6.2 Afschaffing van de slavernij

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

h2 les 1

Vrijheid en gelijkheid

6

Tijd van burgers en stoommachines 1800-1900

2 - Afschaffing van de slavernij

h2 les 1

Opkomst van het abolitionisme

Tijd van burgers en stoommachines 1800 - 1900

Rond 1750 vonden de meeste Europeanen het normaal dat mensen van buiten Europa als slaven voor hen moesten werken.

Er was wel kritiek:

• Onchristelijk
• Alle mensen hebben rechten
• Radicale aanhangers van Franse Revolutie schaffen slavernij af, Napoleon herstelt dit (want slecht voor economie)

Toch namen protesten tegen slavernij toe. Er ontstond een beweging die slavernij wilde afschaffen, het abolitionisme.

h2 les 1

Opkomst van het abolitionisme

Tijd van burgers en stoommachines 1800 - 1900

Abolitionisten streden in het begin vooral voor een verbod op de handel in slaven. Er moest een einde komen aan de afschuwelijke transporten in slaven.

Een verbod op handel zou volgens hen vanzelf leiden tot het verdwijnen van slavernij

Vooral in Groot-Brittannië was het abolitionisme sterk. 

In 1807 verbood GB de slavenhandel. Daarna voeren zij druk uit op andere landen om hetzelfde te doen.

h2 les 1

Opkomst van het abolitionisme

Tijd van burgers en stoommachines 1800 - 1900

Ondanks verbod op de handel in slaven nam de slavernij niet echt af.

Twee oorzaken:

• Mensenhandel bleef illegaal doorgaan
• Slavenhandelaren gingen kinderen van slaven beter verzorgen, zodat er nieuwe slaven opgroeiden

Abolitionisten gaven de strijd niet op. Probeerden zoveel mogelijk slaven vrij te kopen. Ook probeerden ze anderen te overtuigen dmv panfletten, boeken en prenten. 

Maar zolang slavernij zelf niet werd verboden, bleef dit systeem bestaan.

h2 les 1

Afschaffing van de slavernij

Tijd van burgers en stoommachines 1800 - 1900

Toen bleek dat afschaffing van de handel niet hielp, raakten steeds meer mensen ervan overtuigd dat er een verbod moest komen op slavernij zelf.

Strijd abolitionisten en slavenopstanden zorgden ervoor dat in 1833 de Britse regering alle slaven in haar koloniën vrijliet.

In andere landen duurde het wat langer. In de Verenigde Staten dacht het noorden en het zuiden erg verschillend over de slavernij. Dit leidde in 1861 zelfs tot een burgeroorlog. Uiteindelijk werd in 1865 de slavernij in heel de VS afgeschaft.

De vrijlating van slaven wordt ook wel emancipatie genoemd. We zullen dit woord later vaker tegenkomen.

h2 les 1

Afschaffing in de Nederlandse koloniën

Tijd van burgers en stoommachines 1800 - 1900

Nederland was in Europa een van de laatste landen die de slavernij afschaften.

Nederlands-Indië 1860
Suriname en Antillen 1863

Maar de slaven waren niet onmiddellijk vrij. Om economische schade te beperken moesten de vrijgelaten slaven tot 1873 hun werk blijven doen. Ook kregen slaveneigenaren een vergoeding van de Nederlandse staat. De slaven kregen niets.

h2 les 1

Afschaffing in de Nederlandse koloniën

Tijd van burgers en stoommachines 1800 - 1900

Toch waren de 45.000 slaven in Suriname en op de Antillen blij met hun bevrijding op 1 juli 1863. 

Het 'verbreken van de ketenen' werd een feestdag, Ketikoti. 

Met name in Suriname waren de gevolgen van de afschaffing van de slavernij groot.

Slaven werden vervangen door contractarbeiders. Vrije mensen die tegen betaling van loon naar Suriname kwamen, meestal voor vijf jaar.

Hoewel ze loon kregen waren de omstandigheden voor deze arbeiders niet best. het loon was laag en de omstandigheden waren ook niet heel best.

h2 les 1

Afschaffing in de Nederlandse koloniën

Tijd van burgers en stoommachines 1800 - 1900

In het begin kwamen veel contractarbeiders uit Hindoestan, een gebied in het noorden van India.

In 1916 verbood de Britse regering het transport van deze Hindoestanen naar Suriname. Vanaf dat moment werden Javaanse contractarbeiders naar Suriname gehaald.

Ook in Nederlands-Indië werden slaven vervangen door contractarbeiders, onder meer uit Brits-Indië en China.

Ze werkten op plantages, maar legden ook spoorwegen aan en ontgonnen het oerwoud.