bij de film
  
• Nabespreken
  

 8:16 - 13:08

29:38 - 35:13

39:23 - 41:25

41:14

Controle

Paragraaf 6,2 - Spanjaarden en Azteken
Opdrachten: 2, 3, 4, 7, 8 (havo)
LB blz. 104 en 105
WB blz. 202 t/m 206

Opdrachten

Paragraaf 6,3 - De kerkhervorming
Opdrachten: 2, 3, 4, 6, 10
LB blz. 106 en 107
WB blz. 207 t/m 211

Klaar? geef dit aan bij je docent
Zet deze opdrachten in je planner!

Afsluiting

Aan het eind van deze les:

• Kun je uitleggen wat het humanisme.

• Kun je benoemen welke kritiek Luther en Calvijn hadden op de kerk en welke gevolgen deze hadden.

• Kun je uitleggen welke gevolgen de uitvinding van de boekdrukkunst had.
  

• Kun je beschrijven hoe de relatie was tussen protestanten en katholieken.
  

Fijne dag!