B5 Onderzoek naar evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Missing link

B5 Onderzoek naar evolutie

Wat is evolutie?

1. het veranderen van gedaante bij een organisme
2. ontwikkeling die een organisme tijdens zijn leven doormaakt
3. het ontstaan, veranderen en/of verdwijnen van soorten
4. het groter worden van een populatie

Wat is een voorbeeld van een stroming die evolutie en schepping probeert te combineren?

1. Degeneratie
2. Neodarwinisme
3. Naturalisme
4. Intelligent design

Leerdoelen B5

- Je kent enkele onderzoeksmethoden naar verwantschap

- Je kunt verschillen en overeenkomsten herkennen tussen organen en orgaanstelsels van de mens en van verschillende diersoorten

- Je kunt een stamboom en een verwantschapsschema aflezen en construeren

Verwantschap aantonen

Door te kijken naar de anatomie. Hoe meer overeenkomsten hoe groter de verwantschap. 

• Homoloog; dezelfde bouw  (dus meer verwant), maar verschillende functies
• Bv vin dolfijn en vleugel vleermuis
• Analoog; andere bouw (dus minder verwant), maar dezelfde functie
• Bv vin walvis en vin pinguïn 

DNA-analyse

Dan kijk je naar de volgorde van het DNA (DNA-sequenties). Hoe meer dit overeenkomt hoe groter de verwantschap.

Rudimentaire organen

Organen die hun functie verloren hebben, in de loop van de tijd, kunnen deze nog wel aangelegd worden, maar zich niet verder ontwikkelen: rudimentaire organen.

Deze hebben ook een gelijke embryonale ontstaanswijze en duiden dus ook op een gemeenschappelijke voorouder.

Biochemie

Argumenten die pas de laatste halve eeuw verzameld zijn:

- in alle cellen vindt mitose en meiose op dezelfde manier plaats

- Organismen worden uit dezelfde stoffen opgebouwd. Hoe groter de overeenkomst in stoffen, hoe groter de verwantschap.

Maken

Opdrachten 67 tm 82 vanaf blz. 267

Wat is geen voorbeeld van het evolueren van een soort?

1. Giraffen hebben door de eeuwen heen een langere nek gekregen
2. ijsberen hebben steeds lichtere vacht gekregen
3. kikkers zijn vanuit eitjes in kikkervisjes veranderd
4. berkenspanners (vlinders) hebben donkere vleugels gekregen

Hoe planten meercellige schimmels zich voort?

1. Door zaden
2. Door deling
3. Door sporen
4. Door uitlopers

Wat wordt er bedoeld met "Survival of the fittest"?

1. De best aangepaste organismen overleven
2. Als je te weinig sport ga je dood
3. De snelste organismen overleven
4. De best aangepaste organismen overleven en planten zich voort.

Fossielen

• Fossielen zijn versteende overblijfselen van organismen of afdrukken van organismen in gesteenten.
• Door paleontologie leveren deze veel informatie, zoals de ouderdom van het gesteente, hoe het fossiel behandeld moet worden.
• Gidsfossielen zijn fossielen die kenmerkend zijn voor een bepaalde periode en daardoor tijdsbepaling leveren.

Trilobiet

Gidsfossiel voor het Cambrium

https: