6. WOWshop: Wat is no in ÉCHTE (TAAL)DOSINT?

• Frysk
• Basisschool
• Middelbare school
• Praktijkonderwijs
• Speciaal Onderwijs
• Voortgezet speciaal onderwijs
• HBO
• vwo

Wat is no in 

ÉCHTE (TAAL)DOSINT?

Weromkeppeling

Pitch:

Besprek yn in groepke fan 3 yn dyn bou dyn drama-/toanielles (yn it Frysk):

• 6 minuten
• Hoe hast derfoar soarge dat de bern oer de Fryske praatdrompel (lês- en/of skriuwdrompel) kamen?
• Hoe wie de les? Hienen jim wille? Wêrom? Hoe hast dit fêstlein?

Oan 'e ein fan dizze les ...

Fakdoelen:

• wit ik wat it 'profesjoneel selsferstean' betsjut (Kelchtermans), wit ik it ferskil tusken evidencebased practice en praktyske wiisheid en hoe't dat yn relaasje stiet ta de doeldomeinen fan Biesta

Taaldoelen:

• kin ik yn it Frysk gearfetsje oan hân fan kearnwearden
• kin ik yn it Frysk fragen stelle om it selsferstean fan in oar yn kaart te bringen
• ha ik in skriftlik begjin makke mei myn betooch (útdaging fan dizze WOWshop) (taaldoel)

Leardoelen

Wa wie dyn favorite learkrêft/dosint en wêrom?

1. Bepraat dizze fraach (yn it Frysk) yn in groepke fan trije. 
2. Ast dizze learkrêft/dosint gearfetsje soest yn 3 kearnwearden, hokker binne dat dan? 
3. Kies no fan jim groep de 5 kearnwearden dy't jim it alderwichtichst fine. Skriuw se op yn it Frysk (Frysker.nl) en pleats se op it boerd, rút, doar ... 
   

Kernwaarden zeggen iets over overtuigingen die je hebt. Het is een combinatie van gedachten die je meekreeg vanuit opvoeding, school, omgeving of die je zelf hebt gevormd. Het is ook wat je gelooft en waar je je veilig bij voelt. Kernwaarden geven aan hoe je in het leven staat, wat je beweegt, wat jou drijft.

Gert Biesta

"Het onderwijs heeft als doel om in elk kind het verlangen te wekken om op een volwassen manier in de wereld te willen zijn"

in échte (taal)dosint?

Yn it ûnderwiis besteegje wy in hiel soad tiid oan taal leare. Letters, klanken, wurdskat, lêzen en lêsbegryp, mei stavering en grammatika.

Mar besteegje we ek tiid oan ‘oer in taal leare?’ Oan dat stik dat foarôf giet, foardat je begjinne mei it learen fan in taal? Dat stik dat je yntrinsyk motivearret om in taal leare te wollen?

Stel dy fraach ris oan dysels? Wannear bisto yntrinsyk motivearre om in taal te learen? Hebriusk/

Om it fjoer by bern oan te stekken? Of in fet te fullen?

En hoefolle tiid besteegje wy oan de taal fan it hert fan ús learlingen? Wat betsjut it Frysk, it Arabysk, it Nederlânsk, it Papiamentû, it Tigrinia foar ús bern? Is der romte foar harren taal? Yn it klaslokaal? Op it plein? Yn projekten of fieringen? Of leit ús aksint benammen op dat it bern sa gau as mooglik it Nederlânsk leare moat (en miskien dy taal fan it hert sa gau as mooglik ferjitte moatte?)

Stel dy dizze wierbard praktyksituaasje efkes wier: OP DEZE SCHOOL SPREKEN WIJ ALLEEN NEDERLANDS - famkes

Moat sy de taal, op it momint dat se de skoaldrompel oer stapt, de taal dêr’t sy yn dreamt/fielt/tinkt ferjitte?

It stiet sa heaks op ûndersiken:

Ut resinte ûndersiken docht bliken dat bern pas echt goed bouwe kinne oan in twadde taal at dy earste taal (dy taal fan it hert) goed ûntwikkele is.

Alders safolle mooglik stimulearje om de thústaal te praten, yn foar te lêzen, thús in rike taalomjouwing krewearje yn dy taal fan it hert. Stagnaasje fan dy thústaal is ek stagnaasje yn de ûntwikkeling fan it learen fan it Nederlânsk.

Yn dizze earste workshop taalbewustwurding en taalsosjology wolle wy mei elkoar útzoome. Ris efkes mei in ôfstân sjen nei de dingen sa’t we se altyd dogge. En de krusiale fraach stelle: Wêrta tsjinnet it ûnderwiis?

Tsjinnet it allinnich ta:

Kwalifikaasje: kennis oerdrage, toetse en mjitte?

Of dogge sosjalisaasje en subjektifikaasje ek mei?

Gert Biesta fynt fan wol.

En troch dy ôfstân te nimmen, komme wichtige saken faak yn in oar deiljocht te stean.

Wat wol ik mei myn ûnderwiis berikke? Wat wol ik myn bern meijaan oan’e ein fan it jier of oan’e ein fan harren skoalkarriere? En komt dat oerien mei wat ik yn’e praktyk doch en oanbied?

Wêrta tsjinnet it ûnderwiis? Gert Biesta……….

kennis & feardigens

persoansfoarming

kulturele wearden en noarmen

Praktyske wiisheid

Evidencebased practice

praktysk oardielingsfermogen

kwetsberheid erkenne

relaasje en petear

identiteitsfoarming

kennis en technyk tapasse

kompleet stjoere en kontrôle

útfierder rjochte op resultaten

teaching to the test

vs

Geert Kelchtermans

It profesjoneel 

Professioneel 

zelfverstaan selsferstean

Geert Kelchtermans

It profesjoneel selsferstean

Professioneel zelfverstaan

Subjectieve onderwijstheorie

retrospectief

prospectief

kennis

opvattingen

op de toekomst gericht

terugkijken

Hoe moet ik het doen?

Waarom zo?

over leren en lesgeven

Kelchtermans ferdielt it profesjonele selsferstean fan de dosint yn 5 komponinten dy't mei-inoar gearhingje:

1. Selsbyld: hoe sjoch ik mysels? 

2. Selsbegryp: begryp ik wêrom't ik wat doch? 

3. Motivaasje foar de dissipline: fyn ik myn wurk nijsgjirrich? 

4. Taakpersepsje: wat wurdt der fan my ferwachte? 

5. Takomstperspektyf: wat kin ik mei myn wurk berikke?

Is der in blaudruk foar 'de dosint'?

• Hurde beoardielingskriteria? Of betrouwen en refleksje?
  
• Komplementêre ûndersteuning
  
• Profesjonele learmienskip --> profesjonele selsferstean
  

'In het onderwijs gaat het over mensen en niet over dingen of producten'.

'Wie de leraar wil begrijpen luistert naar zijn verhaal'.

Geert Kelchtermans

ZEN

1. Wêrom bisto yn it ûnderwiis gien?

2. Hoe wie dyn eigen skoaltiid?

3. Wêrom bisto de learaar wurden dy'tsto bist?

4. Wat is dyn pedagogyske opdracht?

Tink yn folsleine stilte nei oer dizze fragen. Skriuw dyn antwurden
(it leafst yn it Frysk) yn stekwurden op in papier. 

https://frysker.nl/oersetter/

Binnen/bûtenrûnte

1. Wêrom bisto yn it ûnderwiis gien?
2. Hoe wie dyn eigen skoaltiid?

3. Wêrom bisto de learaar wurden dy'tsto bist?

4. Wat is dyn pedagogyske opdracht?

1. Besykje de fragen safolle mooglik yn it Frysk te beäntwurdzjen!
2. Freegje ek troch en stel sels fragen.

Binnen/bûtenkring

Ronde 1:

Binnenrûnte stelt fragen.

Ronde 2
Bûtenrûnte stelt fragen.

Ronde 3
Binnenrûnte stelt fragen.

Ronde 4
Bûtenrûnte stelt fragen. 

1:1 djipte-ynterview

1. Hokker kânsen sjochsto foar de trije doeldomeinen fan Biesta yn dyn (taal) ûnderwiis?

2. Kin it profesjoneel selsferstean fan Kelchtermans dy (as learkrêft) feroarje? 

3. Hoe soesto mei dizze (nije) ynsichten it Frysk in better plak jaan kinne yn dyn lessen? 

4. En kinst op dy wize genôch romte biede oan de ambysje Taalplan Frysk 2030, de kearndoelen en de útgongspunten fan de trijetalige skoalle? Sa ja, hoe? Sa net, wêrom net en wat is der dan nedich?

• ûndersykjend & bewegend leare
• bern tariede op harren takomst
• feardichheden leare
• foar guon bern moatst in kar doare te meitsjen foar wat foar harren takomst fan belang is
• bern moatte sjoen wurde
• bern leare dat se harsels wêze meie
• betsjuttingsfol ûnderwiis
• selsstannichheid troch fertrouwen te jaan yn frijheid
• ik mei sels ek graach noch wat leare
• rouferwurking

• dielnimme yn in ynklusive mienskip: 'it takes a village to raise a child'
• bern meijaan: bliuw dysels, oprjochte minsken wurde úteinlik wurdearre om wa't se binne
• bern moatte harren talinten ûntdekke kinne
• feiligens, betrouwen en wille
• in dosint kin alles feroarje
• empaty, minskekennis, kreativiteit, fleksibiliteit en lef
• learling ta krityske boarger foarmje

• elkenien mei der wêze
• respekt, gearwurkje,
  ferwûndering, belutsen wêze,
  fertrouwen

Gean foar dyn idealen, 

hâld it petear iepen

en lit dy net tsjinhâlde!

Utdaging WOWshop 6

Betooch skriuwe

1. Wêrom bisto yn it ûnderwiis gien?

2. Hoe wie dyn eigen skoaltiid?

3. Wêrom bisto de learaar wurden dy'tsto bist?

4. Wat is dyn pedagogyske opdracht?

5. Hokker ûnderfiningen lizze der ûnder dyn antwurd op foargeande fragen?

6. Yn hoefier pasto de trije doeldomeinen fan Biesta al ta yn dyn ûnderwiis?

7. Kin it profesjoneel selsferstean fan Kelchtermans dy (as learkrêft) fersterkje? 

8. Hoe soesto mei dizze (nije) ynsichten it Frysk in better plak jaan kinne yn dyn lessen? 

9. En kinst op dy wize genôch romte biede oan de ambysje Taalplan Frysk 2030 en de kearndoelen? 

10. Wat fynsto sels noch wichtich om op te nimmen yn dyn ferhaal?

Uterlik 27 jannewaris ynleverje!

Ferbyn de lessen-WOW FRYSK 

Yn de lêste gearkomste komt alles by-inoar: 

• de ferskillende ûnderdielen
• jim nije opdiene ynsjoch/kennis
• jim ambysjes

as alles by-inoar komt

Do setst se om yn in fisy: 

• Wat is dyn stip op 'e hoarizon?
• Wat hasto en dyn skoalle nedich om it Frysk it plak te jaan dat it ferstjinnet?

Einopdrachten, sertifisearring, it foech

Einopdrachten

1. Evaluaasje Klasse Frysk (= enkête)

2. Teach the teacher (presintaasje kursusûnderdiel, 6 ûnderdielen = 6 groepkes)

- Wat hâldt it ûnderwerp krekt yn? Sykje minimaal 2 boarnen dy't dyn ferhaal ûndersteune.

- Wêrom is dit ûnderwerp belangryk foar in master of juf?

- Wat kinst dermei yn 'e praktyk?

Tekst útwurkje yn Word (maile nei [e-mail]) , WOWshop 8 = presintearje, net langer as 5 minuten per groepke/ûnderdiel.

* Sertifisearring

* Lessen fan Rianne Blokzijl

Sa'n 3 dielnimmers per ûnderdiel.

Oan 'e ein fan dizze les ...

Fakdoelen:

• wit ik wat it 'profesjoneel selsferstean' betsjut (Kelchtermans), wit ik it ferskil tusken evidencebased practice en praktyske wiisheid en hoe't dat yn relaasje stiet ta de doeldomeinen fan Biesta

Taaldoelen:

• kin ik yn it Frysk gearfetsje oan hân fan kearnwearden
• kin ik yn it Frysk fragen stelle om it selsferstean fan in oar yn kaart te bringen
• ha ik in skriftlik begjin makke mei myn betooch (útdaging fan dizze WOWshop) (taaldoel)

Leardoelen

Dit wie myn favo dosint:

Wat is no in ÉCHTE (TAAL)DOSINT?

weromsjen

Dit wienen ús 5
kearnwearden:

It profesjoneel selsferstean fan
Kelchtermans yn eigen wurden:

Ferskil tusken
evidencebased pratice &
praktyske wiisheid:

Hoe kin ik Biesta
syn fisy tapasse yn myn eigen lespraktyk?

weromsjen

Dit wienen ús 5
kearnwearden:

It profesjoneel selsferstean fan
Kelchtermans yn eigen wurden:

Wat is no in ÉCHTE (TAAL)DOSINT?

Ferskil tusken
evidencebased pratice &
praktyske wiisheid:

Hoe kin ik Biesta
syn fisy tapasse yn myn eigen lespraktyk?

Dit wie myn favo dosint:

Frees foar betizing: út ûndersyk docht bliken dat der gjin bern te finen wie dy't syn talen net skiede koe.

Kontrôle ferlieze: út tal fan observaasjes die bliken dat bern de thústaal brûke om elkoar te helpen en net om oer oaren te praten.

Gefoel fan ûnbekwamens: mei de nije lesmaterialen, kursussen en in goede dielde fisy kin it grutste part fan ûnbekwamens fuortnommen wurde.

Te hege wurkdruk: de FTF soarget derfoar dat bern mear leare kinne yn deselde tiid, it ferget foaral in oare mindset.

ZEN

1. Wêrom bisto yn it ûnderwiis gien?

___________________________________________________________________________________________________

2. Hoe wie dyn eigen skoaltiid?

___________________________________________________________________________________________________

3. Wêrom bisto de learaar wurden dy'tsto bist?

___________________________________________________________________________________________________

4. Wat is dyn pedagogyske opdracht?

___________________________________________________________________________________________________

Tink yn folsleine stilte nei oer dizze fragen. Skriuw dyn antwurden
(it leafst yn it Frysk) yn stekwurden op dit papier. 

kearnwearden
favorite dosint

WOW FRYSK

Dit wolst net misse! WOW Frysk is it evenemint foar ynspirearjend Frysk en meartalich ûnderwiis en reizget fan dit jier ôf nei moaie plakken yn Fryslân.

• Lokaasje: Blauhús (ferskate lokaasjes yn it doarp).
• Wannear: woansdei 19 april 15.00 oant krapoan 21.00 oere.
• Tema: Taalskerp lesjaan.
• Wat: Sintrale lêzing, wurkwinkels, ûnderwiismerk, lekker iten en teäterfoarstelling Bonne Route fan Tjerk Ridder.

It profesjoneel selsferstean

It giet yn it ûnderwiis oer minsken en net oer dingen of produkten.

'Wie de leraar wil begrijpen moet luisteren naar zijn verhaal.'

Geert Kelchtermans

Hoe beschrijf ik mezelf?

Wat vind ik van belang?

Wat ben ik van plan?

Wat is mijn norm?

Trochgeande line Frysk Westermarskoalle

Foarlêze

Sjonge

Frysk by in oar fak

Spoar 8

Der op út/kultuer/ sport

boeken, fêst momint (jong & âld), Lêsline

123Zing/ ferskes Spoar 8 / SjONG junior

Frysk deidiel/ fak yn it Frysk / Fak Taal Formule

metoade/ helpmiddel by oare fakken/ differinsearje

subsydzje, sjoch om 'e hoeke, plan per klasse - wat dogge we yn'e trochgeande line?

Einpresintaasje 'WOW FRYSK'

At alles by-inoar komt: teach the teacher

1. Wat hâldt it ûnderwerp krekt yn? Sykje minimaal 2 boarnen dy't dyn ferhaal ûndersteune. 

2. Wêrom is dit ûnderwerp belangryk foar in master of juf?

3. Wat kinst dermei yn 'e praktyk?

Tekst útskriuwe yn Word (ynleverje op EduFrysk.KlasseFrysk of maile nei [e-mail]) en oer 2 wiken presintearje yn de les. Net langer as 5 minuten per ûnderdiel. 

Praktyske wiisheid

Evidencebased practice

praktysk oardielingsfermogen

kwetsberheid erkenne

relaasje en petear

identiteitsfoarming

kennis en technyk tapasse

kompleet stjoere en kontrôle

útfierder rjochte op resultaten

teaching to the test

vs

Geert Kelchtermans

WA WOL TROCH FOAR IT FOECH?

'Bin ik wol in échte dosint?'

'Wurd net in echte dosint!'

Ferfolch kursus ... wa?

• Skriuw mar Frysk 1 en 2 (sjoch klassefrysk.edufrysk.nl ~ selsstannich leare).
• It foech Frysk foar it basisûnderwiis/Afûk: Rianne Blokzijl - NHL Stenden = 4 lessen + eksamen.