Begeleiding in de GGZ

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Therapieën, GGZ module

G0BOO, december 2020

Aan het einde van de les

• Ken je de do's en dont's bij therapie
• ken je de begrippen overdracht en tegenoverdacht
• Ken je de volgende behandelmethoden:

                 - Biologische behandelmethoden

                 - Psychologische behandelmethoden

                 - complementaire

• Werk je met de methode van de GGZ

Gesprekken tussen zorgvrager en behandelaar. Behandelaar geeft de zorgvrager inzicht in zijn eigen problemen. Er worden tools aangeboden om de problemen zelf op te lossen.

Er meot wel een goede klik zijn tussen therapeut en zorgvrager. Communicatie (verbaal en nonverbaal) erg belangrijk.

Verschillende vormen

• Biologische behandelmethoden
• Psychologische behandelmethoden

en complementaire therapieën 

Behandelvormen

Er zijn verschillende behandelvormen in de psychiatrie waarbij psychotherapie de bekendste is.

Psychotherapie:

• gedragstherapie
  
• cognitieve therapie
  
• systeemtherapie

Aanvullende psychotherapeutische behandelvormen:

• activerende therapieën
  
• cognitieve gedragstherapie
  
• dialectische gedragstherapie
  
• de Liberman-methode
  
• EMDR
  
• Mindfulness
  
• Elektroconvulsietherapie

Wat is psychotherapie?

• Gespreksbehandelmethode 
• Samenwerking tussen cliënt- behandelaar. 
• psychotherapeut (of psychiater/klinisch psycholoog), BIG-geregistreerd.

Gedragstherapie

Het gedrag staat centraal. Hoe handel en/of reageer je als persoon. 

Waardoor ontstaan de klachten?

Vormen gedragstherapie:  

• Cognitieve therapie
  
• Cognitieve gedragstherapie
  
• Constructionele gedragstherapie

Uit onderzoek is gebleken dat gedragstherapie helpt bij angsten en depressies. 

Er zijn aanwijzingen dat het goed kan helpen bij;

•  verslavingsproblemen,
• relatieproblemen 
• impulsief 
• dwangmatig gedrag. 

Dit betekent niet dat met behulp van gedragstherapie iedereen wordt genezen.  Heel globaal geldt dat gedragstherapie voor twee op de drie cliënten een duidelijke verbetering brengt, terwijl één op de drie onvoldoende baat vindt bij deze behandeling.

Cognitieve therapie 

Ombuigen van gevoelens en gedrag zodat deze weer realistischer worden.

• Klachten houden verband met gedachten over bepaalde situaties, deze  beïnvloeden stemming en gedrag. 
• Het is niet de situatie die je angstig (of vrolijk of verdrietig) maakt, maar het is de wijze waarop je over de situatie denkt. 

Gaat uit van basisprincipes :

beschrijving van de ervaren problemen (die steeds wordt bijgesteld).

accent op samenwerken en actieve deelname

doel- en probleemgericht

nadruk in eerste instantie op het heden

educatief: leert hoe eigen therapeut te kunnen worden en terugval te voorkomen

kortdurend & gestructureerd

Leren kijken naar je eigen niet kloppende gedachten en overtuigingen deze leer je om te zettenbruik van meerdere in andere gedachten, gevoelens en gedrag.Ideeën en opvattingen spelen een belangrijke rol bij allerlei klachten. Bij bijvoorbeeld een depressie kan een kleine teleurstelling leiden tot allerlei negatieve gedachten. Deze negatieve gedachten zijn een soort van automatisme geworden. Één tegenvaller is voldoende om een keten van negatieve gedachten op te roepen zoals: zie je wel ik kan ook niets of, ik ben een mislukkeling of, niemand vindt mij aardig. Dergelijke gedachten zijn weer de oorzaak van negatieve gevoelens en depressieve klachten.

Cognitieve gedragstherapie 

• Actief proces (cliënt- therapeut)
  
• Combinatie van gedrags- en cognitieve therapie.

Biologische behandelmethoden

- ECT

- Slaapdeprivatie

- Lichttherapie

-Psychofarmaca 

Aanvullende behandelvormen:

Activerende therapieën

• Individuele gesprekken
• Nieuw gedrag aanleren, wat herstel bevordert.
• Bijv. door een crisissignaleringsplan, een crisiskaart, of het veranderen van de levensstijl. 

Dialectische gedragstherapie (DGT)

• Ontwikkeld voor borderline persoonlijkheidsstoornis
• Grip krijgen op heftige emoties door ze onderzoeken,
• Bestaat uit individuele- en groepstherapie.

Dialectische gedragstherapie (DGT) In de behandeling leert u uw eigen probleemgedrag onderzoeken en veranderen door uw denken te onderzoeken (opvattingen en manier van denken) en te veranderen. DGT is een steunende therapie, het probeert goede kwaliteiten naar boven te halen.

1. Aanvullende behandelvormen:

De Liberman-methode

• Ernstige psychiatrische stoornissen (psychose, verslaving, schizofrenie).
• Aanleren  van vaardigheden en zelfstandigheid  vergroten. 
• Vervangende activiteiten aanleren.

 

EMDR

• Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, 
• Therapie na een schokkende ervaring, zoals een ongeval, seksueel geweld of een geweldsincident. 

De Liberman-methode; De modules, die doorgaans en bij voorkeur in groepsverband worden aangeboden, zijn bedoeld voor mensen met ernstige psychiatrische stoornissen, zoals schizofrenie, maar zijn ook toepasbaar voor mensen met een verstandelijke beperking of mensen met persoonlijkheidsstoornissen. Het trainingsprogramma richt zich zowel op mensen met langdurige aandoeningen als op mensen die herstellen van een eerste psychotische episode.

2. Aanvullende behandelvormen:

Mindfulness

• Leren je aandacht (vaker) te sturen, afstand nemen van gedachten. 
• Bewust keuzes leren maken, niet automatisch reageren. 
• Stressprikkels verminderen. 

 

Elektroconvulsietherapie

• Epileptisch insult door stroomstoot, 
• Behandeling bij  bijv. depressie.

Belevingsgerichte therapie.

Muziek Therapie 

• improvisatie
• Maken, luisteren, zingen.
• Emoties: blijdschap, ontspant.

Psychomotorische therapie

• Ervaren en bewust worden van emoties en gevoelens in het lichaam. 
• Via beweging uiting geven aan emoties, spanning en klachten & weer vertrouwen krijgen in het eigen lichaam.

De psychomotorische therapie gaat ervan uit dat het denken (gedachtes), voelen (emoties) en doen (handelen) elkaar continu beïnvloeden. Deze therapievorm is erop gericht om meer in contact te komen met het lichaam en hierdoor het totale welbevinden te verbeteren

voor wie;

Moeite met waarnemen/ bewustwording van lichaamssignalen;

Negatief beeld van het eigen lichaam;

Moeite met accepteren van verminderde (bewegings)mogelijkheden;

Last van fysieke beperkingen en/of pijn;

Moeite om met spanning en stress om te gaan;

Onvoldoende duidelijk maken van eigen grenzen;

Onvoldoende voor zichzelf opkomen;

Moeite met (lichamelijk) contact en communicatie (lichaamstaal).

Opdracht 

Voor de methoden genoemd op de volgende slide:

Het moet in ieder geval de onderstaande punten bevatten:

1. Wat is het doel van de methode?
2. Welke fasen of kenmerken heeft de methode?
3. Wat is de rol van de verpleegkundige?

Methoden

1. Thuisbegeleiding
2.  Motiverende gespreksvoering
3. Competentiebenadering
4. Op Eigen Benen
5. Systeemgericht werken
6. Triple P
7. Sociale Netwerk Strategie
8. Sociale Activering
9. Kwartiermaken
10. Yucelmethode