3H Cellen les .. plantencellen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3,4

Cellen

Planning

- Herhaling

- Organellen van de plantencel

- Oefenen

Celmembraan

- Omgeven van de cel

- Selectief selecteren van stoffen
die wel of niet de cel in mogen
- Bestaat uit dubbellaag van

fosfolipiden

Celkern

• Ligt in het cytoplasma
• Omgeven door een kernmembraan met daarin:
  - kernporiën
  - kernplasma
  - chromosomen 
  
  

Celkern

• Functie: 
  - Beschermen én in stand houden van chromosomen
  - Gen-expressie:
  Genen aanzetten door signaal te maken

Endoplasmatisch reticulum

• Netwerk van membranen
• Om de celkern heen gevouwen
• 2 types
     - Ruw ER
     - Glad ER

Ruw ER

• Bevat ribosomen (afgebeeld
  als puntjes)
• Ribosomen maken de eiwitten
  geven de eiwitten af in holte 
  van membraan
  
  

Glad ER

• Geen ribosomen
• Stopt eiwitten in blaasjes

Golgi systeem

• Ligt naast ER
  
• Neemt de blaasjes met
  eiwit afgesnoerd van het
  gladde ER op.
• Geeft eiwitten hun uiteindelijke vorm en stopt ze weer in blaasjes

Wat is onderdeel F ?

1. Ruw endoplasmatisch reticulum
2. Glad endoplasmatisch reticulum
3. Golgisysteem
4. Transportblaasje

Koppel de begrippen

ATP

Golgi

DNA

Mitochondrien

Ribosoom

G-ER

Powerhouse van de cel

Bevat recept voor eiwit

Geeft het eiwit z'n vorm

Maakt het eiwit

Batterij van de cel

Stopt ongevouwen eiwit in blaasjes

Plantencel

Celwand

Celmembraan

Cytoplasma

Vacuole

Celkern

Bladgroenkorrel

r1 = Ruw ER

2 = celkern

3 = Golgi

4 = celmembraan

5 =  glad ER

6 = mitochondrie

8 = celwand

9 = chloroplast

10 = vacuole

11 = plasmodesma

Plastiden

• chloroplasten (bladgroenkorrels)
  
• chromoplasten (rode of gele kleur)
  
• leukoplasten (kleurloos zoals de amyloplast = zetmeelkorrel)

Chloroplast en mitochondrium

Chloroplast = fotosynthese

Mitochondrium = verbranding

Planten hebben beide in de cel!

Als een paprika rijp wordt verandert hij van groen naar rood/geel/oranje. Welke verandering van plasmiden is de oorzaak?

1. Chloroplasten veranderen in chromoplasten.
2. Chloroplasten veranderen in leukoplasten.
3. Chromoplasten veranderen in chloroplasten.
4. Leukoplasten veranderen in chloroplasten.

   Vacuole

Een blaas in de cel gevuld met vocht, mineralen en soms kleurstoffen (blauw/roze/paars).

Jonge cellen hebben meerdere kleine vacuoles, oudere cellen één grote.

Functie = stevigheid (als een opgeblazen ballon)

Kleur?

Wordt de kleur veroorzaakt door een plastide of een opgeloste kleurstof?

Snijd een stukje af, kleurt het vloeistof je vingers? Dan is het een opgeloste kleurstof.

Celwand

Ligt om celmembraan heen (buiten de cel, dus geen organel maar hoort wel bij een cel)
Functie = stevigheid en bescherming

Celkern

ER

Golgi

Mitochondrium

Vacuole

Chloroplast

Celwand

Turgor

 De druk van de celinhoud op de celwand. 

De turgor in de plant kan .....1.......worden,
als uit een plant ......2......water verdampt.

1. 1 = laag 2=weinig
2. 1=laag 2=veel

Van de groengekleurde zeeslak Elysia chlorotica is bekend dat hij chloroplasten “steelt” van de algen die hij tijdens zijn jeugd eet. In de eerste twee weken van zijn bestaan eet de dan nog bruine slak de alg Vaucheria litorea. In plaats van dit organisme te verteren, zuigt de slak de chloroplasten uit deze alg en neemt deze organellen op in zijn eigen cellen. In microscopische preparaten lijken de cellen van de zeeslak na het opnemen van de chloroplasten op de cellen van de algen.

Noteer één kenmerken waardoor de cellen van de zeeslak na het opnemen van de chloroplasten te onderscheiden zijn van cellen van de algen. 

Van de groengekleurde zeeslak Elysia chlorotica is bekend dat hij chloroplasten “steelt” van de algen die hij tijdens zijn jeugd eet. In de eerste twee weken van zijn leven eet de dan nog bruine slak de alg Vaucheria litorea. In plaats van de alg te verteren, zuigt de slak de chloroplasten uit deze alg en neemt deze op in zijn eigen cellen. Onder de microscoop lijken de cellen van de zeeslak na het opnemen van de chloroplasten op de cellen van de algen.

Noteer één kenmerken waardoor de cellen van de zeeslak na het opnemen van de chloroplasten te onderscheiden zijn van cellen van de algen. 

Elysia chlorotica, een dier met fotosynthese

Van de groengekleurde zeeslak Elysia chlorotica is bekend dat hij chloroplasten “steelt” van de algen die hij tijdens zijn jeugd eet. In de eerste twee weken van zijn bestaan eet de dan nog bruine slak de alg Vaucheria litorea. In plaats van dit organisme te verteren, zuigt de slak de chloroplasten uit deze alg en neemt deze organellen op in zijn eigen cellen. In microscopische preparaten lijken de cellen van de zeeslak na het opnemen van de chloroplasten op de cellen van de algen.
Noteer één kenmerken waardoor de cellen van de zeeslak na het opnemen van de chloroplasten te onderscheiden zijn van cellen van de algen.

Aan het werk...

1. Maak de begrippenlijst van deze les (celwand, vacuole, plastiden, turgor).

2. Lever de begrippenlijst in op it's. 

3. Bekijk het filmpje over plantencellen (link in planner).

3. Maak de oefeningen uit de planner.