H4 Bs7 Ontstaan van soorten

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Deze les

Werkplannen teruggeven  + verbeteren (aantal niet ingeleverd)

- Uitvoeren volgende week donderdag (zelf factor meenemen!!)

- Klaar? Lees basisstof 7, thema 4

Huiswerk controleren thema 4

Opdrachten bespreken basisstof (4), 5 en 6

Uitleg basisstof 7

Basisstof 7

Ontstaan van soorten

Leerdoelen

Na deze basisstof kun/ken je:

• verschillende manieren van reproductieve isolatie benoemen.
• de eilandtheorie uitleggen.

Een nieuwe soort ontstaat alleen als er ook sprake is van

reproductieve isolatie tussen populaties van dezelfde soort. (gedurende lange tijd geen uitwisseling van genen)

Redenen van reproductieve isolatie:

- Geografische isolatie. (Bijv. bosbrand deelt bos doormidden.)

- Verschillen in gedrag. (Bijv. ‘vreemd’ baltsgedrag of andere zang.)

- Verschillen in tijd. (Bijv. bloeien in een andere maand.)

Waardoor kunnen nieuwe soorten ontstaan?

Ontstaan van nieuwe soorten

Let op!

Een allel ontstaat door TOEVALLIGE mutatie. 

Een verandering die voordeel geeft is dus een TOEVALLIGE verandering. 

Bijv. Lange nek van giraf ontstond toevallig; dus niet omdat er hoge bomen stonden. 

De lange nek gaf toevallig voordeel bij grootteeten van hooggelegen bladeren.

Eilandtheorie

Darwin vond op de Galapagos Eilanden op elk eiland verschillende soorten vinken.

Elke vink bleek na lange tijd van reproductieve isolatie aangepast te zijn voor de leefomgeving op zijn eiland.

Eilandtheorie

Darwin ontdekte dat hoe groter het eiland, hoe meer soorten er voorkwamen. En hoe verder van vaste land, hoe minder soorten.

Effect afstand tot vaste land.

Effect grootte van een eiland 

Eilandtheorie

Op een kleiner eiland sterven soorten eerder uit.

Reden: minder ruimte voor populaties (voedsel, nestplaatsen etc.)

Eilandtheorie

Dit is als volgt weer te geven:

Invloed van immigratie en uitsterven op biodiversiteit eiland.

Relatie tussen afstand en grootte eiland voor biodiversiteit eiland.

Binas 93C

Benadruk de ligging van het evenwicht in biodiversiteit tussen de verschillende soorten eilanden.

Reproductieve isolatie.
Welke oorzaak hoort hier niet tussen:

1. geografische isolatie
2. verschillen in tijd
3. keuze in partner
4. verschillen in gedrag

Nieuwe soorten kunnen ontstaan door:

1. Genen zich aanpassen aan de omgeving.
2. Uiterlijk verandert doordat soorten met andere soorten combineren.
3. Soorten een andere levenswijze aanemen als dat beter uitkomt en daardoor genen veranderen
4. Toevallige mutaties een voordeel oplevert/-en voor de soort.

In Nederland hebben we een 'ecologische' hoofdstructuur
(in samenwerking met andere Europese landen).
Dit om de natuureilandjes met elkaar te verbinden.
Waarom is dt belangrijk?
(meerdere antwoorden mogelijk)

1. Hierdoor zorg je dat er niet te veel soorten komen
2. Hiermee hou je de biodiversiteit groot
3. Dan kun je beter nieuwe soorten laten ontstaan
4. We maken van alle 'kleine' eilandjes, één groot eiland

Zet de eiland vormen op volgorde van hoeveelheid soorten die er kunnen voorkomen van minste naar meeste soorten.

1 (minste soorten)

2

3

4 (meeste soorten)

klein eiland ver weg

groot eiland ver weg

groot eiland dichtbij

klein eiland dichtbij

Huiswerk

Maak opdracht 71 t/m 76 van basisstof 7, thema 4 

(pagina 216-217)

Welke letter geeft bacteriën aan?

1. P
2. Q
3. R
4. Geen een

Welke uitspraak is waar?

1. Dit dier is niet-symmetrisch
2. Dit dier leeft in de woestijn
3. Dit dier heeft geen skelet
4. Dit dier behoort tot de stekelhuidigen

Waar staat 'fitness' voor bij evolutie?

1. hoe goed je kan overleven
2. hoe fit je bent
3. hoeveel nakomelingen je maakt
4. hoe sterk je bent