Gehandicaptenzorg oktober 2023

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Gehandicaptenzorg 

Kennismaking

Wie ben je? 

Waar werk je/loop je stage?

ter info

We gaan samen bepalen hoe we hem met elkaar gaan afronden, passend bij de tijd die je op school bent.

Lesdoelen vandaag

Aan het einde van deze les kan/ heb je:

1. Benoemen waar we het over gaan hebben in de lessen GHZ
2. Het 1ste bolletje in Eto ingevuld
3. Geschiedenis van GHZ in grote lijnen benoemen
4. wat het verschil is tussen een beperking, handicap en een stoornis
5. je weet de eindopdracht en hoe je daarmee aan de gang gaat de komende weken

Geschiedenis in de gehandicaptenzorg

Geschiedenis

 Grieks-Romeinse Oudheid: men sprak van ‘monsters’, afgeleid van het Latijnse woord ‘monere’ (vermanen, waarschuwen).

De goden zouden via een misvormd kind de mensen willen waarschuwen of vermanen.

Middeleeuwen: men sprak van zotten, idioten, dollen, gekken. dwazen. Ook kwam de naam ‘cretin’ in zwang, verwijzend naar tegen een lelijk, geestelijk en lichamelijk verkommerd kind. 

Geschiedenis vóór 1900

• 1569 eerste 'Dolhuis' in Amsterdam. Ongewenste mensen worden hier geplaatst en ' weggestopt'.  Tijdens kermissen worden ze tentoongesteld. Ze worden soms aan kettingen vastgelegd en er is geen medische zorg.                                                                          

• In 1800 Frans Arts Pinel is de grondlegger van het medische model --> wie ziek is heeft zorg nodig. Hij stelt diagnoses en bepaalt welke behandeling nodig is. 

• 1841 eerste krankzinnigenwet: In deze wet staat dat 'krankzinnigen' recht hebben op verpleging en genezen moeten worden. 

Van 1900 tot 1955

• Vanaf 1900 is er een grote vooruitgang in medische kennis en kunde, vooral orthopedische zorg (beugels, prothesen e.d.) 

• Er komt een verschil in ' geesteszieken' en ' zwakzinnigen'. 

• Na de tweede wereldoorlog kregen LVB (debielen) en MVB (imbecielen) kinderen eigen scholen. 
• Het Ontwikkelingsmodel neemt zijn intrede. Mensen met een  beperking zijn kwetsbaar en kunnen zich niet op eigen kracht in de samenleving handhaven. 
• Grote instelling waar soms 60 tot 100 mensen leven per afdeling, 2 zusters, mannen en vrouwen gescheiden, wie kan werken moet werken.

 

Vanaf 1990

• Steeds meer aandacht voor zelfbeschikking en zorg op maat.
  
• Van aanbodgerichte zorg naar vraaggerichte zorg
• Integratie is het uitgangspunt
• Nadruk op mogelijkheden i.p.v. beperkingen

Renaissance 1500-1600

• Dolhuizen 

19e eeuw

Negentiende eeuw: geleidelijk werd ‘idioot’ gereserveerd voor de ernstigste graad, ‘imbeciel’ (zwak, zonder innerlijk houvast) voor de middelste graad en ‘debiel’ (licht zwak) voor de lichtste graad van verstandelijke beperking.  

Zwakzinnigen

Verlichting: de naam ‘zwakzinnig’ kwam in de mode, omdat verstandelijke beperking werd opgevat als een zwakte van de verstandszin (de centrale zin van de mens naast andere zinnen zoals gezichtszin of gehoorszin).

20e eeuw

Twintigste eeuw: de benamingen ‘geestelijke handicap’ en ‘mentale handicap’ kwamen in zwang, ter onderscheiding van lichamelijke, visuele en auditieve handicap. 

Tegen het einde van de eeuw werden deze benamingen vervangen door ‘intellectuele beperking’ of ‘verstandelijke beperking

Stoornis, beperking, handicap

Stoornis = als een orgaan of lichaamsfunctie ontbreekt, afwijkingen vertoont, of beschadigd is. 

Beperking = de moeilijkheden die iemand heeft met het uitvoeren van activiteiten. Een beperking kan het gevolg zijn van een stoornis. 

Handicap = een nadelige positie van iemand met een beperking in de maatschappij. 

Lichamelijke beperkingen

Motorische handicaps

een dwarslesie, reumatische aandoening. de ziekte van parkinson, MS

Zintuiglijke handicaps

Visuele beperking, auditieve beperking of beide (syndroom van Usher

Chronische handicaps (soms ook door ouderdom)
Handicaps in de organen 

Ernstig meervoudige beperking

De term ernstige meervoudige beperkingen (EMB) wordt meestal gebruikt voor mensen die naast een (zeer) ernstige verstandelijke beperkingen ook ernstige lichamelijke beperkingen hebben

Algemene informatie EMB.

15.000 mensen in NL hebben een EMB. 

IQ = lager dan 25 

Ontwikkelingsleeftijd van maximaal 2 jaar.

Ervaringsordening van Timmers-Huijgens: lichamelijke ervaringsordening 

Alles wordt ervaren middels het lichaam (dit is hetzelfde als bij een baby)

Ontstaan van EMB:

• Aangeboren hersenletsel 
• Een chromosomale afwijking
  
• Een ernstige infectieziekte bij de moeder tijdens de zwangerschap, zoals hepatitis C
  
• Een ernstige infectieziekte bij het kind, zoals een hersenvliesontsteking
  
• Zuurstofgebrek bij de geboorte
  
• Een zwaar trauma, zoals een ongeluk

Mate van verstandelijke beperking

Wat is een licht verstandelijke beperking?

• een IQ tussen de 50 en 75. 
  
  
• Ze kunnen veel, maar vinden het soms moeilijk om dingen te begrijpen. 
• Sommigen maken moeilijk contact met anderen. 
  
  
• Bovendien hebben ze het vaak lastig op school, op het werk of thuis.
  
  
• Sommige mensen met een licht verstandelijke beperking hebben leerproblemen, gedragsproblemen of een psychische aandoening.
  

Matig tot ernstig verstandelijke beperking

• Hebben moeite de wereld om zich heen te begrijpen. 
  
  
• Zij hebben de mensen uit hun omgeving hard nodig, om de opgedane ervaringen te ordenen en zich veilig te voelen. 
  
  
• Ze hebben de ruimte nodig om in een vertrouwde omgeving zichzelf te kunnen zijn.
  
  
• De ontwikkelingsleeftijd van mensen met een matige tot ernstige verstandelijke beperking ligt tussen 2 en 6 jaar.
• IQ max 50

Duidelijk communiceren

Als je met een zorgvrager met een ernstige verstandelijke beperking communiceert, gebruik je altijd eenvoudige taal. Welke van de volgende zinnen begrijpt de zorgvrager waarschijnlijk?

1. Als toetje kun je kiezen uit yoghurt of appelmoes. Waar heb je zin in?

2. Wil je nog een kopje thee?

3. Je mag je Jos niet slaan.

4. Voordat je zo naar bed gaat, help ik je met je pyjama.

5. We gaan zo naar buiten.

6. Wil je een banaan?

Zeer ernstig verstandelijke beperking

Een zeer ernstige verstandelijke beperking betekent dat de verstandelijke beperking dusdanig ernstig is dat het IQ niet betrouwbaar te meten is.

In deze gevallen is het altijd een zeer ernstig meervoudige beperking, gezien het feit dat ze motorisch niet in staat zijn op de bewegen. 

de eindopdracht:

kijk de documentaire : de wereld van Puck

beschrijf het volgende:

1. Aan de hand van de thema's die beschreven staan in deze LWP, beschrijf je alles over Puck wat je weet uit de documentaire. Denk bijvoorbeeld aan ziektegeschiedenis, defecatie, epilepsie.

2. Vul de vragenlijst in over Clientprofiel 4 domeinen en de CIZ basis lijst.

3. Beschrijf in de toelichtingen welke vormen van ondersteuning Puck nodig heeft.

4. Je beschrijft onder kopje ‘rapportage’, twee (zelfgekozen) situaties uit de documentaire. Je maakt hierover een dagrapportage. Denk hierbij aan objectiviteit.

Vergeet de brussen niet

Brussen zijn broers en zussen

vragen?

Bolletje 1 invullen

hoe gaan we de komende weken verder?

voorbeeld van de inhoud van de GHZ lessen

• Geschiedenis GHZ
• Indelingen in IQ (classificering in GHZ)
• EMB (Ernstig meervoudig Beperkt)
• zorgtechnologie binnen de gehandicaptenzorg
• NAH (niet aangeboren hersenletsel
• Epilepsie
• enz

WMO

Langdurige zorg

Uitgevoerd door gemeenten. Wanneer: Individuele begeleiding; Huishoudelijke hulp: opruimen en schoonmaken (dit kan in sommige gemeenten een algemene voorziening zijn); Aanbouw van de woning; Aanpassingen in de woning; zoals een traplift verbreding van deuren of het wegnemen van obstakels in de woning. Toilet- en badkamer voorzieningen; Antislip douche en een speciale douchezit. Dagbesteding; Aangepast vervoer.

Wet Langdurige zorg. Aanvraag bij het CIZ, zorgkantoor voert uit. Wanneer: bij zorg vanwege een lichamelijke ziekte of beperking, dementie, een verstandelijke beperking of een zintuiglijke beperking, en het duidelijk is dat de zorg blijvend (= levenslang) nodig is en er permanent toezicht of 24 uur per dag zorg in de nabijheid nodig is.