Spelling samenstellingen met een koppelteken les 6

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom

Ga lekker zitten, pak je leesboek en duik in de wereld van jouw verhaal...

Leg al je spullen vast op tafel (schrift open met gemaakt werk).

Tot over 10 min ;-)

Spelling

rubriek: taalvoutje

zie je de fout? Kun je de zin verbeteren?

vermaak = plezier hebben

verstelwerk = het vermaken van kleding

planning

lezen (10 min)

theorie: samenstellingen met een koppelteken, hoe zit dat eigenlijk?

(samen) aan de slag: 

kun je mij een toetsopdracht hoofdletters/leestekens geven?

lesdoel

je weet (weer) de spellingsregels van samenstellingen met een koppelteken

je hebt geoefend met gebruik hiervan

Deze les is na te lezen op LessonUp.

klassencode 7C: clwbr

klassencode 7F: gbymp

(samen) aan de slag

Hoe zit dat met samenstellingen met een koppelteken?

Wat is een samenstelling eigenlijk?

Zorg dat je een goede samenvatting hebt!

theorie: samenstelling

• In het Nederlands kun je woorden die los voorkomen, combineren tot samengestelde woorden. 
• De hoofdregel is: als je te maken heb t met één persoon, dier of ding, dan schrijf je de samenstelling als één woord.
• Als je het woord uitspreekt, hoor je maar één beklemtoonde lettergreep.

theorie: samenstelling

Waar kom je ze tegen?

• samengestelde woorden met één klemtoon: tafelpoot, feestbeest
• ook samenstellingen vanuit het Engels: sportoutfit
• niet alleen zelfstandige naamwoorden: lichtgeel, eraf
• ook samengestelde werkwoord (of afgeleide daarvan): afmaken, lesgeven, kennismaking.

theorie: samenstelling

soms schrijf je een samenstelling met een koppelteken; een koppelteken zorgt ervoor dat de samenstelling leesbaar is.

Wanneer een koppelteken?

• als klinkers botsten (samen ook een andere klank kunnen vormen): auto-onderdelen, zee-eend
• bij combinaties van titels en beroepen: chef-kok

theorie: samenstelling

Wanneer een koppelteken?

• bij aardrijkskundige namen en samenstellingen die daarvan afgeleid zijn: Latijns-Amerika, Noord-Holland
• na afkortingen, lekkers en speciale tekens: L-vormig,
  40+-kaas
• na de voorvoegsels Sint-Janskathedraal, adjunct-directeur
• bij samenstellingen met hoofdletters: on-Amerikaans

(samen) aan de slag

nakijken opdrachten

1, 2 en 4

Hoe gaat dit? 3 fouten of meer? 
Waar gaat het mis? Kijk nog eens serieus naar de theorie!

(samen) aan de slag

Lezen theorie cijfers getallen

maken opdracht 7, 9 en 10

Ben je klaar? Inleveren toetsopdrachten hoofdletters en leestekens

goed gewerkt, dank voor vandaag!

ww vervoegen

Hoe zit dat precies? 

tt of vt?

Zijn er regels?

Is er regelmaat te bespeuren?

Noteer de juiste vorm van het ww:

Tijdens het foute grapje van de voorzitter werden vele wenkbrauwen … (fronsen).

1. gefronst
2. verfronst
3. verfronsd
4. gefronsd

Noteer de juiste vorm van het ww:

Vorige zomer … (kiten) Julian nog aan de Noordzee, maar dit jaar gaat hij naar de Middellandse Zee.

1. kite
2. kitet
3. kitete
4. kitte

Noteer de juiste vorm van het ww:
In de houten deur is het logo van het bedrijf … (frezen).

1. gefreezt
2. gefreest
3. gefreesd
4. gefreezd

Noteer de juiste vorm van het ww:

Mijn tante heeft me drie uur lang … (vervelen) met verhalen over haar middelbareschooltijd.

1. verveelt
2. verveelde
3. verveelte
4. verveeld

Noteer de juiste vorm van het ww:

Het haardvuur ..... (branden) de hele nacht lang.

1. brandt
2. brande
3. brandde
4. brandte

Noteer de juiste vorm van het ww:

Het ..... (gebeuren) heel vaak dat ik per ongeluk de juiste werkvorm kies.

1. gebeurd
2. gebeurdt
3. gebeurt
4. gebeurde

Noteer de juiste vorm van het ww:

Het is heel vaak ... (gebeuren) dat ik per ongeluk de juiste werkvorm koos.

1. gebeurd
2. gebeurdt
3. gebeurt
4. gebeurde

Noteer de juiste vorm van het ww:

Die mooie vaas is ... (omvallen).

1. omvallend
2. omvallende
3. omgevald
4. omgevallen

Noteer de juiste vorm van het ww:

De .... (omvallen) vaas is gelukkig niet gebroken.

1. omvallende
2. omgevallen
3. omgevallend
4. omgevallende

Noteer de juiste vorm van het ww:

Het .... (spelen) meisje heeft twee vlechten in haar haar.

1. spelend
2. spelende
3. gespeeld
4. gespeelde

Noteer de juiste vorm van het ww:

De .... (printen) foto hangt aan de muur.

1. printend
2. printende
3. geprinte
4. geprintte

Noteer de juiste vorm van het ww:

De .... (witten) muren zijn sneeuwwit.

1. wittend
2. wittende
3. gewite
4. gewitte