12.4 Condensatiepolymerisatie

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Condensatiepolymeren

Planning

• Herhaling esters
• Lezen 
• Polyester/polyamide
• Maak 17 t/m 24
• Samen 18 (tijd)

Voorkennis: Esters

• Condensatiereactie van een alcoholgroep met een zuurgroep.
• Teruggaande reactie is een hydrolyse: splitst de estergroep met water.
• Veel geur- en smaakstoffen zijn esters.
• Voorbeeld: ester van ethanol en ethaanzuur.

                                    

Hydrolyse: reactie waarbij een ester wordt afgebroken door toevoeging van H2O.

 

+ H2O   

                                           +   

methanol

propaanzuur

Is dus het tegenovergetselde van een condensatiereactie

Hoe herken je de stoffen waaruit een ester is ontstaan?

methanol

propaanzuur

1. herken de ester
2. "knip" de ester
3. ene kant was zuur (met c=o)
4. andere kant was alcohol
5. vul aan met -H en -OH

Opdracht

Teken de ester van propaan-1-ol en ethaanzuur

Antwoord:





Had je dit goed?

1. Ja
2. Nee

Polymeren

polymeer =

macromolecuul =
zeer groot molecuul

is opgebouwd uit

monomeren

Kunststoffen maken

Kunststoffen zijn hele lange ketens van C's aan elkaar vast

Maken door middel van polymerisatie

Vorming polymeren 

• Additiepolymerisatie 
• Condensatiepolymerisatie

Deze twee vormen van polymerisatie worden nu verder uitgelegd. 

Additiepolymerisatie

Hiernaast een voorbeeld in 'echte' scheikundetaal

• Dubbele binding wordt verbroken.
  
• De C's die aan aan deze binding zaten worden verbonden met de volgende alkeen, die weer zijn zijn binding ook weer breekt. 
• Etcetra

Lees 158 en 159. Kijk ook goed naar de figuren.

Wat lees je erover? 

Zelfstandig bedenken en daarna in DUO's

Polyester: polymelkzuur

• Melkzuurmoleculen bevatten een alcoholgroep en een zuurgroep.
• Polymelkzuur bestaat dus uit 1 soort monomeer.
• In de afbeelding wordt een dimeer gevormd (2 monomeren), dit herhaaldelijk toepassen geeft een polymeer (polyester).

                                    

Is hij afbreekbaar?

Biodegradeerbaar. Hoe heet ook alweer die reactie? 

Zie ook 12.12.

Bij de polymerisatie van ethaandizuur en methaandiol wordt een polymeer gevormd.
a) Hoe heet dit type polymerisatie reactie?
b) Teken een stukje polymeer van 1 repeterende eenheid.

Polyamide

• Voor de vorming van een polyamide heb je een aminegroep en een zuurgroep nodig. Dat kan doordat beide groepen in één stof zitten (bijvoorbeeld 3-aminopropaanzuur).
• De namen polyester en polyamide kom je vaak tegen bij kleding. Polyamide kennen we ook onder een andere naam: nylon
  

Meest gebruikte synthetische materiaal. 

Nylon

Het is een plastic dat kan worden gevormd tot alledaagse producten 

Hechtdraad wat niet door het lichaam wordt afgebroken

Nylon werd ontwikkeld als synthetische vervanger van zijde. Door schaarste aan zijden stoffen in de Tweede Wereldoorlog werden deze vervangen door nylonstoffen, onder andere in parachutes. 

Vorming van een polyamide

Repeterende eenheid

Schrijf de condensatiereactie op van propaan-1,2-diamide en butaan-1,4-dizuur.

Demo Nylon

+ leerlingpracticum 7. 

Hiernaast is het verloop van de polymerisatiegraad bij additiepolymerisatie en condensatiepolymerisatie weergegeven.

Leg uit waarom tijdens het condensatiepolymerisatieproces de polymerisatiegraad tegen het einde van steeds sneller toe neemt.

Polymeren uit biomassa en biodegradeerbaar

Polymeren uit biomassa worden vaak biopolymeren genoemd. 

Deze term geeft vaak verwarring want het betekend 2 dingen:

• Gemaakt uit biomassa
• Biologisch afbreekbaar.

Het een betekend niet automatisch het andere..

Aan de slag

H: 42

B: 35 t/m 41, 43, 45

V: 44